محلول چیست

علمی و تکنولوژی › علمی

- 97/10/12

در دانش شیمی، محلول یا لویه یا به فارسی تاجیکی چاره (Solution) به ترکیب همگن دو یا چند ماده گفته می‌شود. در حل کردن (لوییدن) ماده‌ای در ماده دیگر، یکی از مواد حل‌شونده یا لوییده (Solute) و دیگری حلال یا لوینده (Solvent) خوانده می‌شود. برای مثال آب‌نبات (حل شونده) در هنگام خوردن در بزاق دهان (حلال) حل می‌شود. یا ممکن است که مایعی در مایع دیگر حل گردد یا گازی با گازی دیگر ترکیب گردد. تمام محلول‌ها بر اساس فعل و انفعالات (برهمکنش) بین مولکول‌ها و یون‌های حلاّل و حل‌شونده طبقه‌بندی می‌شوند و در نتیجه از انرژی آزاد مولکول‌های مواد کم می‌شود. البته محلول همان مخلوط یکنواخت یا همگن است.

تفاوت بین ماده ی حل شده و حلال

ماده ی حل شده

- به نسبت کمتر در محلول حضور دارد.
- محلول در این جا ممکن است به شکل حالت ماده ی حل شده باشد.
- دارای فاز پراکنده است.

حلال

- در محلول به نسبت بیشتری حضور دارد.
- محلول درست به صورت حالت حلال نیز تشکیل خواهد شد.
- در فضای اطراف ماده ی حل شده وجود دارد.

محلول های آبی و محلول های غیر آبی

1.محلول های آبی:

محلول هایی که در آن ها آب به عنوان حلال در نظر گرفته می شود، محلول های آبی نامیده می شوند. برای مثال: شکر در آب، کربن دی اکسید در آب و غیره.

2.محلول های غیر آبی:

محلول هایی که حلال آن ها حلالی به غیر از آب می باشد، محلول های غیر آبی می نامند. حلال هایی مثل اتان، بنزن، نفت، کربن تتراکلرید و غیره. برای مثال: محلول گوگرد در کربن دی سولفید، محلول نفتالن در بنزن و غیره.

محلول های غلیظ و محلول های رقیق

در مقایسه ی بین دو محلول ممکن است مقدار ماده ی حل شده به طور نسبی بیشتر و یا کمتر باشد. محلولی که دارای نسبت بیشتری از ماده ی حل شده می باشد، غلیظ تر از محلولی است که دارای نسبت کمتری از همان ماده ی حل شده است. در این شرایط اگر نسبت ماده ی حل شده در محلول کمتر باشد به صورت محلول رقیق تعریف می گردد. غلظت یک محلول به عنوان مقدار ماده ی حل شده در یک مقدار معین ( جرم و یا حجم معین ) از حلال تعریف می گردد.