مشکلات عدم رعایت رده سنی در سینمای ایران
مجله › سینما و تلویزیون
- 97/08/17
رده بندی سنی برای فیلم های سینمایی در ایران نظارت اجرایی درستی ندارد. این موضوع باعث می شود نوجوانان و خانواده ها در معرض آسیب‌های روحی و روانی ناشی از تماشای صحنه های نامناسب قرار بگیرند.شاید خیلی از ما فکر کنیم تأثیر صحنه های نامناسب فیلم روی نوجوان ها و جوان ها یک افسانه باشد؛ اما متاسفانه همین چند وقت پیش تحت تأثیر فیلم «مغز‌های کوچک زنگ‌زده» جوانی اقدام به اسیدپاشی کرد. با این که روی پوستر این فیلم در سینماها، علامت «مثبت پانزده» درج شده است، اما اتفاقاتی از این دست و حضور نوجوان ها و جوانان کم سن و سال در سالن های سینمایی که فیلم هایی با موضوعات خشن یا محتوای مناسب بزرگ سالان پخش می کنند نشان می دهد این علامت های «مثبت به‌علاوه یک عدد!»، تنها برای خالی نبودن عریضه است. جدا از مسئولین سینمایی کشور، خیلی از خانواده ها هم نمی دانند فرزندشان در یک سینما با تماشای یک فیلم چه آسیب هایی را متوجه روح و روانش می کند.
نظام رده بندی سنی فیلم های سینمایی در خیلی از کشور‌های دنیا به رسمیت شناخته می شود. مثلاً در آمریکا انجمن سینمایی این کشور روی محتوای فیلم ها نظارت می کنند. این انجمن همه فیلم‌ها را به 5 دسته تقسیم می کند و روی پوستر و جلد نسخه های خانگی یک حرف اختصاری برای آن در نظر می گیرد. دسته‌بندی از هشدار برای والدین جهت نظارت بر محتوای فیلم شروع می شود تا رده‌بندی NC-17 که نوجوانان زیر 17 سال حق تماشای آن فیلم را ندارند.
در آمریکا حتی اختصاص تعداد سالن های سینما به یک فیلم هم بر اساس این رتبه بندی انجام می شود و خیلی وقت ها کارگردان برای این که سالن های بیش تر یا بهتری را برای فیلمش بگیرد، داوطلبانه بخشی از صحنه های خشن یا نامناسب جنسی را حذف می کند. حتی فیلم «فروشنده» ساخته کارگردان ایرانی، اصغر فرهادی، در آمریکا با رده بندی سنی اکران شد، اما همین فیلم در ایران بدون هیچ رده بندی سنی روی پرده سینماها رفت.
در ایران اولین بار در سال 1379 برای یک فیلم رده‌بندی سنی در نظر گرفته شد؛ اما هیچ‌وقت قانون لازم الاجرایی برای آن وجود نداشت و رده بندی فیلم ها بیشتر توصیه ای بود.
این تفکر که کودک در سنین پایین چیزی از محتوای نامناسب متوجه نمی شود و چون متوجه نمی شود تأثیری هم بر روی او ندارد، تفکری اشتباه بین خیلی از والدین است.
مسلماً کودکان و نوجوانان قدرت تأثیرپذیری، انتزاع و خیال پردازی بسیار بیش تری نسبت به بزرگ‌سالان دارند و چون این قدرت در آن ها بالاست و قدرت تطبیق با دنیای واقعی و اثرات آن را به خوبی ندارند نمی توانند هیجانات خود را به طور کامل مدیریت کنند و ممکن است در اثر دیدن صحنه های نامناسب به سرعت هیجان زده شوند و تصمیم به امور مشابه بگیرند. همچنین در سنین کودکی و نوجوانی به دلیل میل به الگوبرداری و همانندسازی این خطر می تواند دو چندان باشد. گاهی دیدن این صحنه ها می تواند در نقش یک جرقه و راه‌انداز یک رفتار خودش را نشان بدهد.
امیدواریم در آینده ای نه چندان دور قانون رده بندی سنی درست اجرا شود.
