برای تشخیص بارداری چه آزمایش ها و تست هایی وجود دارد

پزشکی و سلامتبارداری و کودک

- 97/10/12
برای تشخیص بارداری چه آزمایش ها و تست هایی وجود دارد

انواع روش های تشخیص حاملگی :


نوار تست حاملگي (بی بی چک)
آزمایش خون بارداری
آزمایش ادرار بارداری (گراویندکس)
سونوگرافي

تشخيص حاملگی با اندازه گیری BetaHCG در خون يا ادرار


آزمایش خون:
آزمایش خون جهت تشخیص بارداری، نسبت به آزمایش ادرار حساس‌تر و دقیق‌تر است و معمولاً به صورت منفی و مثبت و یا به صورت عددی گزارش می‌شود.
هورمون اچ سی جی در خون زودتر از ادرار ظاهر می‌شود بنابراین آزمایش خون نسبت به آزمایش ادرار زودتر بارداری را نشان می‌دهد؛ به طوری که با استفاده از تست‌های حساس می‌توان طی 9-7 روز پس از لقاح (ترکیب اسپرم و تخمک)، یعنی حدوداً یک هفته قبل از موعد عادت ماهیانه، به تشخیص بارداری رسید؛ اما جهت دستیابی به نتیجه معتبر بهتر است پس از به تأخیر افتادن موعد عادت ماهیانه جهت انجام این تست اقدام کرد.

نتیجه
نتیجه مثبت (Positive) و یا نشان دادن عدد بالاتر از 50-25، نشانه بارداری است.
نتیجه منفی (Negative) و یا نشان دادن عدد زیر 10-5، نشانه عدم بارداری است.
نکته: اگر در گزارش آزمایش خون مقدار هورمون اچ‌سی‌جی بین 50-10 باشد، نتیجه مشکوک است و باید 48 ساعت بعد آزمایش تکرار شود؛ بدیهی است افزایش مقادیر هورمون طی این مدت مطرح‌کننده بارداری است.

آزمایش ادرار بارداری


آزمایش ادرار یا گراویندکس نیز روشی دیگر جهت تشخیص بارداری است.
جهت کسب نتیجه قابل اطمینان بهتر است 14-10 روز از موعد عادت ماهیانه گذشته باشد.
ادرار اول صبح جهت آزمایش مناسب‌تر است زیرا به علت کاهش نوشیدن مایعات در طول شب، ادرار از غلظت بیشتری برخوردار است.

نکته: آزمایش‌های گراویندکس و خون جهت تشخیص بارداری به درخواست پزشک و در آزمایشگاه انجام می‌شوند و نیازی به ناشتایی ندارند.

متداول ترین، آسان ترین، ارزان ترین و سریع ترین روش تشخیص حاملگی، جستجوی هورمون hCG يا گنادوتروپین جفتی انسان (human Chorionic Gonadotropin) در ادرار و یا با استفاده از روش های سرولوژی در خون می باشد. كه سه آزمايش ذكر شده اول، با استفاده از اندازه گيري سطح اين هورمون در خون يا ادرار جهت تعيين نتيجه استفاده مي كنند.
هورمون hCG در دوران بارداري، توسط سلولهای سینسیشیو تروفوبلاست (Syncytiotrophoblast) جفت (Placenta) تولید شده و در سرم خون و ادرار قابل تشخیص است. هورمون hCG از دو زنجیره آلفا (a) و بتا (b) تشکیل شده است. زنجیره آلفای هورمون HCG از نظر ساختمانی با هورمون های LH ـ FSH و TSH مشابه است، اما زنجیره بتای آن، ساختار منحصر بفردی دارد، به همین دلیل، اساس آزمایش های سرولوژی تعیین حاملگی، جستجوی زنجیره بتای هورمون hCG می باشد.

زماني كه اسپرم و تخمک لقاح پیدا می کنند، تخمک لقاح یافته به طرف رحم رفته و در جدار آن لانه گزینی می کند. بین 3 تا 10 روز بعد جفت تشکیل می شود. HCG ( هر دو بخش آلفا و بتا ) توسط سلول های تروفوبلاستیک جفت سنتز می شود و نیمه عمر آن 12 تا 36 ساعت است . مهمترین وظیفه این هورمون نگه داری از جسم زرد است که تولید استرادیول و پروژسترون می کند .
مقدار این هورمون در حاملگی طبیعی از روز ششم تا دهم بعد از لقاح در سرم خون مادر شروع به بالا رفتن می كند (حتی گاه از روز سوم لقاح هم قابل شناسایی است).
هورمون hCG كه از جفت ترشح مي شود، ابتدا در خون ظاهر شده، سپس بعد از شروع متابولیزه شدن در ادرار انتشار می یابد و دفع می شود؛ بنابراين آزمایش خون حساس تر است و زودتر مثبت می شود. درموارد حاملگی خارج رحمی هم که حتماً باید خون تست شود.

