زندگی نامه حبیب بن مظاهر اسدی یاور اسلام
خواندنی › زندگی نامه
- 99/04/25
زندگینامه حبیب بن مظاهر موضوع مورد بحث ماست. حبیب بن مظاهر اَسَدی (شهادت ۶۱ ق) از قبیله بنی اسد، اهل کوفه و از اصحاب خاص حضرت علی (ع) و از یاران امام حسن (ع) و امام حسین (ع). او از کوفیانی بود که پس از مرگ معاویه به امام حسین (ع) برای آمدن به کوفه دعوتنامه نوشتند. حبیب هنگامی که بیعت شکنی کوفیان را دید، مخفیانه از کوفه خارج شد و خود را به امام رساند و در روز عاشورا در کربلا به شهادت رسید.ولادت حبیب بن مظاهر اسدی
"حبیب بن مظاهر اسدی" از یاران خاص امام علی (ع)، امام حسن (ع) و امام حسین (ع) بوده است. وی اهل کوفه و از قبیله بنی اسد بوده و کنیه ای به نام ابوالقاسم داشت. سال تولد حبیب بن مظاهر را در برخی از کتب تاریخ به ۱۴ سال پیش از هجرت و یا یک سال پیش از بعثت نوشته اند. حبیب بن مظاهر در سال نهم هجری به همراه خانواده خود به مدینه مهاجرت کرده و در آنجا سکنا گزید.
نام، کنیه و نسب حبیب بن مظاهر
حبیب بن مُظَهَّر (یا مُظاهر) بن رئاب ابن اشتر بن حجوان بن فقعس بن طریف بن عمرو بن قیس بن حارث بن ثعلبه بن دودان بن اسد اسدی کندی فقعسی. از قبیلۀ بنی اسد و کنیه وی ابوالقاسم بوده‌است. در منابع متقدم، نام پدر او گاه به صورت مُظاهر و گاه به صورت مُظَهَّر و در برخی مُطَهَّر ذکر شده است. مامقانی، با استناد به آنچه در زبان‌ها و زیارات مشهور است، مُظاهر را صحیح شمرده است. ولی سیدمحسن امین می نویسد: در بیشتر نسخه های کتاب‌های تاریخی و غیرتاریخی قدیم، مظهّر بر وزن مطهّر آمده است و درست نیز همین است و اینکه در کتاب‌های جدید مظاهر گفته می‌شود خلاف ضبط قدما است.
فضایل اخلاقی حبیب ابن مظاهر
حبیب ابن مظاهر علاوه بر داشتن زندگی ساده و بی ریا که در آن نسبت به امور دنیوی کاملاً بی رغبت بود، از نظر اخلاقی و ایمانی درجه بالایی داشت. او فردی با تقوا و مخلص بود که هر شب را به عبادت خداوند بزرگ می پرداخت. حبیب ابن مظاهر حافظ کل قرآن کریم نیز بود و به فرموده امام حسین علیه السلام، هر شب یک ختم قرآن می‌کرد. حبیب در زمینه های دیگری مانند ادبیات، مناظره و جدل، تفسیر، علوم فقه و قرائت نیز تبحر خاصی داشت. زندگی پاک و ساده ای داشت. آن قدر به دنیا بی رغبت بود و زهد را سرمشق زندگی خود قرار داده بود که هر چقدر به او پیشنهاد امان و پول فراوان داده شد نپذیرفت و گفت: «ما نزد رسول خدا (ص) عذری نداریم که زنده باشیم و فرزند رسول خدا (ص) را مظلومانه به قتل برسانند».
نقش حبیب بن مظاهر در دوران پیامبر اسلام (ص)
در دورانی که پیامبر اسلام حضرت محمد صلی الله علیه دعوت خود را در مکه آغاز کردند، حبیب بن مظاهر سن کمی داشت. در آن زمان، او هم بازی حسین بن علی علیه السلام بود؛ بنابراین پیامبر به او علاقه زیادی داشت و درباره او می‌فرمود: من او را دوست دارم، زیرا فرزندم حسین (ع) او را دوست دارد. وی پس از هجرت پیامبر از مکه به مدینه، نزد پیامبر رفته و احکام اسلام را از او فرا گرفت. پس از آن او در زمره اصحاب پیامبر قرار گرفته و به یکی از خدمت‌گزاران خوش نام پیامبر و اهل بیت تبدیل شد. حبیب هر گاه حدیثی از پیامبر می‌شنید آن را برای دیگران نیز بازگو می‌کرد.
