نکات مهم شیردهی مادر
پزشکی و سلامت › بارداری و کودک
- 97/08/18
فرزند دلبند خود را در همان ساعت اول عمر با شير مادر تغذيه کنيد. تماس پوست با پوست مادر و نوزاد از لحظه تولد و شروع تغذيه در طي ساعت اول زندگي ، سبب گرفتن صحيح پستان مادر و مکيدن هاي صحيح و مطلوب شير خوار و افزايش طول مدت شيردهي مي شود.1 - در زايشگاه تأکيد کنيد که مي خواهيد نوزادتان را در ساعت اول تولد و هر چه زودتر فقط با شير خود تغذيه کنيد و اجازه ندهيد تا زمان ترخيص به او چيز ديگري داده شود.
2- در تمام مدت شبانه روز ، نوزاد را در کنار خود نگهداريد و با ظهور اولين علائم گرسنگي در او از قبيل حرکت سر به طرفين ، باز کردن دهان ، دست به دهان بردن ، ملچ و ملوچ کردن ، مکيدن لب ها ، انگشتان و دست ، به او شير بدهيد و به هيچ وجه منتظر گريه او نشويد.
3 - قبل از هر بار شير دادن يا دوشيدن شير ، دست هاي خود را با آب و صابون بشوييد.
4- براي شير دادن ، خود در وضعيت راحتي قرار بگيريد که صورت وي روبروي پستان و بدن او در تماس و رو به شما باشد. پس از تماس نوک پستان با لب هاي نوزاد و باز شدن کامل دهان وي ، سريعاً ولي با ملايمت طوري او را به طرف پستان خود ببريد که ابتدا لب پايين و چانه اش هر چه دورتر از نوک پستان با قسمت زيرين هاله پستان تماس پيدا کند ، به اين ترتيب نوزاد حداکثر نسج هاله را به دهان خود برده و مي تواند با مکيدن هاي موثر و بدون هيچ مشکلي شير بخورد.
5- نوزاد را در وضعيت هاي مختلف شير بدهيد و در صورت سوزش مختصر پس از شيردهي ، نوک پستان خود را با چند قطره از شيرتان آغشته نموده و با جريان هوا خشک نماييد. از شستشوي مکرر نوک و هاله پستان پرهيز کنيد ، شستشوي يک بار در روز پستان با آب سالم ، کافي است.
6+- تغذيه مکرر و به مدت مطلوب از هر دو پستان در استقرار شيردهي ( شير آمدن ) ، افزايش توليد شير ، تداوم و افزايش طول مدت شيردهي و نهايتاً کاهش مشکلات احتمالي شيردهي نظير زخم نوک پستان و احتقان پستان مادر بسيار موثر بوده و مانع کاهش وزن ، کم آبي و زردي نوزاد مي شود.
7- از دادن آب ، آب قند ، شير مصنوعي ، داروهاي گياهي ، بطري و يا پستانک به نوزاد خودداري کنيد زيرا استفاده از آن ها مي تواند سبب اختلال در تغذيه انحصاري با شير مادر ، مکيدن کمتر پستان ، توليد شير کمتر ، تأخير در آمدن شير ، پس زدن پستان ، کاهش طول مدت شيردهي ، احتمال قطع شيردهي ، افزايش خطر زردي و احتمال عفونت هايي نظير عفونت گوش ، اسهال ، برفک ، آلرژي و.... در شير خوار و بروز مشکلاتي مانند احتقان پستان و زخم نوک پستان مادر شود.
8- از آنجا که خداوند ذخايري از مواد غذايي براي مصرف روز هاي اول پس از تولد در بدن نوزاد تعبيه کرده است، حجم به ظاهر محدود آغوز براي رفع نياز هاي وي کافي است لذا هرگاه نوزاد خود را مطابق خواست او و به طور مکرر ( 12_10 بار و حتي بيشتر در شبانه روز ) و هر بار از هر دو پستان شير بدهيد نياز هاي وي به طور کامل تأمين مي شود.
