عفو بین الملل باید جلوی روبات های قاتل را پیش از آنکه دیر شود گرفت
علمی و تکنولوژی › اختراعات
- 98/01/17
عفو بین‌الملل از کشورهای جهان خواست از مذاکراتی پشتیبانی کنند که برای رسیدن به قانون بین‌المللی تازه منع استفاده از «تسلیحات خودمختار» برگزار می‌شود.اعضای «گروه کارشناسان دولتی» در زمینه تسلیحات (GGE) به همراه اعضای «کنوانسیون برخی از جنگ‌افزارهای متعارف» (CCW) از ۲۷ تا ۳۱ اوت (۵ تا ۹ شهریورماه) سال جاری در ژنو سوییس گردهم می‌آیند تا درباره «سامانه‌های تسلیحات مرگبار خودمختار» گفتگو کنند.
پیشرفت پرشتاب فنآوری ایدهٔ «روبات‌های قاتل» را بیش از پیش واقعی کرده است و نشست ژنو فرصتی کلیدی است تا کشورها بتوانند درباره چالش‌های حقوق بشری، اخلاقی و امنیتی «تسلیحات کاملا خودمختار» گفتگو کنند.
راشا عبدالرحیم، پژوهشگر و مشاور در حوزه هوش مصنوعی و حقوق بشر می‌گوید: «روبات‌های قاتل دیگر فقط مسأله فیلم‌های علمی تخیلی نیستند. پهپادهای برخوردار از هوش مصنوعی و تفنگ‌های خودکاری که هدفشان را خود انتخاب می‌کنند، نشان می‌دهد که پیشرفتهای فناوری تسلیحات پرشتاب‌تر از تحول قوانین بین‌المللی در این زمینه است.»
این پژوهشگر هوش مصنوعی و تسلیحات تصریح می‌کند که از تسلیحات مشابهی که در عملیات نیروهای پلیس به کار می‌رود غفلت شده و برای نمونه پهپادهای نیمه‌خودکاری که دارت‌ِ شوک‌‌آور، اسپری فلفل یا گاز اشکاور پرتاب می‌کنند همین امروز هم به‌کار می‌روند.
وی می‌افزاید: «به سوی آینده‌ای می‌رویم که در آن انسان در زمینه تصمیمگیری برای استفاده از زور حضور نخواهد داشت. اما هنوز برای تغییر مسیر دیر نشده است. ما از کشورهای حاضر در نشست ژنو می‌خواهیم با خطرات بیشمار تسلیحات خودمختار را در نظر بگیرند.»
عفو بین‌الملل در بیانیه تازه خود خواستار ایجاد معیارها و مقرارتی شده است که آدمی را در کانون «عملکردهای کلیدی» سامانه‌های تسلیحاتی قرار دهد؛ عملکردهایی نظیر شناسایی، انتخاب و تصمیمگیری درباره حمله به اهداف.
بیانیه این سازمان تصریح می‌کند که تنها این کار می‌تواند متضمن احترام به قانون بین‌الملل و مراعات اخلاق و نیز تصمیم‌گیری‌هایی باشد که به مرگ یا زندگی افراد می‌انجامد.
اکثریت کشورهای حاضر در این نشست تاکنون خواستار کنترل آدمی بر سامانه‌های تسلیحاتی شده‌اند. در این میان ۲۶ کشور از جمله اتریش، برزیل و مصر خواستار منع کامل این سلاح‌ها شده‌اند و دولت چین هم درخواست تهیه پروتکل تازه‌ای را مطرح کرده که استفاده از سلاح‌های تماما خودمختار را ممنوع کند.
اما کشورهایی اساسی که از پیش شروع به تولید چنین تسلیحاتی کرده‌اند یعنی ایالات متحده، اسرائیل، فرانسه، بریتانیا روسیه و کره جنوبی با تصویب قوانین محدودکننده در این زمینه مخالفت کرده‌اند.
