احادیثی در مورد آداب درست غذا خوردن

خواندنی › احادیث و روایات

- 97/08/27

قبل از هر چیز باید متذكر شد كه تمامی این احادیث جزء مستحبات محسوب می گردند و اصلی ترین و مهمترین امر این است كه انسان غذا و لقمه ای را كه می خورد از راه حلال به دست آمده باشد و شبهه ناك نباشد.زیرا اگر لقمه حرام باشد انسان هر كدام از این مستحبات را انجام دهد فایده ای ندارد چون اصل را كنار گذاشته و به فرع پرداخته است.

حضرت علی(ع) می فرمایند: زندگی را برای خوردن مخواه؛ بلكه خوردن را برای زندگی بخواه.

شستن دست ها قبل و بعد از غذا:

1-پیامبر خدا(ص): شستن دستها پیش و پس از غذا، شفایی برای تن و مایه بركت در روزی است.
2-پیامبر خدا(ص): شستن دستها پیش از غذا، فقر را دور می كند و شستن دستها پس از غذا، اندوه را می راند و چشم را سلامت می دهد.
3-پیامبر خدا(ص): اگر كسی از شما در حالی كه خوابید كه در دستانش بوی گوشت بود و آن را نشست و آنگاه عارضه ای به وی رسید، مبادا جز خویش را نكوهش كند.
4-حضرت علی(ع): شستن دستها پیش و پس از غذا، موجب فزون شدن عمر است و سبب زدودن چربی از جامه هاست و دیده را جلا می دهد.
5- امام صادق(ع): دستهایتان را پیش و پس از غذا بشویید؛ چرا كه فقر را می برد و بر عمر می افزاید.

قراردادن سبزی در سفره:

6- پیامبر خدا(ص): سفره هایتان را به سبزی آذین كنید؛ زیرا آن، همراه با گفتن بسم الله، شیطان را می راند.
7-امام صادق(ع): هر چیزی زیوری است و زیور سفره، سبزی است.

درآوردن كفش ها:

8-رسول خدا(ص): به هنگام غذا، كفش هایتان را درآورید؛ چرا كه این، رفتاری زیباست.
9-رسول خدا(ص): چون غذا نهاده می شود، كفش های خود را درآورید؛ زیرا این كار، موجب آسایش بیشتر پاهایتان است.

بر زبان آوردن نام خدا و گفتن بسم الله:

10- رسول اكرم(ع): هر غذایی كه بر آن نام خدا برده نشود، درد است و هیچ بركتی در آن نیست.
11- امام علی(ع): – در سفارش های خود به كمیل-: به گاه غذا خوردن، از آن كسی نام ببر كه با وجود نام او، دیگر هیچ دردی زیان نمی رساند و نامش، شفای همه بیماری ها و ناتن درستی هاست.

خوردن با دست راست:

12- مسند ابن حنبل – به نقل از عایشه -: پیامبر خدا دست راست خود را به خوردن و برآوردن نیازهای دیگر خویش اختصاص داده و دست چپ را به زدودن آلودگی از مقعد و آنچه در آن ناحیه است، واگذارده بود.

شروع کردن غذا با نمك و به پایان بردن آن با نمك یا سركه:

13- پیامبر خدا(ص): هر كسی كه غذای خود را با نمك آغاز كند وبا نمك به پایان ببرد، از هفتاد و دو درد- كه جذام و برص(پیسی) از آن جمله است – در امان می ماند.
14- امام صادق(ع): بنی اسرائیل، [غذا را] غذا را با سركه آغاز می كردند و با آن نیز به پایان می بردند؛ ولی ما با نمك آغاز می كنیم و با سركه به پایان می بریم.
15- امام كاظم(ع): سفره ای كه در آن نمك نباشد، بی بركت است. آغاز كردن غذا با نمك، برای تن درستی، بهتر است.

خوردن غذا به هنگام گرسنگی :

16- رسول اكرم(ص): خوردن بدون گرسنگی و خوابیدن بدون بیداری كشیدن[ و احساس نیاز به خواب]، نزد خداوند، گناهی سهمگین است.
17- امام علی(ع): هر كس می خواهد هیچ غذایی به او زیانی نرساند، تنها هنگامی غذا بخورد كه گرسنه شده و معدۀ او [ازخوراك پیشین،] پاك شده باشد.

آغاز كردن با سبك ترین غذا:

18- امام رضا(ع): غذای خود را با سبك ترین غذایی كه بدنت به اندازه عادتت و بر حسب اقامتگاه و فعالیت ها و زمانه ات تغذیه می كند، آغاز كن.

