زندگی نامه رئیس جمهور اسبق ایران دکتر محمد خاتمی تا قبل از اتمام دوره ریاست جمهوری
خواندنی › زندگی نامه
- 97/09/02
سیّد محمّد خاتمی (زادهٔ 21 مهر 1322- اردکان یزد محقق، روحانی، سیاست‌مدار اصلاح طلب و پنجمین رئیس‌جمهور ایران است که طی دو دوره بین سال‌های 1376 تا 1384 این مسئولیت را عهده‌دار بود.او سومین فرزند سید روح‌الله خاتمی است. وی از سال 1341 به فعالیت‌های سیاسی پرداخت و عضو انجمن اسلامی دانشجویان اصفهان بود. در سال 1359 نماینده مردم اردکان و میبد در مجلس شورای اسلامی بود و در همان سال به عنوان نماینده سید روح الله خمینی و سرپرست موسسه کیهان منصوب شد. وی از سال 1361 تا 1371 وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را بر عهده داشت. در طول جنگ تحمیلی معاون فرهنگی ستاد فرماندهی کل قواو ریاست ستاد تبلیغات جنگ را نیز برعهده داشت. از سال 1371 مشاور رئیس‌جمهور و رئیس کتابخانه ملی بود و در دانشگاه هم تدریس می‌کرد. در سال 1375 با حکم علی خامنه‌ای عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی شد. روز پیروزی او در انتخابات دوم خرداد با کسب بیش از 20 میلیون رای با هفتاد درصد آراءبه نامی برای جنبش اصلاح‌طلبی داخلی در ایران بدل شد. وی توسط بسیاری به عنوان رهبر اصلاحات ایران شناخته می‌شود. خاتمی همچنین صاحب ایده‌ای به نامگفتگوی تمدن‌ها بود که شهرت جهانی یافت و با نام او شناخته می‌شود. سازمان ملل متحد نیز سال 2001 را بر اساس این ایده، سال گفتگوی تمدن‌ها نامید. خاتمی هم‌اکنون عضو شورای عالی مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام صاحب امتیاز دو ماهنامه آیین گفتگو و رئیس بنیاد باران می‌باشد. مجلهٔ نیوزویک در سال 2009 محمد خاتمی را چهارمین مرد قدرتمند ایران نامید.دیگر برادر خاتمی، علی خاتمی، فوق لیسانس مهندسی صنایع از بروکلین دارد و طی دومین دوره ریاست جمهوری خاتمی رئیس دفتر او بود. همچنین خواهر بزرگتر خاتمی، فاطمه خاتمی، به عنوان منتخب اول مردم اردکان در انتخابات شورای شهر سال 1378 انتخاب شد. خاتمی علاوه بر زبان مادری خود فارسی، به زبان‌های عربی، انگلیسی و آلمانی تسلط دارد.
مسئولیت های دکتر محمد خاتمی در جمهوری اسلامی
پس از پیروزی انقلاب ایران در سال 1357 و سقوط حکومت شاه و قدرت گرفتن جمهوری اسلامی، او در انتخابات مجلس شورای اسلامی شرکت کرد و به عنوان نماینده مردم اردکان و میبد وارد مجلس شد. در سال1360 به فرمان روح‌الله خمینی به سرپرستی مؤسسه مطبوعاتی کیهان منصوب گردید و سال بعد از آن در کابینه میر حسین موسوی، نخست‌وزیر وقت، به عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی انتخاب شد و همین سمت را در کابینه هاشمی رفسنجای نیز به عهده داشت.
علی خامنه‌ای ، رهبر فعلی جمهوری اسلامی در اوایل دهه هفتاد ایدهٔ مبارزه با تهاجم فرهنگی غرب را مطرح ساخت که توسط تمام نهادهای مختلف پیگیری شد، اما خاتمی با این دیدگاه کاملاً موافق نبود. پس از مدتی اختلاف نظر بین او و خامنه‌ای و مقاومت وی در مورد فضای مطبوعاتی و آزادی‌های فرهنگی، منجر به استعفای وی شد.
