جمعه سیاه یا بلک فرایدی مهمترین روز برای خرید کردن در جهان
گردشگری › فرهنگ و تمدن
- 97/10/25
بلک فرایدی یا جمعه سیاه مهمترین روز برای خرید کردن در جهان است. در اولین روز جمعه پس از تعطیلات مراسم جشن شکرگزاری، میلیون‌ها فرد آمریکایی را در حال پایین بالا و پایین رفتن از پله‌های فروشگاه‌های مختلف می‌بینید که امیدوارند در هزینه‌های خرید کریسمس خود صرفه‌جویی کنند. اما ممکن است خیلی از افراد با مفهوم بلک فرایدی یه همان جمعه سیاه آشنا نباشند.بلک فرایدی یا جمعه سیاه چیست؟
در اصل بلک فرایدی یکی از مهمترین رویدادها برای فروشندگان و خریداران در آمریکا بوده است. از سال 1952 به بعد این رویداد یک روز پس از روز شکرگزاری در آمریکا برگزار می‌شود. در آمریکا روز شکرگزاری در چهارمین پنج شنبه ماه نوامبر گرفته می‌شود و جمعه سیاه هم آخرین جمعه ماه نوامبر است که آغاز فصل خرید کریسمس به شمار می‌رود. در این رویداد فروشندگان محصولات مختلف حراج‌های قابل توجهی بر روی اجناس خود قرار می‌دهند و همین باعث جذاب شدن این رویداد برای خریداران شده است.
تاریخچه بلک فرایدی
درست است که بلک فرایدی امروزه به عنوان مهمترین روز برای خرید کردن در کشور آمریکا شناخته می‌شود، اما واژه “جمعه سیاه” در اصل به رویدادهای بسیار متفاوتی اشاره دارد. این اصطلاح در کشور آمریکا، و برای اولین بار در 24 سپتامبر سال 1869 به کار رفت؛ یعنی زمانی که دو فرد فعال در بورس به نام‌های جی گولد و جیمز فیسک تلاش کردند تا بازار خرید و فروش طلا را در بازار بورس نیویورک دچار اختلال کنند. هنگامی که دولت برای اصلاح نوسانات بازار طلا اقدام کرد، قیمت‌ها کاهش یافت.
رژه بابا نوئل، مهمترین بخش مراسم جمعه سیاه بود
برای بسیاری از آمریکایی‌ها، رژه فروشگاه میسیز در روز شکرگزاری به بخشی از مراسم جشن شکرگزاری تبدیل شده است. اما این رویداد در واقع از کشورهای همسایه کشور آمریکا در قسمت شمالی آن الهام گرفته بود. فروشگاه‌های زنجیره‌ای کانادایی Eaton’s اولین رژه “سانتا کلاوس” را در 2 دسامبر سال 1905 برگزار کردند. ظهور بابا نوئل در پایان این نمایش علامت این بود که فصل تعطیلات و در نتیجه، زمان خرید آغاز شده است. البته، مشتریان تشویق شدند که هدایای کریسمس خود را از فروشگاه Eaton’s خریداری کنند. پس از این اتفاق، فروشگاه‌های دیگر آمریکایی مانند میسیز نیز از رژه الهام گرفتند و شروع به حمایت از تلاش‌های مشابهی در سراسر کشور کردند. در سال 1924 ، مردم شهر نیویورک شاهد اولین رژه فروشگاه میسیز با حیوانات از باغ‌وحش پارک مرکزی بودند که با کمک پرسنل این فروشگاه حرکت میکردند.
تاریخ روز شکرگزاری
از اواسط قرن نوزدهم تا اوایل قرن بیستم، به رسم رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا یعنی آبراهام لینکلن، روز شکرگزاری آخرین پنجشنبه در ماه نوامبر بود. ممکن بود که این روز در چهارمین یا پنجمین پنجشنبه ماه نوامبر باشد.اما در سال 1939 یک اتفاق عجیب و بامزه رخ داد. آخرین پنجشنبه ماه نوامبر همان آخرین روز این ماه بود! خرده فروشانی که نگران کاهش مدت زمان خرید تعطیلات بودند از فرانکلین دلانو روزولت درخواست کردند که به مدت یک هفته زودتر از موعد مقرر تعطیلات را آغاز کند؛ که او این کار را انجام داد. تا سه سال بعد، روز شکرگزاری به عنوان “Franksgiving” شناخته می‌شد و در روزهای مختلفی در بخش‌های مختلف کشور جشن گرفته می‌شد. سرانجام، در پایان سال 1941 ، یک قطعنامه مشترک از سوی کنگره، موضوع را روشن کرد. از آن زمان به بعد، روز شکرگزاری در چهارمین پنجشنبه نوامبر جشن گرفته می‌شد. این مسئله تضمین می‌کرد که یک هفته کامل برای خرید کریسمس زمان باقی بماند.
