ناسا در اندیشه استفاده از راکتی تجاری برای ارسال فضاپیمای اوریون به دور ماه است
علمی و تکنولوژی › جهان هستی
- 97/12/23
مدیر ناسا روز گذشته در جلسه‌ی استماع سنا اعلام کرد که برای ارسال کپسول اوریون به دور ماه، به‌جای سامانه پرتاب فضایی احتمالا از راکتی تجاری استفاده خواهد شد.ناسا قصد دارد برای پرتاب کپسول جدید اوریون به دور ماه در سال ۲۰۲۰، به‌جای بهره‌گیری از سامانه‌ی پرتاب فضایی (SLS) چند میلیارد دلاری آتی خود، از راکتی تجاری استفاده کند. جیم برایدنستاین، مدیر ناسا نخستین‌بار این ایده را روز چهارشنبه در جریان یک جلسه‌ی استماع در سنا مطرح کرد. هرچند این موضوع فعلا در حد ایده است؛ اما احتمال تحقق آن وجود دارد؛ زیرا به احتمال بسیار فراوان سامانه‌ی پرتاب فضایی برای به پرواز درآوردن کپسول سرنشین‌دار ناسا تا ژوئن ۲۰۲۰ آماده نخواهد شد.
برایدنستاین استدلال کرد که ناسا باید به تعهد خود مبنی بر ارسال کپسول سرنشین‌دار اوریون به دور ماه در سال آینده پایبند بماند. یک راه برای انجام این کار، استفاده از راکتی به‌غیر از SLS خواهد بود. مدیر ناسا در جریان جلسه‌ی استماع گفت:
ما به‌عنوان یک سازمان، باید تمام گزینه‌ها را برای دستیابی به این هدف درنظر بگیریم. برخی از این گزینه‌ها شامل پرتاب کپسول سرنشین‌دار اوریون روی راکتی تجاری خواهد بود.
ناسا برای تحقق سفر به دور ماه، باید تمام گزینه ها را در نظر بگیرد
ناسا از مدت‌ها پیش برنامه‌ریزی کرده است که کپسول سرنشین‌دار اوریون را در سفری سه‌هفته‌ای و در غالب ماموریتی به‌نام Exploration Mission 1 یا EM-1 به دور ماه پرتاب کند. این پرواز قرار بود به‌عنوان نخستین پرتاب SLS انجام شود؛ سامانه‌ای که در یک دهه‌ی گذشته در دست توسعه قرار داشته است و وقتی ساخت آن به اتمام برسد، قدرتمندترین راکت موجود در زمان خود خواهد بود. اما تاریخ مورد نظر برای مأموریت EM-1 به‌دلیل چالش‌های فنی پیش‌روی توسعه‌ی SLS و افزایش بیش از حد هزینه‌های آن، همواره به تعویق افتاده است. ناسا یک‌بار، ۲۰۱۷ را نخستین سال پرواز اوریون تعیین کرد؛ اما این سازمان اکنون در تلاش برای رسیدن به تاریخ ژوئن ۲۰۲۰ (خرداد یا تیر ۹۹) است. مقامات ناسا به‌تازگی اذعان کردند که مشغول ارزیابی مجدد تاریخ ۲۰۲۰ هستند؛ زیرا سامانه‌ی پرتاب فضایی احتمالا برای پرواز در سال آینده‌ی میلادی نیز آماده نخواهد بود.
این تغییر تاریخ احتمالی، مسئله‌ای بود که برایدنستاین حین جلسه‌ی استماع سنا به آن اشاره کرد. مدیر ناسا هنگامی که در مورد چگونگی حفظ سلطه‌ی ایالات متحده در عرصه‌ی فضا صحبت می‌کرد، با اشاره به توسعه‌ی SLS گفت:
ما اکنون میزان دشواری این پروژه و زمان بیشتر مورد نیاز برای توسعه‌ی آن را بهتر درک می‌کنیم.
بااین‌حال، برایدنستاین اشاره کرد که هم‌اکنون هیچ راکت تجاری موجودی از قدرت فوق‌العاده‌ی لازم برای پرتاب اوریون و ماژول سرویس اروپایی آن برخوردار نیست. این ماژول، قطعه‌ای استوانه‌ای‌شکل است که پشتیبانی و نیروی مورد نیاز کپسول را در پرواز به دور ماه تأمین خواهد کرد. برایدنستاین گفت:
چالش پیش‌رو این است که ما در حال حاضر راکتی نداریم که بتواند اوریون و ماژول سرویس اروپایی آن را پرتاب کند. این راکت وجود ندارد و هدف از ساخت SLS نیز همین است.
ناسا در عوض در اندیشه‌ی آن است که مأموریت EM-1 را در غالب دو پرتاب با دو راکت سنگین تجاری انجام دهد. یک راکت، اوریون و ماژول سرویس اروپایی را به‌همراه یکدیگر پرتاب خواهد کرد و در مدار قرار خواهد داد و راکت دیگر سپس یک مرحله‌ی بالایی را از زمین بلند خواهد کرد. این مرحله درواقع راکتی مجهز به یک موتور قدرتمند است که می‌تواند نیروی کافی را برای به‌پیش راندن کپسول و ماژول به سمت ماه تأمین کند. مرحله‌ی بالایی به‌منظور تکمیل مأموریت، در مدار به اوریون و ماژول سرویس متصل خواهد شد.