در 3 خرداد1371محمد خاتمی با نوشتن نامه‌ای به اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس‌جمهور وقت، از مقام خود استعفا کرد. آقای خاتمی در استعفانامه خود نوشت در عرصه فرهنگی ایران «با شکسته شدن همه مرزهای قانونی، شرعی، اخلاقی و عرفی کار از نقد و ارزیابی (ولو غیرمنصفانه) گذشته و هر وسیله‌ای برای رسیدن به اهداف خاصی مباح شمرده شده‌است و بدین سان می‌رود که کار به کلی از روال منطقی و مشروع خارج شود و در نتیجه فضایی ناسالم و آشفته پدید آید که فوری‌ترین اثر آن دلزدگی و عدم امنیت اندیشمندان و هنرمندان سالم و صاحب شخصیت و حتی مؤمن و شیفته انقلاب و اسلام است
او از آغاز دهه 70 مشاور رئیس‌جمهور و رئیس کتابخانه ملی ایران بود و هم‌زمان در دوره‌های دانشگاهی مختلف، اندیشه سیاسی، فلسفه و اندیشه سیاسی در اسلام تدریس می‌کرد. در سال 1375 به فرمان علی خامنه‌ای، به عضویت شورای عالی انقلاب فرهنگی درآمد.
انتخابات دوم خرداد 76
در انتخابات 76، خاتمی به عنوان نماینده اصلاح طلبان داخلی شرکت کرد. رقیب اصلی وی علی اکبر ناطق نوری بود. در آغاز رای‌گیری اتهامات وسیعی مبنی بر مخالفت وی با مبانی اسلام و انقلاب توسط جناح محافظه کار منتشر شد تا جائیکه جامعه مدرسین حوزه علمیه قم طی بیانیه‌ای؛ رای دادن به ناطق نوری را وظیفه شرعی و الهی خود نامید
عملکردهای سید محمد خاتمی در زمان ریاست جمهوری
- دوره ریاست جمهوری خاتمی از برهه‌های مهم تاریخ سیاسی ایران است شعار جامعه مدنی وی که بعدها در قبال سکوت وی توسط علی خامنه‌ای به‌عنوان برداشتی از مدینه النبی نام برده شد در کنار توسعه سیاسی از شعارهای اصلی وی بود. در همین راستا وی انتخابات شوراهای شهر و روستا را که در قانون اساسی جمهوری اسلامی تصریح شده بود، برای اولین بار برگزار کرد
- واقعه مهم دیگر کنفرانس برلین بود که درجریان کنفراس یکی ازمذاکرکننده ها لخت می شود و این شروع جدل و دستگیری ها شد
- یکی از مهم‌ترین وقایع دوران ریاست جمهوری خاتمی، اعتراضات 18 تیر ماه 1378بود که به واقعه حمله به کوی دانشگاه تهران شهرت یافت.
- اما مهم‌ترین قضیه دوران ریاست جمهوری سید محمد خاتمی را می‌توان افشا و اعلام رسمی وجود عوامل خودسر در وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران که عامل قتل‌های زنجیره‌ای اعلام شدند، نامید.
- قضیه مهم دیگر لایحه اصلاح قانون مطبوعات به مجلس بود که به گفته بسیاری آغاز آزادی بیان در ایران به‌شمار می‌رفت
- سیاست تنش زدایی و ایده گفتگوی تمدن‌ها از مهم‌ترین اقدامات دولت خاتمی در عرصه روابط خارجی بود.
- در سال‌های اول ریاست جمهوری وی آزادی مطبوعاتی نسبی در کشور شکل گرفت
- در زمانی که اکبر هاشمی رفسنجانی کرسی ریاست جمهوری را به محمد خاتمی سپرد، 14386 عنوان کتاب در سال تولید شده بود و در زمانی که محمد خاتمی دولت را به محمود احمدی نژاد می‌سپارد سالانه 38991عنوان کتاب تولید شده‌است.
- تأسیس و ثبات خانه موسیقی ایران در دوران دولت خاتمی را بزرگترین دستاورد وی در زمینه موسیقی برمی‌شمار. همچنین در بخش موسیقی زنان اگرچه نخستین جشنواره موسیقی بانوان در سال 1375 و در دولت اکبر هاشمی رفسنجانی رخ داد، اما نهادینه شدن آن در دولت خاتمی صورت گرفت، به نحوی که در دو سال آخر دبیر جشنواره یاد شده نیز به یک بانوی موزیسین سپرده شد.
- در دوران خاتمی تحول قابل توجهی در حوزه زنان صورت گرفت
دیدار محمد خاتمی و ولادیمیر پوتین
خاتمی دولت را در شرایطی تحویل گرفت که بر اثر بحران ناشی از محکوم شدن مقامات بلندپایه جمهوری اسلامی در دادگاه‌های آلمان به اتهام کشتن چند تن از رهبران حزب دموکرات کردستان ایران در رستوران میکونوس آلمان، روابط ایران و اتحادیه اروپا در اوج تیرگی قرار داشت و همه سفیران اروپایی ایران را ترک کرده بودند
یکی از مهم‌ترین مواضع وی سخنرانی علیه حملات ۱۱ سپتامبر بود که توانست ایران را از تیر رس حملات آمریکا پس از حملات تروریستی دور کند.