نقش حبیب بن مظاهر در دوران امام علی (ع)
در زندگینامه حبیب بن مظاهر لازم به ذکر است که او هنگامی که امام علی علیه السلام کوفه را مرکز خلافت خویش قرار داد، به آن جا آمده و ساکن گردید. او در همه جنگ‌ها در رکاب امام علی علیه السلام قرار داشته و از یاران خاص آن حضرت محسوب می‌شد. یکی دیگر از وظایف او انتقال علم و دانش امام علی علیه السلام در کنار افراد دیگری همچون عمرو ابن حمق خزاعی، میثم تمار و رشید هجری به دیگران بود. همچنین او در در گروهی به نام "شرطه الخمیس" که شامل گروه خاصی از اصحاب امیرالمومنین می‌شد، قرار گرفته ماموریت‌های ویژه‌ای را از طرف آن حضرت انجام می‌داد.
نقش حبیب بن مظاهر در دوران امام حسین (ع)
در سال ۶۰ قمری و پس از از مرگ معاویه، حبیب بن مظاهر به همراه عده‌ای دیگر از بزرگان شیعه در کوفه مانند مسیب بن نجبه، سلیمان بن صرد و شداد بجلی از بیعت با یزید خودداری کردند. آن‌ها به امام حسین علیه السلام نامه نوشته او را برای قیام بر ضد عمر، به شهر کوفه دعوت کردند. همچنین هنگامی که مسلم بن عقیل به کوفه آمد، حبیب بن مظاهر برای حمایت از او در منزل مختار درباره مسلم سخن گفته و به یاری او شتافت. پس از خیانت کوفیان نسبت به امام حسین علیه السلام، حبیب بن مظاهر به سمت کربلا رفت. وی با مشاهده یاران اندک و دشمنان بسیار زیاد امام از او درخواست کرد که به نزد قبیله بنی اسد که در آن نزدیکی قرار داشت رفته و آن‌ها را دعوت کند. امام به او رخصت رفتن دادند. سپس او به آنجا رفته و شروع به موعظه کرد، اما در پایان عمر بن سعد با فرستادن سپاهی از پیوستن آن قبیله به یاران امام علیه السلام ممانعت به عمل آورد.
حبیب بن مظاهر در واقعه کربلا
حبیب بن مظاهر در عصر تاسوعا در جهت موعظه دشمنان امام حسین (ع) که در پی حمله به خیمه های آن حضرت بودند، آن‌ها را از جنگ بر حذر داشته و به ذکر اوصاف امام و یارانش پرداخت. همچنین وی فردی را که از طرف عمره بن سعد برای امام حسین علیه السلام نامه آورده بود، نصیحت کرده و از بازگشت به سمت ستمکاران بر حذر داشت. همچنین در شب عاشورا به همراه اصحاب امام حسین (ع) به نزد آن حضرت رفته و اعلام کرد که تا آخرین قطره خون خود از خاندان پیامبر اسلام صلی الله حمایت خواهد کرد. صبح عاشورا، امام حسین (ع) حبیب بن مظاهر را فرمانده جناح چپ نیروهای خویش ساخت، زهیر بن قین را در جناح راست و حضرت ابوالفضل (ع) را با پرچم در قلب لشکر قرار داد.
شهادت حبیب بن مظاهر
حبیب بن مظاهر، با آن سن زیاد همچون یک قهرمان شمشیر می زد و ۶۲ نفر از افراد دشمن را کشت. نحوه شهادت حبیب بن مظاهر به این صورت بود که در این هنگام بدیل بن مریم عقفانی به او حمله کرد و با شمشیری بر فرق او زد، دیگری با نیزه به او حمله کرد، تا اینکه حبیب از اسب بر زمین افتاد، محاسن او با خون سرش خضاب شد. سپس «بدیل بن مریم» سرش را از تن جدا کرد. حبیب بن مظاهر فرزندی به نام قاسم داشت که وی زمانی که به بلوغ رسید بدیل بن مریم را کشت. امام حسین (ع) خود را به بالین او رساند و فرمود: «اَحْتَسِبُ نَفْسی و حماه اَصحابی» پاداش خود و یاران حامی خود را، از خدای تعالی انتظار می‌برم. در بعضی مقاتل است که حضرت فرمود: ای حبیب، مردی با فضیلت بودی که در یک شب قرآن را ختم می‌کردی. قبیله بنی اسد هنگام دفن شهیدان کربلا حبیب را، که از بزرگان و مورد احترام آنان بود، در ده متری قبر امام حسین (ع) به طور مستقل و جداگانه به خاک سپردند. بعدها این مرقد در داخل روضه امام حسین (ع) و در رواق جنوبی قرار گرفت.