در حال حاضر هیچ راکتی وجود ندارد که بتواند اوریون و ماژول سرویس آن را پرتاب کند
برایدنستاین اشاره نکرد که کدام راکت‌ها برای پرتاب اوریون درنظر گرفته شده‌اند؛ اما در حال حاضر دو راکت سنگین در ایالات متحده موجود است که می‌توانند حجم بالایی از محموله را به مدار زمین بفرستند. این راکت‌ها شامل فالکون هوی اسپیس‌ایکس و دلتا ۴ هوی ساخت ائتلاف پرتاب و راه‌اندازی هستند.
بااین‌حال، تحقق تمام این اهداف تا سال ۲۰۲۰ همچنان نیازمند دستاوردهای بزرگ مهندسی است. به‌عنوان مثال، کپسول اوریون در حال حاضر نمی‌تواند به هیچ چیزی در مدار متصل شود. برایدنستاین در این‌باره گفت:
از همین لحظه تا ژوئن ۲۰۲۰، فرصت داریم تا این هدف را به واقعیت تبدیل کنیم.
مدیر ناسا اشاره کرد که به‌کارگیری یک راکت تجاری ایده‌آل است؛ زیرا این راکت‌ها برخلاف سامانه‌ی پرتاب فضایی هم‌اکنون در دسترس هستند. وی گفت:
ما ظرفیت بی‌نظیری داریم که هم‌اکنون موجود است و می‌توانیم به‌منظور دستیابی به هدفمان، بلافاصله از آن بهره ببریم.
اگر ایده‌ی ناسا برای استفاده از راکت تجاری عملی شود، نخستین‌بار نخواهد بود که اوریون سوار بر پرتابگری تجاری به فضا فرستاد می‌شود. در سال ۲۰۱۴، راکت دلتا ۴ هوی کپسول ناسا را در غالب پروازی آزمایشی به‌نام Exploration Flight Test-1 و در سفری چهارساعته درون مداری کشیده‌شده به دور زمین پرتاب کرد.
استفاده از راکتی تجاری برای مأموریت EM-1 به‌معنای به تعویق افتادن بیش‌ازپیش SLS خواهد بود که هم‌اکنون به‌دلیل افزایش بیش از حد هزینه‌ها و روند کند توسعه زیر ضرب انتقادات شدید قرار دارد. برآورد می‌شود که ناسا ۱۴ میلیارد دلار برای توسعه‌ی این سامانه خرج کرده است. هرچند SLS قدرتمندترین راکت ساخته‌شده تاکنون خواهد بود؛ اما ظرفیت آن از دیگر پرتابگرهایی که هم‌اکنون در بازار موجود هستند، آنچنان بیشتر نیست. به‌عنوان مثال، فالکون هوی قادر به حمل حداکثر ۶۳/۸ تن محموله به مدار نزدیک زمین است؛ درحالی‌که سامانه‌ی پرتاب فضایی می‌تواند ۹۵ تن بار را به همان منطقه از فضا برساند.
ناسا در نرسیدن به تاریخ‌های تعیین‌شده برای پرتاب، سابقه‌دار است
علاوه‌بر این، آینده‌ی SLS با انتشار بودجه‌ی درخواستی رئیس‌جمهور در هفته‌ی جاری بیش‌ازپیش در هاله‌ای از ابهام فرو رفت. دولت آمریکا خواستار توقف توسعه‌ی نسخه‌ی دوم SLS شده است که ناسا قصد ساخت آن را داشت؛ راکتی که قرار است به‌مراتب از نسخه‌ی کوچک‌تر خود قدرتمندتر باشد. ناسا از مدت‌ها پیش همواره بر قدرت بی‌نظیر نسخه‌ی دوم سامانه‌ی پرتاب فضایی تاکید داشت؛ اما اکنون با لغو ساخت آن، SLS دیگر قادر نخواهد بود قدرت بی‌نظیر خود را به رخ بکشد.
مدیر ناسا در جریان جلسه‌ی استماع اظهار داشت که ناسا به‌زودی بر سر استفاده از راکت تجاری برای مأموریت EM-1 تصمیم‌گیری خواهد کرد. وی خطاب به راجر ویکر، سناتور ایالت می‌سی‌سی‌پی گفت:
من تصور می‌کنم که این امر قابل انجام است؛ زیرا می‌خواهم صریح باشم: ناسا در نرسیدن به تاریخ‌های تعیین‌شده برای پرتاب سابقه‌دار است و من در تلاش برای تغییر این موضوع هستم.
برایدنستاین با وجود این تغییر اعلام کرد که SLS همچنان برای آینده‌ی اقدامات فضایی ناسا ضروری است. او گفت:
سامانه‌ی پرتاب فضایی (SLS)، یعنی بزرگ‌ترین راکتی که تابه‌حال در تاریخ آمریکا ساخته شده، بخشی حیاتی از آنچه است که ایالات متحده باید بسازد.
