هر آنچه که در مورد افتادگی دریچه میترال یا پرولاپس باید بدانید
پزشکی و سلامت › پزشکی
- 97/08/17
افتادگی دریچه میترال یا پرولاپس در اغلب موارد باعث هيچ مشكلي نمي‌شود. ندرتا خون ممكن است به شيوه‌اي نادرست از ميان اين دريچه شل‌شده نشت كند. اين امر ممكن است به تپش قلب، تنگ نفس وساير علائم منجر شود. زنان بیشتر به این بیماری مبتلا می شوند و مستعدتر هستند، زیرا طبع ظریف تر و لطیف تری داشته و به علت احساسات شان، زودتر گرفتار خواهند شد.دريچه ميترال جريان خون ميان محفظه بالايي (دهليز چپ) و محفظه پاييني (بطن چپ) را كنترل مي‌كند. دريچه ميترال به خون اجاز مي‌دهد از دهليز چپ به بطن چپ راه يابد، اما راه بازگشت آن را سد مي‌كند. دهليز راست و بطن راست قلب بوسيله دريچه سه‌لتي از هم جدا مي‌شوند.
در هر تپش قلب، دهليزها منقبض مي‌شوند و خون را به درون بطن‌ها مي‌رانند. لت‌هاي دريچه ميترال ودريچه سه‌لتي باز مي‌شوند تا اجازه عبور جريان خون را بدهند. بعد بطن‌ها منقبض مي‌شوند تا خون را به بيرون از قلب تلمبه كنند. هنگامي بطن‌ها منقبض مي‌شوند، لت‌هاي درچه ميترال و سه لتي بسته مي‌شوند. آنها كاملا منفذ ميان دهليزها و بطن‌ها را مي‌بندند و مانع از بازگشت خون به درون دهليزها مي‌شوند.
در افراد مبتلا به افتادگی دریچه میترال دارند، هنگامي كه بطن چپ منقبض مي شود، يك يا هر دو لت درچه ميترال آويزان مي‌شوند به سمت عقب بازمي‌گردند (افتادگي يا پرولاپس) اين كار مانع از آن مي‌شود كه دريچه به طور كامل منفذ ميان دهليز و بطن چپ را ببندد. بنابراين ممكن است در مواردي خون از بطن به داخل دهليز بازگردد. اين بازگشت جريان خون به درون بطن هميشه در پرولاپس دريچه ميترال رخ نمي‌دهد. در واقع در اغلب افراد داراي MVP خون به عقب باز نمي‌گردد و مشكل يا علامتي بوجود نمي‌آمد.
در افرادي كه اين جريان خون به عقب رخ مي‌دهد، ممكن است در طول زمان بدتر شود و باعث ايجاد تغيير در اندازه قلب و افزايش فشار خون درون دهليز چپ و ريه‌ها شود. در اين افراد ممكن تجويز داروها ممكن است علائم را بهبود بخشد و مانع بروز عوارض شود. برخي از افراد ممكن است نياز به جراحي براي ترميم يا تعويض دريچه ميترال داشته باشند.
انواع افتادگی دریچه میترال
پرولاپس دریچه میترال به دو نوع "با نارسایی" و "بدون نارسایی" میترال تقسیم بندی می‌شود.
در نوع بدون نارسایی خطری فرد را تهدید نمی‌کند و فرد به هنگام مراجعه به دندانپزشکی نیازی به استفاده از آنتی‌بیوتیک ندارد (در خصوص بحث دندانپزشکی و این عارضه در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد.)، ولی افرادی که دچار نارسایی میترال همراه با افتادگی دریچه قلب هستند، هنگام انقباض قلب خون مختصری به دهلیز چپ آنها وارد می‌شود که این امر موجب می‌شود تا دریچه میترال تحت فشاری نامتناسب قرار گیرد و در این حالت فرد مستعد نشستن میکروب‌ها بر روی لت (لنگه) دریچه قلبش و ایجاد عفونت در قلب خواهد شد. نکته دیگر در خصوص افرادی که نارسایی دارند این است که این افراد به درجات مختلفی از این بیماری مبتلا خواهند شد و ریسک ابتلا به بیماریهای عفونی در آنها یکسان نیست؛ این مسئله به شدت، به نارسایی میترال قلب آنها بستگی دارد. هر چه شدت نارسایی بیشتر باشد، خطر ایجاد عفونت دریچه‌ای بیشتر خواهد شد. در مواقعی که شدت نارسایی زیاد است، بیمار نیاز به ترمیم یا تعویض دریچه قلب پیدا می‌کند.
