روش های خانگی کاهش تب کودک
پزشکی و سلامت › بارداری و کودک
- 97/10/10
دلیل تب چیست؟
تب عموماً علامتی دال بر واکنش بدن کودک به عفونت است. سیستم دفاعی بدن کودک شامل گلبول های سفید خون است که به باکتری ها حمله کرده و آنها را از بین می برند.
یکی دیگر از دلایل تب گرمازدگی است. گرمازدگی عارضه ای خطرناک است که ممکن است بر اثر بازی کردن کودک در آفتاب یا ماندن در اتومبیلی که شیشه هایش بالاست در یک روز گرم اتفاق افتد. اگر بدن کودک بر اثر ماندن زیر آفتاب یا در فضای سربسته و گرم تب دار باشد و درجه حرارتش با در آوردن لباس ها و ماندن در محیط خنک پایین نیاید باید بلافاصله به پزشک مراجعه کرد.
علائم جدی که همراه تب ظاهر می شوند
کاهش اشتها، بی حالی، رنگ پریدگی یا بر افروختگی واضح، یا وجود تغییرات دیگر در رفتار یا ظاهر کودک.وجود دانه های کوچک قرمز-ارغوانی روی بدن که با فشار دادن سفید نمی شوند یا وجود لکه های ارغوانی بزرگ؛ هر دو این علائم می توانند نشانه عفونت باکتریال جدی باشند.کودک نمی تواند غذا را ببلعد و آب دهانش مرتب می ریزد؛ این ممکن است علامتی از اپی گلوتیت (التهاب اپی گلوت - اپیگلوت قسمتی از حنجره است که موقع بلع غذا مانع ورود غذا به مری و مجاری تنفسی می شود) باشد. اپی گلوتیت سبب تورم قسمت عقبی گلو شده و می تواند جان کودک را به خطر اندازد.حتی بعد از تمیز کردن بینی، کودک نمی تواند خوب نفس بکشد که ممکن است نشانه ای از ذات الریه یا آسم باشد.کودک به نظر هذیان آلود و گیج می رسد و بسیار تحریک پذیر و کج خلق است؛ این علائم ممکن است علائم یک عفونت ویروسی یا باکتریال جدی باشند.در صورتیکه بابت ظاهر یا رفتار کودک خود دچار نگرانی هستید، صرف نظر از اینکه درجه حرارتش بالا باشد یا نه، حتماً به پزشک مراجعه کنید. همچنین به خاطر داشته باشید که تب تنها یکی از علائم بیماری است. توجه داشته باشید که علائمی نظیر سرفه و گوش درد (در صورتیکه به آن مشکوکید) یا استفراغ و اسهال را حتماً به پزشک اطلاع دهید زیرا به وی در تشخیص کمک می کند.
اگر تب دفاعی در مقابل عفونت است چرا باید آن را پایین آورد؟
از آنجا که تب قسمتی از واکنش دفاعی بدن به باکتری ها و ویروس هاست بعضی محققین معتقدند که دفاع بدن در مقابل عفونت ها، وقتی درجه حرارت بدن بالا باشد مؤثرتر است. از سوی دیگر، اگر درجه حرارت بدن خیلی بالا باشد کودک بخوبی غذا نمی خورد، مایعات نمی نوشد و نمی خوابد و این مسایل باعث می شود دیرتر بهبود یابد. یک راه حل این است که با نظر پزشک به کودک استامینوفن یا ایبوپروفن کودکان بدهیم. (توجه داشته باشید که ایبوپروفن در کودکان زیر 6 ماه توصیه نمی شود.) هر دو این داروها به پایین آوردن تب کمک می کنند بدون آنکه بر دفاع بدن در مقابل عفونت اختلالی ایجاد کنند. با پایین آمدن تب، حال کودک بهتر شده و مایعات بیشتری می نوشد و همین مسئله بهبود را تسریع می کند. توجه داشته باشید که قبل از دادن هر دارویی به کودک با پزشک مشورت کنید.
