آیا امکان دارد همزمان شیر مادر و شیر خشک به کودک بدهیم
پزشکی و سلامت › بارداری و کودک
- 97/10/10
در حالت عادی در 6 ماه اول ارجحیت با شیر مادر است اما اگر مادر احساس کند وزن‌گیری فرزندش خوب نیست و یا اگر پزشک مشاهده کند که وزن نوزاد در توزین ماهیانه نرمال نیست، مادر می‌تواند به فرزندش شیر خشک هم بدهد. اگر شیر مادر کافی نباشد مادر می‌تواند با قاشق به بچه‌اش شیر خشک بدهد.گاهی هم وسواس زیاد مادران بر تغذیه‌ی فرزند‌شان باعث می‌شود تصور کنند او خوب شیر نمی‌خورد و وزن‌گیری خوبی ندارد، در حالی که طبق وزن‌گیری ماهیانه و نظر پزشک وزن‌گیری کودک ایده‌آل است.
مادران قبل از دادن شیر خشک به کودک باید شیر خود را به او بدهند سپس اگر متوجه شدند شیر‌شان برای بچه کافی نیست می‌توانند با قاشق به او شیر خشک بدهند. استفاده از سرشیشه هم برای شیر دادن به بچه توصیه نمی‌شود چون معمولا منافذ سرشیشه‌ها خیلی باز است و شیر راحت‌تر به دهان بچه سرازیر می‌شود. بنابراین شیر خوردن را برای بچه راحت می‌کند در صورتی که او نباید به شیر خشک عادت کند.
نوزادان به دلیل راحت‌طلبی و جریان خوب شیر از نوک سرشیشه،آن را زود قبول می‌کنند چون آنها برای شیر خوردن از سینه‌ی مادر‌شان باید انرژی بیشتری مصرف کنند. ضمن اینکه این جریان مکش قوی کودک است که باعث می‌شود در سینه‌های مادر شیر تولید شود.
ترجیح ما بر این است که شیر خشک به کودک داده نشود اما اگر وزن کودک طبیعی نباشد و یا پزشک تشخیص دهد که مادر شیر کافی برای نوزاد ندارد،مادر می‌تواند از شیر خشک برای بچه استفاده کند. همچنین بهترین مشوق برای تولید شیر مادر، همین عمل مکیدن نوزاد است. بسیاری از مادران از شیردوش برای دوشیدن شیر استفاده می‌کنند اما متأسفانه شیر این مادران چند ماه بعد خشک می‌شود چون تحریکات لازم را برای تولید شیر ندارد.
حتی دوقلو‌ها و چندقلو‌ها هم می‌توانند از شیر مادر تغذیه کنند چون معمولا این نوزادان وزن زیادی ندارند اما به همان اندازه شیر مادر زیاد می‌شود. این بچه‌ها حتی همزمان هم می‌توانند از شیر مادر تغذیه کنند. برای اینکه مادران خیالشان از بابت شیر خوردن هر دو بچه راحت شود می‌توانند ابتدا به قل قوی‌تر اجازه دهند تا کمی شیر بخورد سپس با سینه‌ی دیگر به قل ضعیف‌تر شیر بدهند. چون همین که یکی از سینه‌ها شیر تولید کند، آن دیگری هم پر از شیر می‌شود.
زمان مکش فعال کودک و شیر خوردن 10 الی 15 دقیقه است و بعد از این مدت معمولا شیر سینه تمام می‌شود. به همین دلیل دکتر معتمد می‌گوید:« برای حل این مشکل مادران می توانند به مقدار 30 CC شیر خشک با قاشق به کودک بدهند. البته همیشه گریه‌های کودک دلیل گرسنه بودن او نیست.