9- فاصله دو وعده شيردهي در روز بيش از 5/1 تا 2 ساعت و در شب بيش از 3 ساعت باشد همچنين مواقعي که احساس پري پستان مي کنيد نوزادتان را به آرامي بيدار کرده و به او شير بدهيد. در مراحل جهش رشد ، شير خوار ممکن است بيشتر نيازمند تغذيه هاي مکرر باشد.
10- معمولاً نوزاد سالم و رسيده هنگامي که به طور صحيح از پستان شير مي خورد ، دفعات و طول مدت زمان شير خوردن را بنا به ميل خود تعيين نموده و پس از شير خوردن کامل از يک پستان که حداقل 10 تا 15 دقيقه طول مي کشد آن را رها نموده و يا به خواب مي رود ليکن به منظور افزايش توليد شير ، علاوه بر تغذيه هاي مکرر در طول شب ، توصيه مي شود نوزاد را تشويق کنيد که از هر دو پستان شير بخورد به طوري که پس از شير خوردن کامل از پستان اول او را به پستان ديگر بگذاريد تا در صورت تمايل از پستان ديگر تغذيه نمايد.
بهتر است نوزاداني که مکيدن ضعيف دارند توسط پزشک بررسي شوند.
در صورت داشتن دو قلو بهتر است در هر نوبت آنان را به طور همزمان تغذيه کنيد.
درجه حرارت اتاق نوزاد : بايد حداکثر 23 تا 24 درجه سانتي گراد و لباس او نرم و گرم و سبک باشد ( يک يا دو لايه لباس راحت ) بنابراين از پوشاندن لباس و يا روانداز زياد به او و يا گرم کردن زياد اتاق و يا قرار دادن او نزديک وسايل گرمايشي خودداري کنيد چون گرماي زياد سبب از دست دادن آب بدن نوزاد ، تب ، بيقراري ، شير نخوردن و يا کاهش وزن او مي شود.
در روزهاي سوم تا پنجم پس از تولد حتماً او را جهت انجام تست هاي غربالگري همچنين ارزيابي تغذيه با شير مادر ، به يکي از مراکز توصيه شده ببريد تا همزمان علاوه بر انجام آزمايشات و توزين نوزاد ، از صحت وضعيت شيردهي خود نيز اطمينان پيدا کنيد.
فراموش نکنيد که از همان روزهاي اول تولد همه روزه 400 واحد ويتامين D که در 1 ميلي ليتر قطره ويتامين AوD موجود است به وي بخورانيد.
در صورت بروز زردي درهفته اول پس از تولد ، حتماً به پزشک مراجعه نماييد. توجه داشته باشيد که به منظور پيشگيري و درمان زردي نوزادي به هيچ وجه از مهتابي هاي معمولي و داروهايي نظير قطره بيلي ناستر همچنين ترنجبين ، شير خشت ، آب قند ، شير مصنوعي و يا مايعات ديگر استفاده نکنيد چون نه تنها مفيد نيست بلکه ممکن است مضر هم باشد . به استثناء زردي روز اول ، در اکثر موارد ، زردي نوزاد ، طبيعي و فيزيولوژيک است که معمولاً از روز دوم يا سوم به بعد شروع و پس از چند روز بر طرف مي شود.
بايد از دريافت کافي شير مادر توسط نوزاد به خصوص در هفته اول پس از تولد اطمينان حاصل نماييد زيرا دريافت نا کافي شير مادر در اين زمان مي تواند سبب افزايش زردي نوزاد شود و به همين دليل جهت رفع زردي نه تنها شير دادن را نبايد قطع کنيد بلکه بايد تغذيه نوزاد را با شير خودتان به طور مکرر ادامه دهيد و در عين حال از درست گرفتن پستان و مکيدن موثر او اطمينان حاصل نمائيد.
سعي کنيد به مدت طولاني از فرزند خود دور نباشيد ، در غير اين صورت شير خود را بدوشيد تا ديگران آن را با فنجان کوچک و ظريف به او بدهند و به هيچ وجه از بطري استفاده نکنند.