فرهنگ و هنر و مطبوعات در دوره دکتر محمد خاتمی
محمد خاتمی در افتتاحیه مسابقات کشتی قهرمانی جهان وی طی سخنانی در سال اول ریاست جمهوری پیرامون آزادی گفت :
خدمت به دین در این است که بگوییم دین و آزادی با هم سازگارند و دینی که به انسان حرمت می‌دهد در درجه اول به آزادی انسان حرمت می‌دهد. باید موانع آزادی از میان برداریم
و برای اولین بار پس از تابستان 1360برخی نیروهای اپوزیسیون توانستند نشریاتی را چاپ کنند
اقتصاد در دولت خاتمی
آغاز دولت خاتمی با کاهش قیمت نفت و کاهش درآمدهای ارزی حاصل به 9.9میلیارد دلار همراه بود. استقراض از بانک مرکزی جهت رفع کسری بودجه به افزایش تورم به بیش از 20 درصد در سال 1378 انجامید که به تدریج به حدود 13 درصد کاهش یافت. دولت در این زمان سیاست یکسان‌سازی نرخ ارز را به اجرا درآورد. رشد اقتصادی بالای شش درصد به کاهش بدهی‌های خارجی کمک نمود. تشکیل حساب ذخیره ارزی، اصلاح سامانه مالیاتی، تثبیت نرخ ارز و تصویب و اجرای قانون سرمایه‌گذاری خارجی از مهم‌ترین اقدامات دولت خاتمی به حساب می‌آید.
دور دوم ریاست جمهوری دکتر محمد خاتمی
خاتمی در دوره دوم ریاست جمهوری در ضمن تلاش بسیاری برای تصویب لوایح دوقلو اصلاح قانون انتخابات و تبیین اختیارات ریاست جمهوری داشت که بارها به جرم مغایرت با شرع و قانون اساسی توسط شورای نگهبان قانون اساسی رد شد. ودر این دوره که مردم دل سرد شدند خاتمی در واپسین ماه‌های ریاست جمهوری اش در جمع دانشجویان در دانشگاه تهران مورد انتقاد قرار گرفت و سرانجام به خشم آمد. در پاسخ به دانشجویی که با لحنی تند از او سراغ وعده‌های عمل نشده اش را می‌گرفت، خاتمی به خود پرسش‌کننده اشاره کرد و گفت:من قول داده بودم که شما روبروی رئیس‌جمهوری خود بایستید و از او انتقاد کنید. به این قول خود عمل کردم.
سفرها ی دکتر محمد خاتمی
سفر به آمریکا
خاتمی در سال2001 در سفری به آمریکا در دانشگاه سیتون هال سخنرانی ایراد کرده بود اما پس از دریافت روادید و ورود مجدد وی به آمریکا در اواخر ماه اوت سال 2006عده‌ای از جمله فاطمه رجبی ، همسر سخنگوی دولت احمدی‌نژاد و غلامحسین الهام، خواستار خلع لباس روحانیت از وی شدند محمد علی ابطحی هم در واکنش، این سخنان را ناشی از وحشت اصولگرایان از جریانی به نام کابوس خاتمی خواند.
سفر به بریتانیا
خاتمی در اواخر سال 2006، به دعوت چند نهاد و دانشگاه برای چند سخنرانی عازم بریتانیا شد. او ابتدا به اسکاتلند رفت و در دانشگاه سنت اندروزدر شهر سنت اندروز در منطقه فایف سخنرانی با عنوان «دوستی بدون مرز» ایراد کرد..
سفر به ایتالیا
سفر سه روزه محمد خاتمی رئیس‌جمهور وقت ایران به ایتالیا با دعوت رسمی دولت ایتالیا، به عنوان اولین سفر یک مقام بلندپایه ایرانی به اروپا پس از انقلاب 57، 18 اسفند 1377 آغاز گردید
سفر به فرانسه
از دیگر سفرهای مهم خاتمی در زمان ریاست جمهوری اش سفر به فرانسه است. خاتمی دو بار به فرانسه سفر کرد که سفر سال 1378 خاتمی به فرانسه حائز اهمیت بود که به دعوت رسمی رئیس‌جمهور فرانسه به این کشور سفر کرد و وی با ژاک شیراک در کاخ الیزه دیدار نمود
