علت های کاهش ناگهانی وزن چیست
پزشکی و سلامت › تناسب اندام
- 97/08/09
اگر در عرض چند ماه گذشته، بدون رژیم گرفتن یا فعالیت ورزشی، دچار کاهش وزن ناگهانی شده‌اید، بهتر است با پزشک در خصوص علت کاهش ناگهانی وزن مشورت کنید؛ به‌خصوص اگر سن‌تان زیاد است. کاهش ناگهانی وزن می‌تواند نشانه‌ی مشکلات سلامتی باشد. دلایل مختلفی می‌تواند علت کاهش ناگهانی وزن باشد. در اغلب مواقع، مشکلات پزشکی باعث این عارضه می‌شود و در خیلی از موارد نیز داروها و بیماری‌هایی از جمله دیابت، سلیاک و پرکاری تیروئید می‌توانند علت کاهش ناگهانی وزن باشند. در این مطلب ازمجله علم ورزش ۱۹ علت کاهش ناگهانی وزن را بررسی خواهیم کرد.۱- سوء تغذیه اولین علت کاهش ناگهانی وزن
تقریباً ۵۰ درصد از بیمارانی که در بیمارستان‌های سراسر دنیا هستند، تغذیه‌ی کافی ندارند یا در معرض سوء تغذیه‌اند؛ یعنی مواد مغذی مناسب را در زمان مناسب دریافت نمی‌کنند. بستری شدن در بیمارستان می‌تواند منجر به سوء تغذیه شود زیرا با وجود مراقبت‌هایی که از آنها به عمل می‌آید، ممکن است مواد مغذی کافی برای یک زندگی سالم را دریافت نکنند.
اگر سوء تغذیه به درازا بکشد می‌تواند تاثیر قابل توجهی بر سلامت فرد بگذارد که شامل کاهش وزن بی‌دلیل می‌شود. رژیم غذایی نامتعادل نیز می‌تواند منجر به سوء تغذیه در افراد جوان و سالم هم بشود. بهترین راه پیشگیری از سوء تغذیه، خوردن ترکیب متعادلی از پروتئین‌ها، چربی‌ها و کربوهیدرات‌هاست.
۲- سارکوپنیا یا از دست رفتن عضلات و کاهش وزن ناگهانی
تحقیقات نشان می‌دهد تقریباً ۴۵ درصد از افراد بزرگسال با افزایش سن دچار سارکوپنیا می‌شوند چون از حفظ سلامت عضلات خود غافلند. این نوع تحلیل عضلانی که می‌تواند در دهه‌ی چهل زندگی شروع شود موجب کاهش وزن و کاهش قدرت و انرژی و تحرک پذیری خواهد شد.
هر چند تغییرات هورمونی می‌توانند در شیوه‌ی عضله سازی بدن نقش داشته باشند اما بیشتر موارد سارکوپنیا ناشی از تغذیه‌ی نادرست و بی‌تحرکی هستند. پروتئین و ویتامین D بیشتری وارد رژیم غذایی‌تان کنید، باید بدانید که افراد سالمند به پروتئین بیشتری برای عضله سازی نیاز دارند زیرا بدن با افزایش سن، توان کمتری برای پردازش پروتئین خواهد داشت. افزودن تمرینات قدرتی به روتین ورزشی‌تان کمک‌تان می‌کند عضله بسازید و قدرت‌تان را حفظ کنید.
3- پرکاری تیروئید و کاهش وزن ناگهانی
علت کاهش ناگهانی وزن می‌تواند ناشی از مشکل تیروئید باشد. پرکاری تیروئید یا بیماری گریوز نوعی بیماری خود ایمنی است که باعث می‌شود غده‌ی تیروئید، مقدار زیادی هورمون تیروئید ترشح کند که تسریع کننده‌ی متابولیسم تا حدی است که بدن بیشتری از کالری دریافتی، کالری می‌سوزاند. علت پرکاری تیروئید شامل تیروئیدیت هاشیموتو، داروهایی مانند لیتیوم، پرتو درمانی برای گردن، جراحی تیروئید، بارداری و کمبود ید می‌شود.
۶- زخم معده و کاهش وزن ناگهانی
بیماری زخم معده، زخم‌های بازی هستند که روی لایه‌ی درونی معده و قسمت بالایی روده‌ی کوچک تشکیل می‌شوند. این زخم‌ها دردناک بوده و تولید اسید معده را بیشتر می‌کنند و موجب ریفلاکس می‌شوند. زخم معده به دلیل دردهایی که دارد معمولاً فرد را بی‌اشتها می‌کند به هیمن دلیل علت کاهش ناگهانی وزن است. اصلاح سبک زندگی همراه با دارو درمانی، بهترین راه درمان این بیماری و کاهش وزن مرتبط با آن است.
5- افسردگی و کاهش وزن ناگهانی
حتماً می‌دانید که افسردگی نوعی اختلال خلقی است که باعث احساس مداومی از اندوه و از دست دادن علاقه نسبت به بیشتر چیزها می‌شود، حتی کارهایی که فرد قبلاً از انجام‌شان لذت می‌برده است. شاید این را هم بدانید که افزایش وزن، یکی از علائم مرتبط با افسرگی است اما می‌تواند موجب کاهش وزن نیز بشود.
متاسفانه یکی از بسیار عوارض جانبی این بیماری ناتوان کننده، از دست دادن اشتهاست که به طور طبیعی سبب می‌شود فرد وزن کم کند. هر چند افسردگی تنها یک علامت ندارد اما خیلی از بیماران دچار افسردگی، با دارو و روان درمانی، درمان می‌شوند. ضمنا برخی از داروهای ضد افسردگی نیز می‌توانند موجب کاهش وزن بیشتر شوند.