اصطلاح جمعه بزرگ به چه معناست؟
شهری که برای اولین بار از این اصطلاح استفاده کرد شهر فیلادلفیا بود. افسران پلیس، که از ازدحام خریداران در این روز خسته شده بودند، با تمسخر از آن به عنوان “جمعه سیاه” یاد میکردند. جای تعجب نیست که خرده فروشان هم خوشحال نبودند که با ترافیک و دود و دم مرتبط باشند. بنا بر گزارش یکی از روزنامه‌های محلی فیلادلفیا، آن‌ها سعی کردند این اصطلاح را به “جمعه بزرگ” تغییر دهند؛ اما با این حال موفق نشدند.
جمعه سیاه به عنوان مهم ترین روز برای خرید
درست است که روز بلک فرایدی به عنوان مهمترین و بزرگترین روز برای خرید در سال شناخته می‌شود، اما تا سال ۲۰۰۰ این مسئله به طور علنی مشخص نشده بود. این به این دلیل بود که برای سالیان متمادی، فرض بر این بود که مردم آمریکا عاشق معامله کردن نیستند، بلکه به تعویق انداختن کارها را دوست دارند. بنابراین همیشه مهمترین روز برای خرید کردن در سال، آخرین شنبه قبل از عید کریسمس بود.
جمعه سیاه به یک رویداد بین المللی تبدیل شد
خرده فروشان کانادایی برای مدتی طولانی خودشان را عقب کشیده بودند؛ چون بسیاری از مشتریانشان در روز جمعه سیاه به سمت جنوب می‌رفتند تا کالاهایی با قیمت‌های بهتر پیدا کنند. به همین دلیل است که در حال حاضر در روز جمعه سیاه هم کالاهای خود را حراج می‌کنند؛ با اینکه روز شکرگزاری در کشور کانادا 1 ماه زودتر از روز شکرگزاری در کشور آمریکا است. در مکزیک نیز روزی به نام El Buen Fin وجود دارد که به معنای “یک آخر هفته خوب” است. این روز در حقیقت سالگرد انقلاب مکزیک است که گاهی با روز شکرگزاری در کشور آمریکا هم زمان می‌شود.
بلک فرایدی به زودی از بین خواهد رفت؟
در سال 2011، فروشگاه Wal-Mart که بزرگترین فروشگاه خرده فروشی در جهان است، نمایندگی‌های خود را در بعد از ظهر روز شکرگزاری باز کرد و سنت جمعه سیاه را شکست. از آن زمان به بعد، خرده فروشان در تلاش هستند تا با این فروشگاه رقابت کنند و در حال حاضر، 33 میلون از ساکنین کشور آمریکا ادعا می‌کنند که می‌خواهند بعد از صرف نهار روز شکرگزاری، به خرید جمعه سیاه بروند. اما این بار خرده فروشان نام جدیدی برای این رویداد انتخاب کرده‌اند: “پنجشنبه خاکستری!”
برگزاری بلک فرایدی در بعضی از کشورها
حراجی بلک فرایدی، این روزها در تمام دنیا همه گیر شده است. این روز معمولا در تمام کشورها به رسمیت شناخته شده و برگزار می‌شود. خریداران همواره به این روز به عنوان فرصتی طلایی برای خرید نگاه می‌کنند. نوع و تاریخ برگزاری این حراجی در هر یک از کشورهای دنیا با توجه به فرهنگ آن‌ها متفاوت است.در ادامه به بررسی بزرگترین حراجی دنیا در کشورهای زیر می‌پردازیم:
جمعه سیاه در آمریکا
این کشور اصلی‌ترین برگزارکننده حراج بلک فرایدی است. تقریبا تمام فروشگاه‌های آفلاین و آنلاین آمریکا در این روز کالاهای خود را حراج می‌کنند. فروشگاه‌هایی که در آمریکا کالاهای خود را به حراج می‌گذارند معمولا سه دسته هستند:
فروشگاه‌های خرده‌فروش و نمایندگی‌های برندها
فروشگاه‌های زنجیره‌ای بزرگ
فروشگاه‌های آنلاین
تقریبا تمامی این فروشگاه‌ها در حراج شرکت می‌کنند.