بسیاری از افراد بدون داشتن علائمی از این بیماری دچار این افتادگی می‌باشند و به همین دلیل از وجود آن در خود بی‌خبر هستند. اما این بیماری در برخی دیگر از افراد علائمی بالینی نیز با خود به همراه دارد که در رده سنی دبستان و دبیرستان بیشتر ظاهر می‌شوند؛ این علائم شامل موارد زیر می‌باشد:
احساس خستگی
اختلال در تنظیم ضربان قلب و تنفس
احساس خستگی به هنگام ورزش کردن
تپش قلب که در بعضی مواقع ممکن است شدید و ناراحت کننده باشد
ضربان غیر طبیعی در بالای بطن‌ها
درد غیر اختصاصی قلب که به صورت نقطه‌ای و گذرا در قلب احساس می‌شود
اضطراب، سرگیجه و سبکی سر
تحریک پذیری
افسردگی و سردرد میگرنی
علل و زمینه بیماری افتادگی دریچه میترال
علت اصلی این حالت کاملاً مشخص نیست اما به نظر می‌رسد با توارث ارتباط داشته باشد. پرولاپس یا افتادگی میترال می تواند فامیلیال یا غیرفامیلیال به دو صورت اولیه و ثانویه وجود دارد: افتادگی اولیه به واسطه ضخیم شدن یکی از یا هر دو لت دریچه مشخص می‌شود.
در نوع ثانویه، لت‌ها ضخیم نمی‌شوند بلکه علت افتادگی وارد شدن صدمه ایسکمیک ایجاد شده توسط کاهش جریان نتیجه بیماری عروق کرونر به عضلات نگهدارنده دریچه متصل به تارهای نگهدارنده و یا تغییر عملکرد در افتادگی ثانویه ممکن است ناشی از وارد شدن آسیب به ساختار دریچه طی انفارکتوس میوکاردیال حاد، بیماریهای روماتیسمال وبعضی بیماریهای بافت همبند مثل بیماری مارفان و سندروم اهلر-دانلس وبعضی ازناهنجاریهای مادر زادی مثل آنومالی ابشتاین ونقص سپتوم بین دهلیزی وکادیو میو پاتی هیپرتر وفیک.
تشخیص افتادگی دریچه میترال
پزشک ممکن است با گوش کردن به صدای قلب یک فرد از طریق گوشی طبی به وجود پرولاپس دریچه میترال مشکوک شود. حرکت غیرعادی دریچه می‌تواند صدای متمایزی را ایجاد کند که "کلیک" نامیده می‌شود. اگر مشکل برگشت خون میترال هم وجود داشته باشد پزشک ممکن است صدای مرمر قلبی را که به دلیل برگشت خون به دهلیز چپ اتفاق می‌افتد بشنود.
با همه اینها تشخیص قطعی مشکل پرولاپس دریچه قلب به تست اکوکاردیوگرام نیاز دارد. این تست در واقع نوعی سونوگرافی از قلب است. در این صورت پزشک می‌تواند خیلی بهتر حرکت غیر عادی دریچه را بر اثر ضربان قلب در مانیتور مقابلش مشاهده کند. همچنین اگر برگشت خون میترال هم وجود داشته باشد در همان تست اکوکاردیوگرام قابل مشاهده است.
عوارض بیماری افتادگی دریچه میترال
۱- تپش قلب و آریتمی
۲- نارسایی شدید دریچه میترال
۳- نارسایی قلب
۴- عفونت حاد دریچه قلب (اندوکاردیت)
۵- حوادث آمبولیک ( حملات گذرای مغزی یا کاهش ناگهانی دید )
۶- سندروم نادر مرگ ناگهانی و…
درمان افتادگی دریچه میترال
پرولاپس دریچه قلب به طور معمول برای کسی مشکل‌ساز نمی‌شود. با این حال افرادی که دچار مشکل برگشت خون به دلیل پرولاپس دریچه میترال شده‌اند می‌توانند از مزایای جراحی و جایگزینی دریچه آسیب دیده استفاده کنند. همچنین برای افرادی که از مشکل نارسایی احتقانی قلب به همراه برگشت خون به دلیل پرولاپس ناراحت هستند، جراحی می‌تواند بهترین گزینه باشد اما خود بیماری پرولاپس از آنجایی که دردسری برای افراد ندارد نیازی به درمان خاصی هم نخواهد داشت.