6- بیماری انگل و کاهش وزن ناگهانی
کرم‌های نواری، کرم‌های گِرد، کرم‌های قلابدار، کرم‌های سوزنی (کرمک) و …، هزاران نفر در سال به این کرم‌ها دچار می‌شوند که معمولاً علت آنها مصرف آب یا غذای آلوده در سفر به حاشیه‌ی شهرهاست. انگل‌ها خودشان را با جذب مواد مغذی در بدن و تولید مثل سرگرم می‌کنند. کاهش اشتها و کاهش وزن نتیجه‌ی فعالیت این انگل‌هاست اما میزبان انگل گاهی تا سال‌ها متوجه وجود انگل در بدنش نمی‌شود.
7- دیابت و کاهش وزن ناگهانی
ما معمولاً دیابت را با چاقی یا اضافه وزن مرتبط می‌دانیم اما علت کاهش ناگهانی وزن هم می‌تواند ناشی از دیابت باشد. وقتی بدن دیگر نمی‌تواند به میزان کافی انسولین تولید کند، گلوکز هم دیگر وارد جریان خون نمی‌شود تا به عنوان انرژی به کار برود. وقتی کمبود انسولین وجود داشته باشد، بدن شروع می‌کند به چربی سوزی و عضله آب کردن برای انرژی و موجب کاهش وزن عمومی بدن خواهد شد، خیلی ساده همین مشکل علت کاهش ناگهانی وزن است! اگر فکر می‌کنی دیابت ممکن است دلیل کاهش وزن‌تان باشد با پزشک صحبت کنید.
8- نارسایی قلب و کاهش وزن ناگهانی
این بیماری کشنده زمانی روی می‌دهد که قلب نمی‌تواند به میزان کافی، خون و اکسیژن به سمت قلب و سایر قسمت‌های بدن پمپاژ کند. یک شاخص مهم این بیماری، کاهش وزن سریع و توجیه نشده است (از دست دادن دست کم ۷.۵ درصد از وزن نرمال طی شش ماه) که به آن کاشکسی قلبی می‌گویند.
روده‌ها هم مانند سایر قسمت‌های بدن به جریان مناسبی از خون نیاز دارند و محققان گمان می‌کنند که کاهش جریان خون، عامل علائم کاهش وزن و مشکلات روده ناشی از نارسایی قلبی است. اگر دچار کاهش وزن سریع همراه با تنگ نفس، سرفه‌های مزمن، خستگی و تهوع شدید، فورا به پزشک مراجعه کنید زیرا تمام اینها علائم نارسایی احتقانی قلب هستند.
9- زوال عقل و کاهش وزن ناگهانی
شاید تعجب کنید که چرا زوال عقل علت کاهش ناگهانی وزن است! منطقی به نظر می‌رسد که افرادی که در مراحل پیشرفته‌ی بیماری آلزایمر یا سایر انواع زوال عقل هستند وزن کم کنند چون معمولاً نمی‌توانند نیازهای غذایی‌شان را به خوبی اعلام کنند. اما سایر فاکتورها نیز دخیل‌اند. آنهایی که زوال عقل دارند از نظر اجتماعی گوشه گیر می‌شوند یا فراموش می‌کنند باید به طور منظم غذا بخورند.
تخریب نرون‌ها در مغز، حس مزه‌ها و بوها را کرخت می‌کند و بنابراین غذا دیگر جذاب و خوردنی به نظر نمی‌رسد. تحقیقی نشان داده که کاهش وزن می‌تواند شاخصی احتمالی برای ابتلا به زوال عقل در آینده باش. در این مطالعه دانشمندان دریافتند زنانی که دچار زوال عقل بودند، ده سال پیش از شروع علائم، وزن کم کرده بودند. در مطالعه‌ی دیگری هم معلوم شد کاهش وزن در میانسالی، نشانگری از زوال عقل در سال‌های بعدی است.
10- بیماری لوپوس و کاهش وزن ناگهانی
لوپوس یک بیماری خود ایمنی است اما بر تمام بدن تاثیر می‌گذارد، از آسیب به کلیه‌ها و تیروئید گرفته تا کهیرهای پوستی. بسیاری از سیستم‌های اندامی بدن تحت تاثیر این بیماری‌اند که منجر به کاهش وزن می‌شود. لوپوس می‌تواند موجب ریفلاکس اسید نیز شود که این هم عاملی برای اجتناب از غذا خوردن است. مشکلات روده‌ای و معده‌ای که معمولا با لوپوس همراهند شامل گرفتگی‌های معده و اسهال می‌شوند که این دو نیز منجر به کاهش وزن خواهند شد.
11- بیماری سرطان و کاهش ناگهانی وزن
سرطان به طور کلی باعث کاهش وزن می‌شود اما انواعی از سرطان‌ها مانند سرطان ریه، سرطان لوزالمعده، سرطان صفرا و روده بزرگ می‌توانند موجب کاهش وزن بیشتری شوند. سلول‌های سرطانی که عملکرد غیر عادی دارند خارج از کنترل رشد می‌کنند، سوخت و سازتان را بالا می‌‌برند و با استفاده از منابع بدن، تمام بدن را ویران می‌کنند که همه‌ی اینها موجب کاهش وزن می‌شود.
درمان‌های سرطان هم می‌توانند موجب کاهش وزن شوند. رادیوتراپی و شیمی درمانی معمولا ًاشتها را کم می‌کنند و عوارض جانبی دارند شام تهوع و استفراغ و زخم‌های دهانی که خوردن و بلعیدن را با مشکل روبرو می‌کنند.
