عواملی که منجر به سقط جنین می شوند
پزشکی و سلامت › بارداری و کودک
- 97/08/10
چگونگی سقط جنین
سقط جنین در هفته‌های اول، مشابه یک عادت ماهانه است و با لکه‌بینی، خونریزی، گرفتگی خفیف ماهیچه‌ها و کمردرد همراه است و هرچه پیش می‌رود، به خونریزی شدید همراه با لخته و دردهای شدید ناشی از انقباضات ماهیچه‌ای منجر می‌شود. اگر بارداری از هفتۀ ششم گذشته باشد، پزشک ممکن است در صورت وجود علائم سقط، با استفاده از سونوگرافی، ضربان قلب جنین را بررسی کند. اگر ضربان قلب مشکلی نداشته باشد، ممکن است خونریزی نیز به شکل خودبه‌خود بعد از مدتی قطع شود و بارداری بدون هیچ مشکلی ادامه پیدا کند، اما اگر ضربان قلب جنین وجود نداشته باشد، پزشک ممکن است با استفاده از سونوگرافی بیشتر، ضمن تعیین مجدد هفتۀ بارداری، با استفاده از آزمایش‌های خون و بررسی سطح هورمون hCG نسبت به سلامت جنین اطمینان پیدا کند.
هرچند در برخی موارد ممکن است مادر باردار بدون هیچ علائمی، طی یک سونوگرافی معمولی باخبر شود که جنین مرده است. در صورت نبود درد یا خونریزی، این مسئله می‌تواند مادر را بسیار شوکه کند، به خصوص اگر در سونوگرافی مشخص شود که جنین چند روز یا چند هفته پیش مرده است که به آن سقط خاموش گفته می‌شود. برخی زنان در یک سونوگرافی معمولی باخبر می‌شوند که دچار حاملگی پوچ هستند، به این معنا که بارداری ناموفق بوده و رشد تخمک بارور متوقف شده است؛ این مسئله با سقط ناخواسته فرق دارد.
دلایل سقط جنین
بیشتر سقط‌های زودهنگام به خاطر ناهنجاری‌های جنین مثل ناهنجاری‌های کروموزومی اتفاق می‌افتد. سقط ناخواسته ممکن است به علت‌های دیگری مثل بیماری‌ها نیز اتفاق بیفتد. سقط‌هایی که دیرتر اتفاق می‌افتد، ممکن است به دلیل عفونت‌ها، بیماری‌هایی مانند دیابت یا تیروئید، واکنش سیستم ایمنی بدن مادر، رشد نامناسب جفت، ضعیف بودن یا نارسایی دهانۀ رحم باشد. اگرچه برخی از آسیب‌های فیزیکی به مادر نیز ممکن است باعث سقط جنین شود. همچنین در بارداری‌های بالای ۳۵ سال و همچنین در مواردی که مادر، بیماری‌های زمینه‌ای مانند تیروئید یا دیابت دارد و همچنین در مواردی که مادر سابقۀ حداقل سه سقط را داشته است، باز هم احتمال سقط جنین وجود دارد، بنابراین در این شرایط مادر به مراقبت‌های ویژه‌ای نیاز دارد.
عوامل مؤثر در افزایش احتمال سقط جنین
اگرچه برای همۀ زنان، احتمال سقط ناخواستۀ جنین وجود دارد، اما برخی از عوامل می‌تواند خطر سقط ناخواستۀ جنین را در مادر افزایش دهد. برخی از این عوامل در زیر آمده است:
سن:
با افزایش سن، احتمال داشتن جنینی با اختلالات کروموزومی که می‌تواند منجر به سقط ناخواسته شود، بیشتر خواهد شد. این احتمال در یک زن ۴۰ ساله تقریباً دو برابر یک زن ۲۰ ساله است.
وجود سابقۀ سقط جنین:
زنانی که سابقۀ دو سقط جنین پشت سر هم را داشته‌اند، بیشتر در معرض خطر سقط جنین مجدد قرار دارند.
