چطور صابون به تمیز شدن بدن کمک می کند
علمی و تکنولوژی › علمی
- 97/11/10
صابون، در شیمی، نمک یک اسید چرب است. صابون عمدتاً برای شست‌وشو، حمام‌کردن و پاکیزگی استفاده می‌شود، ولی در ریسیدن پارچه هم از صابون استفاده می‌گردد و جزء مهمی از روان‌سازها است. به ترکیب صابون با روغن به صورت نسبتاً جامد «گریس» گفته می شود. صابون‌های تمیزکاری و تطهیر عمدتاً از جمع‌آوری روغن‌ها و چربی‌های گیاهی و حیوانی با محلول شدید آلکالین به‌دست می‌آیند. چربی‌ها و روغن‌ها ترکیبی از تری‌گلیسریدها هستند: سه مولکول اسید چربی که به یک مولکول گلیسرول متصل شده‌اند. صابون‌ها، با ایجاد امولسیون پایدار از چرک‌ها، باعث ایجاد یک کلوئید امولسیون و در نتیجه مخلوط‌شدن آب و چربی و شسته‌شدن چربی‌ها می‌شوند. (قسمت باردار صابون، چربی‌ها را در آب پخش می‌کند و با آب، که «قطبی» است، جاذبه برقرار می‌نماید و قسمت هیدروکربنی هم با چربی‌ها جاذبه ایجاد می‌کند)آیا می دانید چه فرقی میان یک رومیزی کثیف که جوهر رویش ریخته و دست خود شما که بعد از نوشتن به جوهر آلوده گردیده است وجود دارد؟
تفاوت رومیزی با دست ما این است که وقتی رومیزی جوهری می شود، عملاً غیر ممکن است آن را کاملاً بزداییم ولی دست خودمان را می توانیم با صابون و مسواک کاملاً تمیز کنیم. حالا آیا می دانید که چرا دستمان را می توانیم این قدر خوب تمیز کنیم ولی رومیزی را نمی توانیم؟ شما می توانید با دلیل این اختلاف همین الان آشنا شوید. وقتی ما دستمان را می شوییم، لایه ای از سلول های کوچک و شاخی آن را می زداییم و دور می ریزیم. در سطح پوست ما به هیچ وجه «رگ» وجود ندارد، بلکه 30 لایه ی نازک از سلول های شاخی روی همدیگر قرار گرفته اند. به محض آنکه ما یکی از این لایه ها را با شستشو از بدنمان جدا می سازیم، بی درنگ لایه ی جدیدی از زیر می روید و جایش را پُر می کند.
به این ترتیب، تعداد این 30 لایه همیشه در سطح پوست ما ثابت باقی خواهد ماند. بنابراین، در نتیجه ی شستشوی پوست بدن، یکی از لایه های سی گانه از روی آن زدوده می گردد. حالا اگر بدنمان آنقدر کثیف باشد که با شستشوی ساده نتوانیم چرک را بر طرف کنیم، باید با مسواک یا کیسه ی زبر و خشن این کار را انجام دهیم! خب چرا به صابون احتیاج پیدا می کنیم؟ دلیلش این است که در سطح پوست مقداری مواد چربی گسترده شده است که با چرک مخلوط می شوند و هر دوی آنها با کمک یکدیگر سوراخ های ریز پوست را پُر می کنند. صابون بوسیله ی حباب هایی که بر سطح پوست ایجاد می نماید، ذرات چرک را که در این سوراخ ها گیر کرده اند، بیرون می کشد. از طرف دیگر، صابون لایه ی چربی را نیز بر طرف می کند و در نتیجه، پوست بدن ما را پاک و تمیز می سازد. استفاده از صابون را می توان یکی از ابتکارهای نسبتاً جدید دانست.
یونانیان و رومی های باستان مراقب تمیزی پوست بدن خویش بودند ولی به هیچ وجه با صابون آشنایی نداشتند. یونانی ها و رومی های قدیم بوسیله ی ماساژ دادن و حمام بخار، چرک بدن شان را می گرفتند و بدن خود را تمیز می کردند. در قرون وسطی مردم کمتر به نظافت و پاکی اندام خودشان علاقه نشان می دادند. به عنوان مثال، در دربار کاترین دومدیسی (ملکه ی فرانسه) حتی یک اتاق به عنوان حمام وجود نداشت ولی در هر شش ماه، 90 مرتبه خانه تکانی می کردند! حتی کاخ افسانه ای ورسای (در فرانسه) که با شکوه و جلال بسیار زیادی ساخته شده، فقط یک حمام داشت.در روزگار قدیم، مردمی که به نظافت بدن خودشان اهمیت می دادند، به جای شستن بدن، «عطر» به خودشان می مالیدند.