همچنین مادران باید این نکته را بدانند که حتما بعد از دادن شیر خود به بچه، به او شیر خشک بدهند. چون شیر مادر باعث تقویت سیستم ایمنی بدن کودک می‌شود، پروتئین‌های موجود در آن برای کودک قابل هضم است،قند و نمک کمتری دارد و باعث تنظیم املاح و آب بدن او می‌شود. اما از لحاظ مزه شیر خشک کمی خوشمزه‌تر و شیرین‌تر از شیر مادر است به همین دلیل است که بسیاری از نوزادان شیر خشک را به شیر مادر ترجیح می‌دهند.
بیماری‌های مختلف، شیمی‌درمانی، بارداری مجدد و عدم ارتباط عمیق مادر با فرزندش روی شیر خوردن نوزاد تأثیر می‌گذارد. همچنین دارو‌های مختلفی که مادر مصرف می‌کند،بیماری‌های عفونی تب‌دار، انواع سرطان‌ها، استرس و بیماری‌هایی که را ضعیف می‌کنند می‌توانند بر مزه‌ی شیر مادر تأثیر بگذارند.
گاهی شیر نخوردن بچه‌ها می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌باشد. بر همین اساس بیماری‌های مغزی و قلبی،ریفلاکس معده به مری،شکاف کام، کیپ بودن بینی و عدم هماهنگی عضلات حلق و حنجره بعضی از بیماری‌هایی هستند که بر شیر خوردن بچه تأثیر می‌گذارند.برای اینکه مادران بتوانند به نوزادشان خوب شیر بدهند و از پس کار‌های او بربیایند، اطرافیان و مخصوصا همسران‌شان باید از آنها حمایت کنند و تا مدتی بعضی از وظایف را بر عهده بگیرند و از لحاظ روحی از آنها حمایت کنند.
چطور شیر خشک و شیر مادر را ترکیب کنیم؟
اگر شما می‌خواهید شیرمادر را کم کنید و شیرخشک را هم همراه با شیر مادر به نوزاد بدهید باید روند کاهش شیرمادر را تدریجی انجام دهید. شما می‌توانید شیرخشک را قبل، در حین شیردهی یا بعد از آن به نوزاد بدهید. البته در این مورد حتما باید با پزشک مشورت کنید چون برخی نوزادان که خوب شیر مادر نمی‌خورند ممکن است بیمار شوند. در برخی موارد شیرخشک باید جایگزین شیر مادر شود. این در مواردی است که شما از فرزندتان دور هستید و نمی‌توانید او را با شیر مادر تغذیه کنید. اما در اغلب مواقع دادن شیر خشک در بین تغذیه نوزاد با شیر مادر گزینه مناسبی است.
به تدریج با کاهش تغذیه با شیر مادر احتمال اینکه سینه‌های مادر ترشح داشته باشد افزایش پیدا می‌کند و احتمال خطر ابتلا به ورم سینه نیز کم می‌شود. اگر شیر مادر را جایگزین شیر خشک می‌کنید سینه‌های شما 3 تا 7 روز زمان نیاز دارند که خود را با این تغییر تنظیم کند.
اگر شما می‌خواهید یک یا چند نوبت از شیر خشک استفاده کنید فاصله زیاد بین شیردهی این پیام را می‌رساند که سینه‌ها باید کمتر شیر بسازند. بنابراین باید در این بین شیر خودتان را بدوشید تا این اتفاق نیفتد.
آشنا کردن نوزاد با شیر خشک
اگر کودک شما تاکنون از شیر مادر تغذیه می‌کرده است ممکن است در ابتدا تمایلی به شیشه نداشته باشد. عملیات مکیدن متفاوت ممکن است او را گیج کند و نخواهد آن را امتحان کند.اما راه‌های مختلفی می‌تواند به کودک شما در این زمینه کمک کند. برای شروع شاید بهتر باشد از فرد دیگری بخواهید شیشه را به کودک بدهد. شما همچنین می‌توانید سینه را با آب گرم نرم کنید یا کودک را در وضعیت دیگری به سینه‌تان نزدیک کند. به این ترتیب او می‌تواند به روش‌های جدیدی از تغذیه آشنا شود. اگر این کارها موثر نبود انواع نوک شیشه شیر وجود دارد که می‌توانید امتحان کنید.