راه های پایین آوردن تب
اگر کودک بر اثر تب بی حال نشده است لزومی به استفاده از دارو نیست. برای پایین آوردن تب می توانید مقدار زیادی شیر سینه یا شیر خشک به کودک بدهید تا هم درجه حرارتش پایین آید و هم از کم شدن آب بدن جلوگیری شود. همچنین زیاد به کودک لباس نپوشانید. بالا بودن درجه حرارت بدن کودک ممکن است ناشی از لباس بیش از حد، هوای گرم، و یا فعالیت زیاد باشد. در این مواقع بهتر است لباس کودک را کم کرده و تشویقش کنید که کمی استراحت کند و یا فعالیت کمتری در یک فضای خنک داشته باشد.اگر تب کودک را اذیت می کند می توانید با آب ولرم پاشویه کنید و یا در وان پر از آب ولرم قرار دهید. پاشویه به شستن پاها و یا انداختن پارچه خیس روی پاها محدود نمی شود. برای پاشویه می توانید یک اسفنج را به آب ولرم آغشته کنید و از بالا روی بدن کودک بکشید.هرگز با استفاده از الکل نوزاد را پاشویه نکنید زیرا الکل از طریق پوست جذب شده و وارد خون می شود. ورود الکل به خون می تواند سبب بروز مشکلات تنفسی یا تشنج شود و یا کودک بر اثر افت قند خون خواب آلوده یا تحریک پذیر گردد.
چه داروهای تب بری برای کودک بی خطرند؟
با تأیید پزشک می توانید از استامینوفن و ایبوپروفن کودکان برای پایین آوردن تب استفاده کنید. (استفاده از ایبوپروفن در کودکان زیر 6 ماه توصیه نمی شود.) دوز صحیح دارو بستگی به وزن کودک دارد. سعی کنید همیشه با استفاده از یک پیمانه یا قطره چکان دوز دقیق دارو را به کودک بدهید. هیچگاه هیچ داروی تب بری را بیش از تعداد دفعات توصیه شده به کودک ندهید. تعداد دفعات معمول تجویز استامینوفن هر 4 ساعت و ایبوپروفن هر 6 ساعت است.هیچگاه به کودک خود آسپیرین ندهید. آسپیرین ممکن است کودک را مستعد سندرم Reye کند. این بیماری نادر است ولی می تواند کشنده باشد.
توصیه آخر اینکه: بسیاری از داروهای ضد سرماخوردگی و سرفه، حاوی ترکیبات تب بر نظیر ایبوپروفن یا استامینوفن نیز هستند. قبل از استفاده از این داروها روی بروشور و روی جعبه دارو را بدقت مطالعه کنید و در صورتیکه دارای ترکیبات تب بر است از دادن داروی تب بر دیگر به کودک خودداری کنید.
چرا تب کودک با وجود دادن تب بر پایین نمی آید؟
اگر تب 30 تا 45 دقیقه بعد از مصرف دارو ادامه یافت برای اطمینان از کافی بودن دارو، دوز دارو و پیمانه ای را که با آن دارو را به کودک داده اید کنترل کنید. در صورتیکه میزان داروی داده شده کافی باشد ممکن است بدن کودک به دارو جواب نداده است. اگر استامینوفن ظرف یک ساعت تب را پایین نیاورد، برای استفاده از داروی دیگر با پزشک مشورت کنید.
در صورت موارد ذیل تب خطرناک نیست
تب، کمتر از ۵ روز طول بکشد.
رفتار کودک نسبتاً طبیعی باشد. یعنی کودک همچنان بازیگوش است و به طور طبیعی غذا می‌خورد. البته ممکن است کمی خسته‌تر از همیشه به نظر برسد.
دمای حداکثر 39.1 درجه سانتیگراد در کودکان بین 3 ماه تا 3 سال و دمای حداکثر 39.4درجه سانتیگراد در کودکان بالای 3سال جای نگرانی ندارد.
تب خفیف پس از واکسیناسیون. اگر این حالت کمتر از 48ساعت طول بکشد طبیعی است.
چرا تب کودک بعد از پایین آمدن دوباره بر می گردد؟
تا زمانی که عفونت برطرف نشود کودک تب می کند و این مسئله ممکن است 2 تا 3 روز طول بکشد. بعضی عفونت ها نظیر آنفولانزا، ممکن است 5 تا 7 روز طول بکشد. اگر کودک آنتی بیوتیک می گیرد ممکن است 48 ساعت طول بکشد تا تب پایین بیاید. داروهای تب بر درجه حرارت بدن را موقتاً پایین می آوردن ولی تأثیری بر عفونت ندارند.
حمام تب کودک را پایین می آورد
آب تب را زودتر از هوا از بدن دور می کند، بنابراین حمام باعث کاهش دما می شود و اثر داروها را بیشتر می کند. همچنین در حین این که منتظرید استامینوفن یا سایر داروهای کاهنده درد اثر کنند، می توانید کودک را حمام کنید.
از حمام ولرم استفاده کنید. برای کاهش تب از آب سرد استفاده نکنید. اگر دمای آب مقداری کمتر از دمای بدن باشد موجب کاهش تب می شود.
از الکل در آب حمام استفاده نکنید.