خوردن غذای گرم، پیش از سرد شدن:

19- پیامبر خدا(ص): گرمی[غذا]، بركت دارد.
20- المحاسن – به نقل از مرازم- : امام صادق(ع) برای ما غذایی گرم فرستاد و فرمود: « پیش از آن كه سرد شود، بخورید؛ چرا كه این، خوش تر است.

گرفتن لقمه های كوچك و جویدن كامل:

21- رسول خدا(ص): – در بیان آداب غذا خوردن- : اما آداب آن، كوچك كردن لقمه و جویدن كامل است.
22- امام حسن(ع): در باره سفره، دوازده نكته است و بر هر مسلمانی لازم است كه آنها را بداند. از آنها چهار چیز، واجب، چهار چیز مستحب، و چهار چیز جزو آداب است. اما آنچه از آداب است، عبارت است از: خوردن از آنچه پیش خود تو است؛ كوچك كردن لقمه؛ خوب جویدن؛ و كمتر نگریستن به چهره مردم.

دست كشیدن از غذا قبل از سیری:

23- پیامبر خدا(ص): زمانی بخور كه میل به خوردن داری و در حالی خوردن را رها كن كه هنوز اشتهایت است.
24- امام علی(ع): هر كس می خواهد هیچ غذایی به او زیان نرساند، تنها هنگامی غذا بخورد كه گرسنه شده و معدۀ او [ازخوراك پیشین،] پاك شده باشد. پس چو خواست بخورد، نام خدا را بر زبان آورد، خوب غذا را بجود و در حالی دست از غذا خوردن بكشد كه هنوز میل به خوردن دارد و به آن، احساس نیاز می كند.

دست كشیدن بر صورت و دعا كردن پس از شستن دستان:

25- امام صادق(ع): دست كشیدن بر چهره پس از وضو، كنجدك(كك و مك) را از میان می برد و روزی را افزون می كند.
26- امام صادق(ع): چون پس از غذا دستانت را شستی، با باقی مانده آب، دستی بر چشمان خود بكش؛ چرا كه مایه ایمنی از درد چشم است.

به پشت دراز كشیدن پس از غذا:

27- امام جعفر صادق(ع): دراز كشیدن پس از غذا، بدن را چاق می كند، غذا را هضم می نماید و درد را [از درون انسان،] بیرون می كشد.
28- امام رضا(ع): هرگاه چیزی خوردی، به پشت دراز بكش و پای راست خود را روی پای چپ بگذار.

پرهیز از زیاده روی در خوردن:

29- قرآن كریم: بخوری و بیاشامید؛ ولی اسراف نكنید. [سوره مباركه اعراف، آیه31.]
30- پیامبر خدا(ص): یكی از انواع زیاده روی، این است كه هر آنچه را دوست داری، بخوری.

پرهیز از فوت کردن غذا:

31- امام علی(ع): – دربارۀ آنچه پیامبر خدا(ص) نهی فرموده است- : از این نهی كره كه در غذا یا نوشیدنی بدمند.
32- امام علی(ع): نباید كسی بر محل سجدۀ خود و نه در غذای خود و نه در آنچه می نوشد، بدمد.

پرهیز از خوردن با دست چپ:

33- پیامبر خدا(ص): خوردن با دست چپ، از نافرهیختگی است.
34- پیامبر خدا(ص): با دست چپ نخورید؛ چرا كه شیطان با دست چپ می خورد.

پرهیز از خوردن بعد از سیری:

35: امام صادق(ع): در سه چیز، ناخشنودی خداوند است: خفتن بدون بیداری كشیدن[و احساس نیاز به خواب]، خندیدن بدون شگفتی، و خوردن پس از سیری.

پرهیز از خوردن غذای داغ:

36- رسول اكرم(ص): غذایتان را سرد كنید تا در آن به شما بركت داده شود.
37- امام صدق(ع): نزد پیامبر(ص) غذای داغی آوردند. فرمود:«خداوند، آتش را خوراكمان نكرده است. كنارش بگذارید تا سرد شود». پس آن را واگذاشتند تا سرد شود.

پرهیز از خوردن در حالت جنابت،مگر با وضو:

38- پیامبر خدا(ص): پنج چیز پیسی می آورد: نوره كشیدن در روز جمعه و چهارشنبه؛ وضو گرفت و غسل كردن با آبی كه با آفتاب گرم شده است؛ خوردن در حال جنابت؛ نزدیكی با زن در دوران قائدگی اش؛ و خوردن در حال سیری.
39- سنن النسائی- به نقل از عایشه-: پیامبر خدا، چون در حال جنابت قصد خفتن داشت، وضو می ساخت و چون قصد خوردن داشت، دستان خویش می شست.