از کجا بفهمیم ما مستعد معتاد شدن هستیم
پزشکی و سلامت › روانشناسی
- 97/10/11
سه شخصیت معمولی را فرض کنید. جودی کدبانویی کارآمد، شریل دانشجوی خوب دانشکده و جیم بازرگان موفقی است. حالا از نزدیک‌تر نگاه کنید: جودی مرتب سیگار می‌کشد، شریل روزی 12 فنجان قهوه می‌خورد و جیمی در هر وعده غذا سه مارتینی می‌نوشد. این‌ها هر سه با سوء مصرف مواد روبه‌رو بوده و خیلی افراد دیگر مثل آنها هستند. در ایالات متحده آمریکا 13 میلیون نفر الکل را بیش از اندازه می‌نوشند و دو میلیون نفر در خوردن قرص‌هایی مانند دیازپام افراط می‌کنند. میلیون‌ها نفر پرخوری می‌کنند و به پر خوری عادت کردند، سیگار فراوان می‌کشند و یا شکلات و نوشابه‌های گازدار به مقدار زیاد مصرف می‌کنند. جودی، شریل و جیم با این که معتاد به حساب نمی‌آیند ولی در زمینه‌های شخصیتی وجوه مشترکی با افراد معتاد دارند.تست مستعد اعتیاد بودن
اگر مدام دلتان هوای چیزی را می‌کند (حتی چیزهایی مانند آجیل) و اگر نمی‌دانید ویژگی‌های سوءمصرفکنندگان مواد را دارید یا نه، به پرسشنامه زیر جواب بدهید و به ازای هر یک جواب «درست» یک امتیاز به خودتان بدهید:
1. به راحتی عرق می‌کنم.
درست غلط
2. از خواندن حوادث جنایی روزنامه‌ها لذت می‌برم.
درست غلط
3. بیش از دوستانم دست به مخاطره می‌زنم.
درست غلط
4. معمولا برای فرونشاندن هیجانم کاری غریزی می‌کنم.
درست غلط
5. در مدرسه به این دلیل که نظم و انضباط خوبی نداشتم مشکل‌ساز بودم.
درست غلط
6. زیاد افسرده می‌شوم.
درست غلط
7. هنگامی که تحت فشار عصبی قرار می‌گیرم سردرد، اسهال و یا دل‌درد می‌گیرم.
درست غلط
8. بی‌قرار می‌شوم و خیلی زود حوصله‌ام سر می‌رود.
درست غلط
9. از مهمانی‌های بزرگ و شلوغ لذت می‌برم.
درست غلط
10. در کودکی اغلب دزدی می‌کردم.
درست غلط
تفسیر نتایج
امتیاز نتیجه
امتیاز 0 تا 4 امکان معتاد شدن شما خیلی کم است. شما ویژگی‌های شخصیتی مربوط به رفتار اعتیادی را ندارید.
امتیاز 5 تا 7 اغلب اشخاص امتیازی در همین بازه می‌گیرند. شما برخی از عوامل موثر در اعتیاد را دارا هستید اما بعید است به مشکل جدی برخورد کنید. به هر حال حواس‌تان را جمع کنید.
امتیاز 8 تا 10 شما از ویژگی‌های کسانی که معتاد می‌شوند برخوردار هستید. متوجه رفتارتان باشید و اگر عادت‌تان حالت تمام وقت پیدا کرد با روان‌درمانگر مشورت کنید.
ویژگی ها و خصوصیت های افراد مستعد اعتیاد
سابقه تلاش برای شناسایی ویژگی‌هاو خصوصیت های شخصیتی‌ای که سوء‌مصرف مواد را پیش‌بینی می‌کند به مدت‌ها قبل برمی‌گردد. اما این‌گونه‌ها ویژگی‌های مشترکی دارند. مانند تنش فراوان، علاقه به حوادث بی‌باکانه، علاقه به پذیرش مخاطره و ضدیت با افراد صاحب اقتدار. اغلب این اشخاص دوره‌ای از نوسانات روحی را پشت سر گذاشته‌اند و از حوادث روزمره زندگی رنجش دارند.
این پرسشنامه بر اساس اهتمام جان گراهام و گلوریا لئون که به ترتیب در دانشگاه‌های ایالتی کنت در اوهایو و دانشگاه مینه‌سوتا در این خصوص بررسی کرده‌اند، تهیه شده است. این دو پژوهشگر هزاران شخصیتی را که وابسته به مصرف مواد هستند را مورد بررسی و تحقیق قراردادند و به این نتیجه رسیدند که 79 درصد مردم گرایش‌های اعتیادی دارند. در یکی از بررسی‌ها 85 درصد دانش‌آموزانی که مستعد اعتیاد تشخیص داده شده بودند ۱۳ سالگی به بعد الکلی شده بودند. بسیاری از سوءمصرفکنندگان از طریق دهان معتاد می‌شوند (خوردن، نوشیدن و سیگار کشیدن). این ویژگی اشخاص مستعد به اعتیاد است اما این که چرا بعضی افراد در هنگام بروز فشارهای عصبی به اعتیاد روی می‌آورند مشخص نیست.
راهکار ترک اعتیاد
ترک اعتیاد مستلزم تغییرات زیادی از جمله موارد زیر است:
- نحوه‌ی مقابله با استرس؛
- نحوه‌ی گذراندن اوقات فراغت؛
- نحوه‌ی انتخاب دوست؛
- نحوه‌ی تفکر درباره‌ی خودتان.
و برای آماده شدن باید این 5 مرحله مهم را سپری کنید:
- دلایل ترک اعتیاد را به خودتان یادآوری کنید.
- تلاش‌های گذشته‌ی خود را برای ترک اعتیاد بررسی کنید. اقدامات اثربخش یا بی‌فایده را شناسایی کنید.
- اهداف دقیق و قابل اندازه‌گیری‌ای را برای خودتان مشخص کنید، مثلا روز خاصی برای آغاز ترک اعتیاد یا محدودیت‌هایی برای مصرف مواد مخدر یا هر چیزی که معتادش هستید.
- تمام چیزهایی را که یادآور اعتیاد شما هستند از خانه، محل کار و مکان‌های دیگر دور کنید.
- به خانواده و دوستان خود اعلام کنید که قصد ترک اعتیاد دارید و از آنها تقاضای حمایت کنید.
نکته مهم دیگر هنگام ترک اعتیاد این است که به عقب برگردیم و دلایل رو آوردن به اعتیاد را در بدو آغاز بررسی کنید. چه شده که به انجام کاری وابسته شده‌اید؟ چه زمانی دلتان می‌خواهد فلان ماده را مصرف کنید؟ شما باید هر چیزی را ریشه‌یابی کنید. خصوصا علاقه‌تان به موضوع مورد اعتیادتان را!
مسلما شما هم چیزی در زندگی‌تان هست، که نمی‌توانید از آن دست بکشید. آن چیز چیست که این همه ارزش صرف وقت و انرژی داشته باشد؟ آیا شما می‌توانید در کنار گذاشتنش موفق عمل کنید؟
