آیا حیوانات هم پریود می شوند
علمی و تکنولوژی › علمی
- 97/09/18
قاعدگی و پریود مختص انسان نیست بلکه پستانداران دیگر هم پریود می‌شوند! این دوره در پستانداران با عنوان «دوره فحلی» تعریف می‌شود که با دوره پریود ماهانه در انسان‌ها تفاوت‌هایی داردحیوانات ماده فقط در موقع معینی که دوره فحلی یا استروس نامیده می شود تخمک گذاری می کنند و در همین دوره نیز جفتگیری می کنند و حامله می شوند. در این دوره غالبا دستگاه تناسلی خارجی آنان متورم و پرخون می شود و رحم نیز پرخون است و گاه خونریزی می کند و بوی مخصوصی از آنان ساطع می گردد که نرها را به خود جلب می نماید.همچنین در این هنگام موادی از ادرار حیوان دفع می شود که نرها با بو کشیدن آن می فهمند که حیوان ماده آمادگی جنسی و پذیرش آنان را دارد
فحل شدن
مدت فحل سگ ماده معمولا ً 18 الی 21 روز طول می کشد ، سگ ماده فقط سگ نر را در چند روز اول زمان فحل قبول می کند و باردار می شود . اولین نشانه فحل شدن ، متورم شدن لبه مهبل می باشد . سپس بزودی خونریزی (پریود) شروع می شود . خونریزی می تواند بین 4 الی 14 روز (بطور متوسط 10 روز) ادامه داشته باشد . در زمانی که سگ ماده خونریزی دارد ، سگ نر بسیار زیاد جذب او می شود اما سگ ماده به آنها اجازه جفتگیری را نمی دهد ؛ تا زمانی که خونریزی کم یا قطع شود و مهبل تا حد ممکن بزرگ شود . در این زمان سگ ماده سگ نر را برای جفتگیری قبول می کند .
این فحل ، بارور است و بین 5 الی 12 روز ادامه دارد. در 2 - 3 روز اول پس از اتمام پریود سگ ماده ، زمانی مناسبی برای جفتگیری می باشد . این دوره زمانی است که اگر قصد دارید توله سگ داشته باشید باید عمل جفتگیری شروع شود . برای اینکه مطمئن شوید عمل لقاح بخوبی انجام شده است باید جفتگیری 2 روز بعد تکرار شود . اگر سگ ماده حامله شده باشد فحلی او زودتر به پایان می رسد
سگ های خانگی بطور معمول دوبار در سال فحل می شوند . بجز در باسنجی ها (Basenji) ، سگهای وحشی ، گرگها و روباه ها ، که فقط یکبار در سال جفتگیری می کنند . اکثر سگهای ماده در فصل بهار و فصل پاییز فحل می شوند . البته در این مورد استثناهایی هم وجود دارد . برخی از ماده ها ممکن است وقفه طولانی تر یا کوتاه تری بین مدت زمان فحلشان داشته باشند .همچنین در خرگوش‌ها اگر تخمك بارور نشود رحم خرگوش تخمك تولید شده را دوباره جذب می‌كند (آن را دفع نمی‌نماید). لذا خرگوش‌ها هیچ‌وقت پریود نمی‌شوند هرچند كه در زمان تخمك‌گذاری خواص جانور پریود شده را از خود نشان می‌دهند.جانوران در دوره‌ای که فحل می‌شوند به نوعی دچار گرمی جنسی می‌شوند و رفتارهای خاصی از خود بروز می‌دهند
مثلا رفتار های فحلی در گونه های مختلف دام به شرح زیر است:
گوسفند
به جز در برخی موارد استثنائی، فحلی در گوسفند به صورت آرام مشاهده می‌شود. تشخیص فحلی در میش اگر قوچی در گله وجود نداشته باشد کار بسیار مشکلی خواهد بود. اما اگر در گله قوچ وجود داشته باشد میش‌ها به دنبال قوچ می‌گردند و میش فحل، در طول یک دوره 24 ساعته کاملاً در نزدیکی قوچ قرار خواهد گرفت. گاهی اوقات میش خود را به بدن قوچ می‌مالد. علامت دیگر فحلی در گوسفند لرزش دم می‌باشد که فقط در زمان جفتگیری قابل مشاهده است؛ اما پرش زدن میش‌ها بر روی یکدیگر در زمان فحلی مشاهده نمی‌شود
بز (Goat)
در مقایسه با گوسفند فحلی در بز دارای علائم کاملاً مشخص می‌باشد. تمامی نژادهای بز رفتارهای بارز فحلی را نشان می‌دهند. در طول یک یا دو روز دوره فحلی، بز ماده حرکت سریع دم به شکل موج نشان می‌دهد. نسبت به روز های معمولی خوراک کمتری می‌خورد و بدون هدف خاصی به اطراف می‌پرد
گاو شیری (Cattle)
در گاوهای شیری فحلی به شکل بسیار قوی و بارز که بتوان آن را هیجان جنسی (Heat) نامید، مشاهده نمی‌شود. اما فحلی در گاو دارای علامت‌هایی از جمله بی‌قراری عمومی، بالا بردن دم، کشیدن و خم کردن پشت و حرکت به اطراف می‌باشد. مشخص‌ترین علامت فحلی در گاو ایستادن گاو فحل و اجازه دادن به دیگر گاوها در پریدن به پشت گاو فحل می‌باشد.و یا اینکه گاو فحل بر روی گاوهای دیگر گله سوار می‌شود