اگر نشانی از برگشت خون در تست اکوکاردیوگرام دیده نشود، پرولاپس دریچه به خودی خود نمی‌تواند خطری در پی داشته باشد. شاید بهترین درمان برای هر فردنسبت به دیگری متفاوت باشد اما برای همه بهتر است این دستور‌العمل‌ها را طبق نظر پزشک پیش بگیرند:
ورزش
استفاده از مسکن برای رفع درد با نظر پزشک
تکنیک‌های رفع استرس
پرهیز از کافئین و سایر محرک‌های قلب
بتا بلاکرها که دارویی برای کاهش سرعت ضربان قلب است، می‌تواند در افرادی که به تپش قلب مبتلا شده‌اند یا سرعت ضربان قلبشان بالاست (تاکیکاردی) کمک کننده باشد. البته استفاده از این دارو باید حتما با تجویز پزشک انجام شود.
داروهایی نظیر متوپرولول و پروپرانولول که جزو بتا بلوکرها به حساب می‌آیند، موارد انتخابی برای درمان این بیماری هستند. در مواردی که بیمار بتا بلوکرها را نتواند خوب تحمل کند می‌توان از وراپامیل یا دیلتیازم استفاده کرد. در موارد حاد این بیماری ممکن است به تعویض دریچه میترال نیاز باشد.
زندگی با مشکل افتادگی دریچه میترال
این بیماری اغلب مشکلی برای افراد ایجاد نمی‌کند و صرف دادن اطمینان کافی از خوش خیم بودن آن به فرد بیمار و خانواده آنها بسیاری از نگرانی‌ها رفع می‌شود. بیماران با افتادگی شدید دریچه میترال، ضربان غیرطبیعی قلب، طپش شدید قلب، درد در قفسه سینه و اضطراب ممکن است به درمان نیاز داشته باشند. بیشتر افراد مبتلا به پرولاپس هیچوقت در طول عمر خود اختلالی در سلامتی‌شان احساس نمی‌کنند.
افراد مبتلا به بیماری پرولاپس دریچه قلب باید هر 2 الی 3 سال پزشک متخصص قلب را ملاقات کنند. آنها به طور منظم به اکو نیاز ندارند مگر اینکه تشخیص پزشک انجام دوباره تست باشد.
افراد مبتلا به پرولاپس با مشکل برگشت خون (در اندزاه معمول یا شدید) باید هر 6 الی 12 ماه پزشک خود را ملاقات کنند و تست اکوکاردیوگرام انجام بدهند.
همچنین اکوکاردیوگرافی و ملاقات با پزشک برای زمان‌هایی توصیه می‌شوند که علائم جدیدی ظاهر شوند و یا اینکه نشانه‌ها تغییر کنند
نوع تغذیه افراد مبتلا به افتادگی دریچه میترال
ادویه جات، غذاهای تند و ترش، قهوه و چای پررنگ که تحریک پذیر هستند همه باعث تپش بیشتر قلب شده و قلب را تحریک می کنند.
اکثر افرادی که دچار این بیماری هستند فشار خونشان پایین است، به این علت باید از نمک و مایعات بیشتری استفاده کنند، زیرا تامین مایعات بدن باعث تخفیف علائم می شود.
اقدامات مفید برای افراد مبتلا به افتادگی دریچه میترال
به افراد مبتلا به این عارضه توصیه می‌شود که بهداشت دهان و دندان خود را به خوبی رعایت کنند و حتی‌المقدور از جویدن آدامس پرهیز نمایند؛ زیرا عفونت‌های ساده دهان می‌تواند بر روی سطح دریچه میترال منتقل شده و بر روی آن بنشیند و باعث عفونت قلب شود. به همین علت است که پزشکان به افراد مبتلا به پرولاپس دریچه میترال توصیه می‌کنند که قلب از کشیدن دندان و انجام برخی عمل‌های جراحی به منظور جلوگیری از انتقال عفونت به دریچه میترال، آنتی بیوتیک مصرف نمایند.
نیازی نیست که این افراد فعالیت‌های ورزشی خود را محدود یا متوقف نمایند؛ چراکه انجام ورزش‌های منظم و مفید هوازی می‌توانند موثر واقع شوند (مگر در مواردی که این بیماری همراه با نارسایی شدید دریچه میترال همراه باشد که در این وضعیت باید از پرداختن به ورزش‌هایی همچون کشتی، وزنه برداری و... خودداری کرد.)
زنانی که به این بیماری مبتلا هستند، باردار شدن برایشان مشکل‌ساز نیست ولی باید تحت نظر پزشک قرار داشته باشند؛ چرا که بارداری در آنها باعث تپش و درد در ناحیه قلب خواهد شد و این موضوع به اضطراب در آنها منجر خواهد شد.
بیماران مبتلا به این عارضه در فصل تابستان مایعات بیشتری مصرف نمایند تا علائم بیماری در آنان خفیف‌تر ظاهر شود. در نظر داشته باشید که ایستادن و خستگی زیاد باعث تشدید علائم این بیماری خواهد شد.