این هورمون 3 تا 5 روز بعد از عقب افتادن عادت ماهانه (Menstrual cycle) در ادرار و قبل از آن، در سرم خون بانوان به مقداري می رسد که قابل اندازه گیری مي شود .
اگر مقدار هورمون BhCG کمتر از 10باشد شخص باردار نیست
اگر مقدار هورمون BhCG بیشتر از 25باشد فرد باردار است
اگر مقدار هورمون BhCG بین 10تا 25باشد نمی توان با قاطعیت گفت شخص باردار است ویا خیر
ميزان اين هورمون در خون و ادرار پس از وقوع حاملگی (یک روز پس از عقب افتادگی در سیکل ماهانه) به 5 تا 10 واحد می رسد که این مقدار برای مثبت شدن تست کافی است. از آن پس میزان هورمون به سرعت افزایش می یابد و سپس کم کم افت پیدا می کند. به طور طبیعی مقدار اچ‌سی‌جی هر 48 ساعت دوبرابر می‌شود . سطح این هورمون در هفته‌های 8 تا 11 به حداکثر خود رسیده و سپس در ادامه حاملگی کاهش می‌یابد. اما در موارد بارداري خارج رحمی، بارداري مولار، برداشت کل رحم(هيستركتومي)، کورتاژ پس از حاملگی سیر نزولی سریع تر آن را شاهد هستیم.

پاسخ های مثبت کاذب بارداری


در شرایطی مثل مصرف بعضی داروها مثل پرومتازین یا کلردیازپوکساید , وجود بیماریهائی مثل پروتئینوری , هموگلوبینوری , و زایمان جدید تا سقط جنین , اشتباه در روش اجرای تست , خطا در خوندان نتایج , ممکن است پاسخ مثبت کاذب دیده شود که در تفسیر نتیجه باید در نظر داشت

پاسخ های منفی کاذب بارداری


زمانی که HCG در حد اکثر غلظت ( در روز های 60تا 80) می باشد , 5 تا 10% امکان ایجاد جواب منفی کاذب وجود دارد. پاسخ های منفی کاذب معمولا ناشی از خطا در انجام روش ارائه شده می باشند. علت دیگر پاسخ منفی کاذب انجام تست در روز های اول لقاح است که هنوز هورمون HCG وارد ادرار نشده است. نگهداری ادرار در ظروف غیر استاندارد , عدم رعایت دهای لازم برای واکنش و مصرف داروی کاربامازپین هم ممکن است منجر به پاسخ منفی کاذب شود.

تست های نواری خانگی (بیبی چک)


روشی آسان، سریع و تقریباً مطمئن جهت تشخیص بارداری است.
مکانیسم عمل آن تشخیص هورمون اچ سی‌جی در ادرار است.
بهتر است پس از گذشت 14-10 روز از موعد عادت ماهیانه به کار گرفته شود.
میزان منفی کاذب بالایی دارند بنابراین اگر نتیجه تست منفی باشد اما شک به بارداری وجود داشته باشد، باید از طریق آزمایش خون پیگیری شود.
قبل از انجام تست به دستور العمل آن که در پشت پاکت نوشته شده است دقت کنید.

نحوه انجام تست:
1. نمونه ادرار را در لیوان یک بار مصرف تمیزی جمع آوری کنید (بهتر است از ادرار اول صبح استفاده شود).
2. نوار را از پاکت خارج کنید و تا خط مشخص (Max) در ادرار فرو ببرید، 3 ثانیه صبر کنید (بر حسب دستور پشت پاکت ممکن است نیاز به صرف زمان طولانی تری باشد) سپس نوار را خارج کرده و به صورت افقی قرار دهید.

تفسیر تست:
حالت زیر ممکن است اتفاق بیفتد:
نتیجه مثبت: ظهور دو خط رنگی طی حدود 40 ثانیه
نتیجه منفی: ظهور تنها یک خط رنگی یا هر نتیجه ای بعد از حدود 10 دقیقه
نتیجه مشکوک: ظهور رنگ در فاصله بین 10-5 دقیقه که نیاز به تکرار تست در عرض چند روز آینده دارد.

تشخيص بارداري با سونوگرافي


در سونوگرافی از امواج صوتی با فرکانس بالا استفاده می شود. این امواج توسط وسیله ای که روی شکم یا داخل واژن قرار داده می شود تولید و به بدن منتقل می شود. تشخیص ساک حاملگی که اولین علامت حاملگی در سونوگرافی می باشد 32-35روز پس از LMP در سونوگرافی ترانس ابدومینال امکان پذیر است. معمولاً BHCG در این زمان بین MIU/ML500-1500 می باشد. در سونوگرافی ترانس ابدومینال رويت ساك حاملگي از اواسط هفته چهارم بارداري، تشخیص کیسه زرده حدوده هفته پنجم، مشاهده و اندازه گيري جنين از اواسط هفته پنجم و ضربان قلب جنین از 6 هفته پس از LMP (اولین روز آخرین قاعدگی) امکان پذیر است. سونوگرافی ترانس واژینال معمولاً ۶-۴ روز زودتر قادر به شناسایی موارد فوق می باشد.

سونوگرافی در تعیین حاملگی و محل آن، سن جنین، چندقلویی، جنسیت جنین، سلامت اندام ها، میزان مایع آمنیوتیک و محل جفت نیز به کار می رود. تعیین سن حاملگی در سونوگرافی با اندازه گیری شاخص هایی مانند طول فمور و قطر بین آهیانه ای، دور شكم و طول اسكاپولا است. در سونو گرافی می توان حرکات جنین یا اعضای درونی آن را مشاهده و بررسی نمود. در هفته های ۵ الی ۶ حاملگی ضربان قلب جنین قابل مشاهده است.
advertising