این زخم های دهان کودک را جدی بگیرید
پزشکی و سلامت › دهان و دندان
- 98/04/06
زخم دهان کودکان معمولا ناشی از ضایعاتی است که 4 مورد از آنها بیماری محسوب نمی شوند و 5 مورد بیماری محسوب می شوند. گاهی در دهان کودکان زخم هایی پدید می آیند که برای مادرها نگرانی ایجاد می کند. زخم های دهانی کودکان ممکن است به دلیل ضربه یا وجود بیماری به وجود آیند. البته این زخم ها برخلاف زخم های داخل دهان بزرگسالان کمتر جدی هستند ولی به بررسی نیاز دارند. ضایعات داخل دهان کودکان به دو دسته تقسیم می شوند؛ ضایعاتی که بیماری نیستند و ضایعاتی که بیماری محسوب می شوند.4 ضایعه ای که بیماری محسوب نمی شوند
1- کیست های رویشی: وقتی دندان در حال رویش است، معمولا حالت خون مردگی در سطح لثه اتفاق می افتد که به آن کیست رویشی می گویند. کیست های رویشی بیماری نیستند، عوارض خاصی ندارند و فقط ممکن است خونریزی کمی ایجاد کنند. کیست های رویشی در دندان های خلفی (عقبی) مانند دندان های آسیا رخ می دهد.
2- خراش زبان کودک: وقتی دندان های قسمت جلویی فک پایین از لثه خارج می شود، ممکن است تیزی دندان باعث ایجاد خراش و زخم هایی زیر زبان شود. چنین زخم هایی طبیعی هستند و خودبخود هم برطرف می شوند.
3- آسیب به بافت نرم: کودکان در حال جنب و جوش هستند و احتمال ضربه خوردن به دهانشان وجود دارد. ضربه هم گاهی باعث صدمه دیدن بافت مخاط نرم دهان کودک می شود.
4- برخی از درمان های دندانپزشکی: در اثر انجام اعمال دندان پزشکی و بی حس کردن بخشی از دهان هم ممکن است آسیب در دهان کودک ایجاد شود. تزریق ماده بی حسی باعث می شود کودک ناخواسته بخشی از مخاط دهان بی حس شده را بجود. زخم هایی که در اثر جویدن به جود می آیند، بدشکل هستند و معمولا تا 2 هفته باعث آزاد کودک می شوند.
5 ضایعه ای که بیماری محسوب می شوند
1- التهاب لثه: بیماری ژنژیویت یا التهاب لثه، به دلیل رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان در کودک اتفاق می افتد. ژنژیویت باعث خونریزی لثه می شود. آموزش کودکان برای مسواک زدن و استفاده از نخ دندان جلوی بروز این بیماری را می گیرد. البته کمبود شدید ویتامین C که کمتر در کودکان کشور ما دیده می شود هم باعث ژنژیویت می شود، اما در این کودکان خونریزی بدول دلیل از لثه وجود دارد.
2- عفونت های دندان: اگر عفونت دندان کودک زود درمان نشود و به صورت مزمن درآید، به صورت چرک از مخاط اطراف دندان خراب خارج می شود که باعث التهاب و زخم خواهد شد. همچنین زخم باعث ایجاد فیستول (حفره)، کیست و آبسه در دهان می شود. کیست یا فیستول با درمان دندان خراب برطرف می شود.
3- عفونت های ویروسی: عفونت های ویروسی نیز ممکن است باعث زخم در دهان کودکان شود. ویروس هرپس یا تبخال علاوه بر اینکه روی لب ها به طور شایع دیده می شود، داخل دهان نیز ایجاد می شوند. زخم ها به داروی خاصی نیاز ندارند و در طول یک یا دو هفته از بین می روند ولی به مراقبت نیاز دارند چون اگر از عفونت ویروسی ایجاد شده به خوبی مراقبت نشود، ممکن است به عفونت باکتریایی تبدیل شود.
4- عفونت های قارچی: عفونت شایع قارچی در دهان کودکان از نوع کاندیدیا آلبیکانس است. کاندیدیا ممکن است در همان دوران نوزادی و هنگام خروج کودک از کانال زایمانی به وجود آید (برفک داخل دهان نوزاد ظرف مدت 7 تا 10 روز برطرف می شود) خشکی دهان کودک نیز باعث رشد عفونت قارچی کاندیدیا در دهان و ایجاد برفک داخل دهان کودک می شود.
برفک به شکل ضایعات سفید پنیری شکل داخل دهان است که به راحتی هم کنده نمی شود. همچنین استرس، کاهش قوای سیستم ایمنی بدن، آلرژی های فصلی و سوءتغذیه نیز عوامل مهمی هستند که باعث خشکی دهان می شوند و محیط دهان را برای رشد و تکثیر قارچ ها مناسب می کنند.
5- جویدن لب و مخاط دهان: جویدن لب و مخاط دهان (گونه) بیشتر در کودکانی که استرس دارند، دچار براکسیسم (دندان قروچه) هستند یا دندان های نامرتبی دارند، دیده می شود. جویدن مخاط هم با عث خونریزی و ایجاد زخم می شود.
به کودکانی که دهانشان برفک زده، شیرینی ندهید
برفک دهان در کودکان کمتر از 1 سال شایع است. نوزادان حین عبور از کانال زایمانی به برفک مبتلا می شوند ولی برفک بعد از نوزادی نیز دیده می شود. عامل این بیماری، نوع قارچی به نام کاندیدیاست که باعث می شود کودک نتواند راحت شیر یا غذا بخورد. برفک دهان کودک معمولا خود به خود بهبود می یابد ولی برای بهبود سریع، خوراکی ضد قارچ مانند «نیستاتین» تجویز می شود. مادران باید دقت کنند تا به کودک خوراکی های شیرین ندهند چون شرینی زمینه را برای رشد قارچ در دهان مهیا می کند. همچنین شیشه شیر کودک را نیز باید به دقت شست. یکی از راه ها برای ضدعفونی کردن شیشه شیر، 20 دقیقه جوشاندن شیشه در آب است. البته نوک پستان مادر نیز باید تمیز باشد چون هنگام شیردادن نوک پستان نیز به قارچ آلوده می شود. بنابراین بهتر است نوک پستان با محلول های ضدقارچ تمیز شود.