بیماری‌های مزمن:
برخی از بیماری‌های مزمن مانند دیابتی که خوب کنترل نشده باشد، مشکلات انعقادی خون، بیماری‌های سیستم ایمنی یا اختلالات هورمونی مثل تخمدان پلی کیستیک می‌تواند احتمال سقط ناخواستۀ جنین را افزایش دهد.
مشکلات رحم یا دهانۀ رحم:
عواملی مثل ابتلا به برخی ناهنجاری‌های رحمی مادرزادی، چسبندگی شدید رحمی، دهانۀ رحم ضعیف یا کوتاه غیرطبیعی که به عنوان نارسایی دهانۀ رحم شناخته می‌شود، خطر سقط جنین را افزایش می‌دهد. ارتباط بین فیبروئید و سقط جنین بحث‌برانگیز است، اما غالباً فیبروئید باعث ایجاد مشکل جدی نمی‌شود.
سابقۀ نقص‌های مادرزادی یا مشکلات ژنتیکی:
اگر زن باردار، همسرش یا خانوادۀ هر دو دارای مشکلات ژنتیک، سابقۀ بارداری با نقص شناخته‌شده کروموزومی جنین یا داشتن نوزادی با نقص‌های مادرزادی باشد، احتمال سقط جنین افزایش خواهد یافت.
عفونت:
تحقیقات نشان داده‌اند که در صورت ابتلا به عفونت‌هایی مثل لیستریوز، اوریون، سرخک، سرخجه، سیتومگالوویروس، پاروویروس، گنوره، ایدز و عفونت‌های مشخص دیگر خطر سقط جنین افزایش خواهد یافت.
مصرف دخانیات، مواد مخدر یا نوشیدنی‌های الکلی:
سیگار کشیدن، مصرف نوشیدنی‌های الکلی و استفاده از مواد مخدر در طول مدت بارداری همگی می‌تواند خطر سقط جنین را افزایش دهد. بعضی تحقیقات رابطه‌ای بین میزان مصرف زیاد کافئین و افزایش خطر سقط جنین نشان می‌دهد.
مصرف داروها:
برخی داروها با افزایش خطر سقط در ارتباط هستند، بنابراین بهتر است در مورد بی‌خطر بودن داروهای مصرفی در دوران بارداری از پزشک سؤال کنید. داروهایی که در طول اقدام برای بارداری یا پیش از آن استفاده شده نیز ممکن است خطر سقط جنین را افزایش دهد. این موضوع در مورد همۀ داروها شامل نسخه‌دار و بدون نسخه و حتی داروهای ضددرد مانند ایبوپروفن و آسپرین صدق می‌کند.
سموم محیطی:
فاکتورهای محیطی که ممکن است خطر سقط جنین را در شما افزایش دهند شامل سرب، آرسنیک، برخی مواد شیمیایی صنعتی مانند فرمالدهید، بنزن، اتیلن‌اکساید و حجم بالای پرتوها یا گازهای بیهوشی است.
عواملی در رابطه با پدر:
اطلاعات اندکی در مورد تأثیر پدر در افزایش خطر سقط جنین وجود دارد. با افزایش سن پدر، احتمال سقط جنین بالا می‌رود. محققان در حال مطالعه روی این موضوع هستند که یک اسپرم تا چه حد می‌تواند در معرض آسیب قرار گیرد، اما هنوز توانایی بارور کردن تخمک را داشته باشد. برخی مطالعات نشان داده است پدرانی که در تماس بیشتر با جیوه، سرب و برخی مواد شیمیایی صنعتی و حشره‌کش‌ها قرار دارند در خطر بیشتری برای سقط جنین قرار می‌گیرند.
چاقی و وزن زیاد:
برخی مطالعات وجود رابطه‌ای بین چاقی و سقط جنین را نشان داده است.
آزمایش های غربالگری تشخیصی تهاجمی:
برخی از آزمایش‌های تشخیصی در دوران بارداری مانند نمونه‌برداری از پرزهای جفتی یا آمنیوسنتز که برای تشخیص ناهنجاری‌های کروموزومی جنین به کار می‌رود، ممکن است احتمال سقط جنین را اندکی افزایش دهد.
در ضمن اگر طی سه ماه پس از تولد نوزاد خود مجدداً باردار شوید، خطر سقط جنین افزایش خواهد یافت.