جمعه سیاه در بریتانیا
بلک فرایدی در بریتانیا مفهومی متفاوت دارد. در بریتانیا از سوی پلیس و سرویس سلامت همگانی، آخرین جمعه پیش از کریسمس، بلک فرایدی نام گذاری شده است. در این روز نیروهای دولتی نیز خود را برای شرایط مختلف آماده می‌کنند که از جمله می‌توان به برپایی مراکز سیار اورژانس در مناطق پر رفت‌وآمد شهری اشاره نمود.در سال 2013 ، در ابتدا شرکت آسدا (Asda) به فکر برگزاری بلک فرایدی در بریتانیا افتاد و در ادامه فروشگاه‌های آنلاین هم به این موج پیوستند. در این روز مشکلات مختلفی در فروشگاه‌ها اتفاق می‌افتاد که لازم بود نیروهای پلیس، اتفاقات را کنترل کنند. در سال 2015 میزان خرید محصولات از فروشگاه‌های حقیقی و آنلاین، مرز 2 میلیون پوند را رد کرد. این مساله باعث شد تا بزرگترین حراجی دنیا در بریتانیا لقب پرمنفعت‌ترین روز خرید را از آن خود کند.
جمعه سیاه در روسیه
روسیه از جمله کشورهایی است که در چند سال اخیر به این حراجی بزرگ خوشامد گفته است. این کشور به دلیل تقویمی که دارد همواره یک روز پس از کشورهای دیگر به برگزاری حراج جمعه سیاه می‌پردازد. البته مردم روسیه تا 5 سال گذشته علاقه چندانی نداشتند تا در این روز به خرید بپردازند، اما این حراج در روسیه هم مانند سایر کشورهای دنیا کم‌کم رونق گرفت و وارد فرهنگ آن‌ها شد.در سال‌های 2010 میلادی بود که بسیاری از مغازه‌دارها مخصوصا فروشگاه‌های لوازم الکترونیکی، در جمعه آخر ماه نوامبر با تخفیف ویژه و تحت عنوان تخفیف پایان سال کالاهای خود را به فروش می‌رساندند.البته خرید بلک فرایدی در کشور روسیه در ابتدا با فرهنگی غلط رواج پیدا کرد. فروشگاه‌های روسیه برروی تمام محصولات خود برچسب حراجی می‌زدند، اما در واقع هیچ یک از کالاهای خود را با تخفیف عرضه نمی‌کردند و حتی برخی فروشندگان کالاهای خود را با قیمتی بالاتر از روزهای عادی هم به فروش می‌رساندند!اکنون در روسیه برندها و فروشگاه‌های متعددی در حال فعالیت هستند اما نخستین فروشگاهی که فرهنگ حراج جمعه سیاه را در این کشور به درستی پیاده کرد، فروشگاه آنلاین Promokodabra بود. این فروشگاه کار خود را ابتدا در اتریش آغاز کرده و سپس مدل کسب‌وکار خود را در روسیه نیز پیاده کرد و هم‌اکنون در 12 کشور فعالیت دارد.
جمعه سیاه در فرانسه
فرانسه که پایتخت مد جهان است، تنها از سال 2014 توانست با پدیده بلک فرایدی آشنا شود! تاجران و مغازه داران، به مرور این سنت را در فرانسه جا انداختند. شرکت‌های اپل و آمازون هم در همین سال با تخفیف‌های 85 درصدی مردم را به فروشگاه‌های خود کشاندند.
جمعه سیاه در کانادا
زمانی که ارزش دلار کانادایی از آمریکایی بیشتر بود، مردم کانادا برای خرید به آمریکا سفر میکردند. مردم کانادا نه تنها برای بزرگترین حراجی سال، بلکه برای خریدهای جزئی خود هم آمریکا را انتخاب میکردند. اما رفته رفته تفاوت ارزش این دو دلار کمتر شد و فروشگاه‌های کانادایی سعی کردند تا از مهاجرت مردم به آمریکا جلوگیری کنند.البته این حراجی در کانادا بیشتر به سبک آنلاین رواج پیدا کرده است. این سنت در سال 2008 شروع شد و در 2012 به اوج خود رسید.
