روز جهانی آزادی مطبوعات در سوم می
خواندنی › تاریخ
- 98/02/11
آزادی رسانه و مطبوعات همانند یک ضمانت نامه از جانب دولت‌ها به رسانه‌های عمومی، در مقابل مواجهه با روندهای محدود کنندهٔ ابراز نظر در جوامع، می‌باشد که حقوق قانونی رسانه‌ها و همچنین مراجع رفع اختلاف بین رسانه‌ها و شاکیان را مشخص می‌کند. این حقوق در بسیاری از کشورها به صورت قانونی و در چهارچوب قوانین اساسی آن کشور تعبیه شده‌است تا از آزادی مطبوعات حمایت به عمل بیاید. آزادی مطبوعات تنها شامل انتشار «بدون سانسور» خبر و نظر نیست، بلکه آزادی ِ انتشار نشریه توسط هر فردی است که مایل به آن باشد، و این فرد باید ضمن کار انتشار؛ قوانین، ضوابط و اخلاقیات را رعایت کند.در رابطه با اطلاعات دولتی، هر کدام از دولت‌ها خود تصمیم می‌گیرند کدام منابع و مواد اطلاعاتی عمومی یا حفاظت شده می‌باشند و نباید از جهت حساسیت عمومی یا طبقه‌بندی شدگی، افشا گردد. بسیاری از دولت‌ها سعی در تسلط یافتن بر قوانین مهم یا آزادی تبادل اطلاعات قانونی که برای تعریف حدود و ثغور علاقهٔ بین‌المللی کاربرد دارند، هستند تا از این طریق دید جهانی را منحرف کنند.فرانسویان در سال 1819 یکم می را روز آزادی مطبوعات اعلام کرده بودند که هر سال رعایت می شد. مجمع عمومی سازمان ملل به مناسبت تصویب این قطعنامه در اعلامیه ای چنین آورده بود: هدف مجمع از رسمیت دادن جهانی روز آزادی مطبوعات، عمدتا این بوده است که در این روز ضمن برگزاری مراسم و انتشار مقالات، اهمیت آزادی مطبوعات و نقش آن در تکامل و پیشرفت هر جامعه بشری یادآوری شود تا مقام های مربوط (دولت ها) خودرا مکلّف به رعایت آن بدانند و اصل 19 اعلامیه جهانی حقوق بشر را در اتخاذ هرگونه تصمیمی مَد نظر بگیرند.
علت تغییر تاریخ روز جهانی آزادی مطبوعات
مجمع عمومی سازمان ملل به خواست روزنامه نگاران قاره آفریقا و با توجه به قطعنامه ای که این روزنامه نگاران در نشست خود در سال 1991 در پایتخت نامیبیا صادر کرده بودند این قطعنامه را تصویب کرد. علت تغییر این روز از «اول» به «سوم» ماه می این بود که مراسم این روز با «روز جهانی کارگر» تداخل نکند. در پی اعلام این مصوبه، اتحادیه های صنفی مطبوعات تصمیم گرفتند که به احترام اقدام تاریخی فرانسه و نیز مصوبه مجمع عمومی سازمان ملل، کشورها را آزاد بگذارند که در طول نخستین هفته اول ماه می، در فرصت مناسب مراسم روز آزادی مطبوعات را برگزار کنند.
آزادی مطبوعات در چارچوب وظایف «یونسکو» قرارگرفته و از سال 1997 جایزه ای برای مدافعان آزادی مطبوعات منظور گردیده که تعیین برنده و یا برندگان آن به یک هیات حرفه ای 14 نفره واگذار شده است.
علت نام گذاری جایزه یونسکو درباره مطبوعات
این جایزه مهم به نام «گیرمو کانو عیسازا» روزنامه نگار کلمبیایی اسم گذاری شده است زیرا که «کانو» که یک گزارش تحقیقی (اینوستیگیتیو) و دنباله دار درباره کارتل های مواد مخدر می نوشت در سال 1986 به دست عوامل آنها کشته شد.
