تاریخچه سازمان مجاهدین خلق
خواندنی › تاریخ
- 97/10/10
سازمان مجاهدین خلق ایران سازمان سیاسی اسلام‌گرا و چپ‌گرا با ساختار شبه‌نظامی است. رهبری این سازمان با یک زن و شوهر با نام‌های مریم و مسعود رجوی می‌باشد که وضعیت حیات مسعود نامشخص بوده و مریم رجوی به عنوان «رئیس‌جمهوری منتخب» در غیاب همسرش عملاً رهبری این سازمان را به عهده دارد. دبیرکل این سازمان زهرا مریخی است که در 15 شهریور 1396 در کنگره سراسری مجاهدین به مناسبت پنجاه و دومین سالگرد تأسیس این سازمان به این سمت انتخاب شدسازمان مجاهدین خلق قبل از انقلای اسلامی ایران
این سازمان در 15 شهریور سال 1344به رهبری محمد حنیف‌نژاد، سعید محسن و عبدالرضا نیک بین پایه‌گذاری شد؛ اما بعد از انقلاب سال۱۳۵۷، عبدالرضا نیک بین از فهرستِ رسمیِ بنیان‌گذاران حذف و علی‌اصغر بدیع زادگان که از سال 1345 به سازمان پیوسته بود، جایگزین او شد. سازمان مجاهدین پس از شکل‌گیری، به اقدام مسلحانه علیه دودمان پهلوی پرداخت. سازمان از اواخر دهه 1340 خورشیدی متحمّل ضربات سختی از سوی سازمان امنیت و اطلاعات کشور (ساواک) شد و رهبران سازمان به حکم دادگاه نظامی وقت، به جُرم «اقدام علیه امنیت کشور، اعمال تروریستی و ترور اتباع ایرانی و آمریکایی»، به اعدام محکوم و برخی نیز زندانی شدند. در سال 1354 خورشیدی عده‌ای به رهبریِ تقی شهرام و بهرام آرام اقدام به ترور و حذف اعضای مذهبی از جمله مجید شریف واقفی در بیرون زندان کردند، و با دست گرفتن قسمتی از سازمان، بیانیهٔ اعلام تغییر ایدئولوژی از اسلام به مارکسیسم را منتشر کرند. پس از آن؛ اعضای سازمان به دو دسته تقسیم شدند گروهی بر مواضع پیشین وفادار ماندند که مسعود رجوی هم پس از آزادی از زندان در 30دی 1357 به آن‌ها پیوست و گروهی به سازمان پیکار پیوستند
سازمان مجاهدین خلق بعد از انقلاب اسلامی ایران
پس از پیروزی انقلاب 1357 ایران، بخش مذهبی سازمان مجاهدین خلق به رهبری موسی خیابانی و مسعود رجوی موفق به جذب گسترده در بین قشرهای مختلف جامعهٔ ایران شد، امّا بر سر اختلاف نظر با روحانیون وقت -از جمله روح‌الله خمینی به مخالفت علیه نظام جمهوری اسلامی روی آورد. پس از تظاهرات 30 خرداد سال 60 و عزل ابوالحسن بنی‌صدر این سازمان هدف خود را سرنگونی نظام جمهوری اسلامی ایران عنوان کرد. سازمان مجاهدین پس از بالا گرفتن مخالفت‌ها با روح‌الله خمینی و صدور حکم منافق خواندن مجاهدین دو سال بعد از جنگ ایران و عراق و پس از اعلام صلح صدام حسین به ایران در سال 61 به عراق رفتند و در حالی که آن کشور با ایران در حال جنگ بود، با انتقال گسترده هواداران و طرفدارانش به عراق و با همکاری ارتش عراق، اقدام به تشکیل بازویی نظامی به نام «ارتش آزادی‌بخش ملی ایران» کرد و در کنار ارتش عراق در جنگ علیه ایران مشارکت کرد این نیروی نظامی در طول جنگ ایران و عراق، از سوی خاک عراق، بیش از یکصد عملیات نظامی علیه مواضع نیروهای ایرانی شکل داد.
مهم ترین عملیات سازمان مجاهدین بعد از انقلاب اسلامی
مهم‌ترین عملیات نظامی سازمان در سال 1367 تحت عنوان فروغ جاویدان انجام شد و جمهوری اسلامی در واکنش به آن اعدام زندانیان سیاسی (تابستان 1367) همه اعضای زندانی سازمان را که حاضر به برائت از سازمان و ابراز ندامت از اعمال خود نشده بودند را در زندان‌های ایران اعدام کرد. اگرچه آمار دقیقی از تعداد کشته شدگان منتشر نشده ولی گفته می‌شود این تعداد 3000 تا 4482 نفر تخمین زده می‌شوند. گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد تعداد این زندانیان سیاسی اعدام‌شده را دست‌کم ۱۸۷۹نفر اعلام کرده‌است.
این سازمان از سوی منتقدینِ دینی و برخی مخالفینِ سیاسیِ خود با نام‌های متنوعی مورد اشاره قرار می‌گیرد. در ادبیّاتِ حکومتی ایران از سازمان مجاهدین خلق با عناوینی چون «سازمان منافقین» یاد می‌شود
در سال 1986 میلادی دولت فرانسه مجاهدین را مجبور به خروج از پاریس کرد و از آن پس مرکز استقرار آن‌ها شهر بغداد پایتخت عراق شد. مجاهدین پس از آن در اردوگاهی تازه تأسیس با نام قرارگاه اشرف مستقر شدند. پس از اشغال عراق توسط نیروهای ائتلاف از سال 2003 تا اول ژانویه 2009 توسط آمریکائی‌ها حفاظت می‌شد. پس از چند سال به تدریج قرارگاه اشرف تخلیه شد و اعضای باقی‌مانده در عراق نخست در کمپ لیبرتی مستقر شدند و سپس به کشور آلبانی منتقل گشتند.
این سازمان به وسیله حکومت پهلوی سابق و جمهوری اسلامی ایران و دولت عراق به عنوان یک سازمان تروریستی شناخته شده‌است. دولت‌های غربی نیز برای حدود یک دهه این سازمان را در فهرست گروه‌های تروریستی قرار داده بودند اما بعداً این سازمان را از این فهرست خارج کردند. در دوران حکومت پهلوی و جمهوری اسلامی از لقب «مارکسیست اسلامی» برای این سازمان استفاده می‌شده‌است.