همچنین می تواند دستمال خنکی بر روی بدن و پیشانی کودک قرار دهید و تب او را پایین بیاورید.
کمپرس سرد برای کاهش تب
به محض اینکه تب در کودکتان ایجاد شد، اولین کاری که باید انجام دهید، قرار دادن یک دستمال مرطوب خیس بر روی پیشانی نوزاد است. زمانی که آب از پوستش تبخیر شد، تب کاهش پیدا می کند و درجه حرارتش به سرعت کاهش می یابد. مقداری آب سرد را کاسه ای بریزید. یک دستمال تمیز را در آب خیس کنید.آب زیادی پارچه را بیرون بکشید، سپس پارچه مرطوب را روی پیشانی نوزاد قرار دهید هنگامی که پارچه گرم شد، آن را بردارید و دوباره انجام دهید ، این کار را تا زمانی که تب ازبین رود، ادامه دهید. شما همچنین می توانید از دستمال یا لیف مرطوب استفاده کنید و به مناطقی مانند :زیر بغل، پا، دست و کشاله ران کودکتان بمالید و مرطوب کنید تا دما کاهش پیدا کند.
نکته:هیچ وقت از آب خیلی سرد یا یخ استفاده نکنید، زیرا ممکن است دمای داخلی بدن افزایش یابد.
کاهش تب نوزاد با شیر مادر
برای نوزادان کوچکتر از 6 ماهه که تب دارند، شیر مادر بسیار ضروری است. شیر مادر یک تعادل عالی از مواد مغذی است که موجب تقویت سیستم ایمنی ضعیف نوزاد میشود و برای مبارزه بیماری کودک طراحی شده است ، شیر مادر به سرعت و به راحتی قابل هضم است. کودکٍ بیمار را به طور کامل هیدراته نگه می دارد، که برای بهبود سریع بسیار ضروری است. سعی کنید مرتبا نوزاد خود را با شیرتان تغذیه کنید. اگر کودک شما در هنگامش تب اش از نگهداری و پرستاری شما خوشش نمی آید، شکل مراقبت و پرستاریتان را تغییر دهید. می توانید نوزاد را در حین تغذیه با شیر مادر صاف و ایستاده نگه دارید تا کودک شما در طول تغذیه راحت تر باشد. اگر کودک شما مدل شیردهیتان را پس میزند، شیرتان را بگیرید و با استفاده از یک قاشق یا بطری آن را به کودک بدهید.
کودک خود را که تب دارد در مکان خنک نگهدارید
هنگامی که از یک کودک بیمار مراقبت می کنید، مهم است که به طور منظم دمای اتاق را چک کنید نباید بیش از حد گرم یا خیلی سرد باشد. اتاق نوزادان را در دمای بین 70 تا 74 درجه فارنهایت نگه دارید (21.1 تا 23.3 درجه سانتیگراد).اگر از فن استفاده میکنید، آن را در پایین ترین حالتش نگه دارید، با این حال، مطمئن باشید که کودک شما به طور مستقیم زیر فن نمی خوابد و اگر از دستگاه تهویه مطبوع استفاده میکنید، درجه را در سطح متعادل نگه دارید. اطمینان داشته باشید،که کودک نمیلرزد و درجه حرارتش بالا نمیرود همچنین، از استفاده از بخاری ثابت اجتناب کنید،زیرا می تواند باعث گرمی زیاد کودک شما شود. نوزادان بیمار را در یک مکان خنک نگه دارید. اگر کودک خود را بیرون می برید، سعی کنید در سایه باشید
لباسی راحت تن نوزاد خود کنید
بسیاری از والدین به اشتباه فرزند بیمار خود را با لایه های زیادی از لباس و پتو های زیادی می پوشانند. این چیزی است که والدین باید از انجام آن اجتناب کنند، زیرا ممکن است باعث عدم کاهش دما شود یا حتی بالاتر برود.نوزادان نمیتوانند درجه حرارت خود را به خوبی تنظیم کنند، از این رو هنگامی که در لایه های زیادی از لباس قرار می گیرند، بیش از حد گرمشان می شوند، و برای آنها کاهش دادن دما سخت تر می شود ،لباس پوشاندن بیش از حد از جریان یافتن هوا و گردش هوا به بدن او، جلوگیری میکند.
یک لایه لباس سبک تن نوزاد کنید و در واقع ضروری موقع خوابیدنش یک پتوی نازک رویش بندازید همچنین، کودک خود را در یک اتاق راحت نگه دارید، که در آن درجه حرارت بیش از حد گرم و یا خیلی سرد نباشد.
