بانک شاهی اولین بانک ایران
خواندنی › تاریخ
- 97/09/11
بانک شاهی ایران ، به عنوان اولین بانک ایران به شمار می‌آید که در سال 1278 خورشیدی - 1889میلادی توسط بارون جولیوس دو رویتر، بانکدار یهودی-انگلیسی، و با فرمان سلطنتی ملکه ویکتوریای بریتانیا و به امتیاز دولت ایران تاًسیس گردید. این بانک سال‌ها بعد به بانک بریتانیایی خاورمیانه (BBME) تغییر نام داد و امروزه به نام بانک اچ اس بی‌سی خاورمیانه شناخته می‌شود.بانک شاهی ایران اولین بار ایده‌های بانکداری اروپایی را به ایران وارد کرد که در آن این ایده‌ها تا آن زمان شناخته شده نبودند. همچنین استفاده از اسکناس در دوران قاجار اولین بار توسط بانک شاهی ایران در ایران رایج شدبانک شاهی بعد از انقلاب 57
پس از انقلاب 1357 ایران و به موجب لایحه ملی‌شدن بانک‌ها تمامی فعالیت‌های بانک شاهی ایران به بانک تجارت واگذار شد
خصوصیات بانک شاهی
بانک شاهی که مقرش لندن و تابع قوانین انگلستان بود، از سال 1269 کار خود را آغاز کرد و اولین اسکناس بانکی را در ایران منتشر کرد. تا این زمان تنها نوع پول مورد استفاده سکه‌های نقره و طلا بودند و بانک برای اولین بار استفاده از اسکناس را در ایران رایج کرد. رئیس بانک شاهی سر ویلیام کسویک بود. سرمایهٔ این بانک از سه کمپانی گلین، میلز و شرکاء، جی هنری شرودر و شرکا و دیوید ساسون و شرکا به دست آمده بود. اولین مدیر بانک شاهی ایران جوزف ربینو بود که از پدری ایتالیایی-یهودی و مادری انگلیسی در لندن به دنیا آمده بود و تابعیت بریتانیایی دریافت کرده بود.
واگذاری بانک شاهی به بانک ملی
در سال 1929 میلادی بانک شاهی ایران دارای 24 شعبه در ایران بود. بانک شاهی ایران تا سال 1309 شمسی به فعالیت خود در زمینه نشر انحصاری اسکناس ادامه داد. در زمان رضا شاه پهلوی ملی‌گرایی در بین ایرانیان شدت یافت و مخالفت با این بانک گسترش یافت. جئوفری جونز می‌نویسد: «بانک (شاهی) به صورت گسترده به عنوان نمایندهٔ امپریالیسم بریتانیا بود و این نظر بی‌دلیل نبود.» جونز ادامه می‌دهد که بانک شاهی نقش زیادی در تأمین منابع مالی برای بریتانیا در دو جنگ جهانی با کمک سرمایه‌های ایران داشت. باتأسیس بانک ملی ایران در سال 1307 توسط رضاشاه پهلوی امتیاز حق انحصاری نشر اسکناس از سوی دولت ایران در سال 1309 به مبلغ 200 هزار لیره خریداری و به بانک ملی ایران واگذار شد
