آشنایی با حاصل استقامت مردم در کویر و خودنمایی بادگیر معین استان کرمان
گردشگری › مکان های تفریحی
- 97/12/25
بادگیر برج‌هایی هستند که برای تهویه بر بام ساختمان‌ها ساخته می‌شدند. استفاده از بادگیر از سال‌های بسیار قدیم در ایران متداول بوده و بادگیر از عناصر و سمبل‌های معماری ایرانی است. بادگیرها با اشکال مختلف در شهرهای مرکزی و جنوب ایران ساخته شده‌اند که هر کدام بر حسب ارتفاع و جهت باد مطلوب طراحی و اجرا می‌شدند.از آن جا که وجود بادگیر در شهرهای کویری امری ضروری بوده است، رفسنجان نیز از این قاعده مستثنی نبوده و در بافت تاریخی و روستایی آن بادگیرهایی با اشکال مختلف دیده می شود. بادگیرها در شهرستان رفسنجان به شش نوع بادگیر مرسوم بودند و امروزه نیز می‌توان باقی‌مانده این بادگیرها را در اقلیم گرم و مرطوب جنوب و اقلیم گرم خشک نواحی مرکزی مانند کرمان بخصوص در شهر رفسنجان مشاهده کنیم.
بادگیرها حاصل تفکر و استقامت مردم ایران زمین در کویر
بادگیرها در بافت‌های تاریخی و روستایی با اشکال دایره، هشت ضلعی ، مستطیل ، یک‌طرفه ، دوطرفه و در انبارها مستطیلی شکل ساخته‌اند همچنان چشم نوازند و در بافت‌های تاریخی رفسنجان جالب است که کم نیستند.
نحوه کار بادگیر اصولاً بر این پایه نهاده شده است، که از وزش باد برای کشاندن هوای خوش به درون ساختمان و از عکس‌العمل نیروی آن یعنی یک نوع مکش برای راندن هوای گرم و آلوده استفاده شود و کار بادگیرها به خصوص در شهرستان‌های خشک و بیابانی بسیار از روی حساب بوده است که هر کدام بر حسب ارتفاع و جهت باد مطلوب طراحی و اجرا می‌شدند و به جرات می‌توان ادعا کرد علم و فن امروزه نیز، با همه ی پیشرفت و توسعه‌ای که دارد نتوانسته است وسیله‌ای مقرون به صرفه و بهتری جایگزین آن سازد.
بادگیر معین جاذبه شهر رفسنجان
اولین بادگیرها در یزد و کرمان خودنمایی کردند. در شهر رفسنجان به دلیل دارا بودن آب و هوای نیمه کویری و تابستان‌های نسبتا گرم و زمستان‌های سرد، از زمان قدیم بادگیر نیز ساخته می‌شده است، که بادگیر معین نیز یکی از آنها و از جاذبه های شهر رفسنجان است.
بادگیر معین باقی مانده از عمارت معین رفسنجان، مدرسه شبانه روزی معین زاده، است که قدمت آن به دوره قاجاریه و سده دوازدهم بر می گردد. سازندگان آن با استفاده از مصالحی همچون خشت خام، آجر، چوب و کاهگل آنرا ساخته و پرداخته اند و با کتیبه های گچی تزیین نموده اند.
ارتفاع بادگیرمعین 16 متراست و در سال 1384 توسط میراث فرهنگی مورد بازسازی و مرمت قرار گرفت. موقعیت مکانی بادگیر در شرق خیابان بنفشه بین خیابان شریعتی و خیابان عدالت در شهر رفسنجان واقع شده است، همچنین فاصله شهر رفسنجان تا مرکز استان کرمان ۱۱۰ کیلومتر است.