علائم رفتاری فحلی در گاوهای شیری شامل موارد زیر است:
1_افزایش فعالیت و تحرک گاو و مشاهده بی قراری در گاو
2_تولید صدای بیش از حد معمول
3_افزایش حرکت زبان و لیسیدن گاوهای دیگر
4_پرش زدن یا سواری دادن به گاوهای دیگر زمانی که تعداد زیادی گاو در گله حضور دارند، پرش‌های این گاوها که در پی پرش اولیه گاو فحل رخ می‌دهد شناسایی گاو فحل را مشکل می‌سازد. اما زمانی که یک حیوان بطور مشخص می‌ایستد تا سایر گاوها بر روی او بپرند معمولاً آن گاو فحل می‌باشد
5_زمان فحلی بین 12 تا 24 ساعت می‌باشد. فعالیت نامنظم تخمدان‌ها می‌تواند باعث تغییر رفتارهای طبیعی تولید مثلی در گاو ماده گردد. عدم فعالیت منظم تخمدان باعث عدم بروز فحلی و یا فحلی نامنظم می‌گردد. کیت‌های فولیکول تخمدان شایع‌ترین دلیل هر دو عارضه می‌باشد. ناهنجاری‌های دیگر تخمدان باعث کاهش میزان فحلی می‌گردد
اسب
بر خلاف گاوها در اسب پرش بر روی اسب‌های دیگر مشاهده نمی‌شود، اما فحلی در اسب ویژگی‌های مخصوص خود را دارد و می‌توان گفت بشدت هیجان جنسی و رفتارهای جنسی در اسب بیش از سایر گونه های اهلی می‌باشد. مادیان فحل مکرراً ادرار می‌کنند، در طی این دوره ادرار که دارای قوام کمی می‌باشد، بر روی کپرهای حیوان پخش می‌شود. مادیان فحل دم خود را کاملاً بلند می‌کنند، پاشنه‌های سُم‌های عقبی را از روی زمین بلند می‌کنند و فقط انگشت آن پا بر روی زمین قرار می‌گیرد. در طی زمان فحلی مادیان با بازکردن مکرر واژن، کلیتوریس را به نمایش می‌گذارند طول متوسط فحلی در مادیان 4 تا 6 روز می‌باشد
در مادیان زمانی که رشد فولیکول در تخمدان بدون بروز علائم ظاهری فحلی باشد، این فحلی را سرکوب شده یا ساکت می‌گویند که در طی آن تخمک‌گذاری انجام نمی‌گیرد. در مورد مادیان بی‌نظمی فحلی مشاهده می‌شود. حدود 50 % از فحلی‌ها در کشورهای اروپایی در فصل زمستان انجام نمی‌شود و در کانادا تقریباً همگی مادیانها عدم فحلی فصلی را نشان می‌دهند
در مواقع فحلی گربه، گربه ماده به گربه نر نزدیك می‌شود و سپس در مقابل وی خم شده، صدای ناله مانندی از خود درآورده و بدن خود، مخصوصا ً مقعد و دستگاه تناسلی‌اش را می‌لیسد و آنگاه روی زمین غلطیده و بدن خود را بوسیله چنگال‌هایش می‌خارد.مدت فحل سگ ماده معمولا ً 18 الی 21 روز طول می‌کشد، سگ ماده فقط سگ نر را در چند روز اول زمان فحل قبول می‌کند و باردار می‌شود.اولین نشانه فحل شدن، متورم شدن لبه مهبل است. سپس بزودی خونریزی (پریود) شروع می‌شود . خونریزی می‌تواند بین 4 الی 14 روز (به‌طور متوسط 10 روز) ادامه داشته باشد. در زمانی که سگ ماده خونریزی دارد، سگ نر بسیار زیاد جذب او می‌شود اما سگ ماده به آنها اجازه جفتگیری را نمی‌دهد؛ تا زمانی که خونریزی کم یا قطع شود و مهبل تا حد ممکن بزرگ شود. در این زمان سگ ماده سگ نر را برای جفتگیری قبول می‌کند. اگر سگ ماده حامله شود فحلی او زودتر به پایان می‌رسد
بارداری
مدت زمان بارداری سگ بطور متوسط 63 روز می باشد . ورم شکم از هفته پنجم بیشتر آشکار شده و شکم بطرف جلو می رود ، حتی اگر فقط یکی دو توله سگ را حامله باشد یا چاق باشد . تشخیص دادن نشانه های نزدیک شدن زمان زایمان ممکن است بسیار دشوار باشد
از 35 روزگی زمان بارداری ، سینه ها بزرگ می شود و نوک سینه ها بزرگتر و صورتی تر می شوند . 3 الی 4 روز قبل از زایمان ، از نوک سینه ترشح آبدار می آید. در سگهای ماده ای که فقط چند عدد توله برای زایمان دارند ، بزرگی سینه ها ممکن است تا هفته آخر شروع نشود . شیر واقعی اغلب بین 5 تا 6 روز قبل از زایمان تولید می شود .در مدت بارداری سگ ماده ، شما باید به مقدار زیاد غذای مناسب به او بدهید ، مولتی ویتامین و کلسیم را به مقدار توصیه شده توسط دامپزشک به رژیم غذایی او اضافه کنید و با ملایمت به او ورزش دهید
