آیا با حساس شدن دندان در مقابل سرما فورا باید عصب کشی کنیم
پزشکی و سلامت › دهان و دندان
- 97/09/26
گاها سوال می شود که دکتر دندانم حساس شده است و نمی‌توانم بستنی و آب خنک بخورم آیا دندانم نیاز به عصب کشی دارد؟اگر شما هم حین خوردن مواد خوراکی و غذاهای سرد یا گرم درد تیز و سریعی را احساس می‌کنید که بلافاصله برطرف می‌شود جز دسته‌ای هستید که دندان‌های حساس دارید. اما نکته مهم و کلی که می‌خواهم خاطرنشان کنم این است که دندان‌های ما به طور تکاملی برای خوردن غذاهای خیلی سرد طراحی نشده‌اند. تا همین صد سال پیش در نبود یخچال‌های صنعتی و خانگی، دسترسی مردم به غذاهای خیلی سرد وجود نداشت. انسان‌ها هرگز مواد غذایی از قبیل بستنی یا یخ را در چهارفصل سال مصرف نمی‌کردند. بیشتر مواد غذایی در دمای محیط استفاده می‌شد بنابراین عموما مشکلاتی از قبیل حساسیت دندانی شیوع زیادی نداشت! تغییرات دمایی زیاد برای دندان‌های شما می‌توانند آسیب زا باشند.
حساس شدن دندانها در جامع مدرن یک مشکل شایع می‌باشد. برخی از افراد حضور حساسیت را مشکل بزرگی تلقی نمی‌کنند ولی برخی از این مشکل کلافه می‌شوند و به جست‌و‌جوی درمان برای آن برمی‌آیند. (88 درصد دندانپزشکان معتقدند حساسیت دندانی روی کیفیت زندگی مبتلایان به این شرایط تاثیر نامطلوب می‌گذارد.) درمان حساسیت دندانی گاهی از نظر تکنیکی ساده است. شایع‌ترین درمان توصیه شده استفاده از خمیردندان‌های ضد حساسیت است. درمان‌های دیگری هم در مطب دندانپزشکی می‌تواند روی دندان‌های شما انجام شده و حساسیت را برطرف کرده یا کاهش دهد. (درمان ضدحسایت در مطب، فلورایدتراپی، پیوند لثه و…)
گام آخر برای برطرف شدن حساسیت های بیش از حد و کلافه کننده دندانی، مبادرت به درمان ریشه (عصب کشی) است که معمولا به ندرت با نیاز به این درمان مواجه می‌شویم.
دلایل حساسیت دندانی
ترشی ها و غذا های اسیدی:
مواد غذایی اسیدی مانند ترشی‌ها، لیمو و … می‌تواند یک لایه از مینای دندان شما را در خود حل کند و از بین ببرد و به این ترتیب دندان‌های شما را حساس کند. از مک زدن میوه‌های اسیدی مانند لیمو خودداری کنید و بعد از مصرف آنها بلافاصله با آب دهان خود را بشویید.
ترک های دندانی:
حضور ترک‌هایی که با چشم دیده نمی‌شوند بر روی دندان شما می‌تواند آنها را حساس کند. ترک‌ها می‌توانند خود به خود، در اثر ضربه و یا شکستن چیز‌های سفت یا عادات غلط مانند جویدن یخ، شکستن و خرد کردن غذاها و اشیای سفت با دندان ایجاد می‌شوند. بعضی ترک‌ها نیاز به درمان دارند.
مسواک زدن با روش غلط یا استفاده از مسواک نامناسب:
مسواک زدن با فشار زیاد و با ضربات افقی به همراه استفاده از مسواک‌های سفت، مینای دندان شما را نازک کرده و دندان‌های شما را حساس می‌کنند. مسواک زدن با روش غلط همچنین باعث افت لثه شما می‌شود و ریشه دندانهایتان را در معرض مواد غذایی با دماهای مختلف قرار می‌دهد.
حضورپوسیدگی‌ها یا ترمیم‌های نزدیک به عصب: وجود پرکردگی بر روی دندان، می‌تواند درجاتی از حساسیت برای آن دندان ایجاد کند. در حضور پوسیدگی‌ها و پرکردگی‌های نزدیک عصب، چون لایه‌های حفاظت کننده پالپ (عصب) دندان در برابر تغییرات حرارتی وجود ندارد، دندانها بیشتر حساس می‌شوند.
سایش دندانی و حساسیت متعاقب سایش:
سایش دندانها بر روی هم علل مختلفی می‌تواند داشته باشد. اعم از مشکلات عصبی، کشیده شدن دندانها و به هم خوردن نابه جای دندانها به روی هم و حتی حضور انگل‌ها در بدن. از بین رفتن مینا و عاج در اثر سایش، دندانها را در معرض حساسیت قرار می‌دهد.
درمان های دندانپزشکی:
درمان‌های دندانپزشکی مثل پرکردگی و سفیدکردن دندانها می‌تواند آنها را حساس کند. سفیدکردن دندانها ممکن است تا درجاتی حساسیت ایجاد کند. ولی این حساسیت به طور معمول موقت بوده و برطرف می‌شود. درمان‌های پریودنتال (لثه) مانند جراحی لثه هم می‌تواند اثر جانبی حساسیت دندانی را به دنبال داشته باشد. حساسیت بعد از پرکردن دندان هم معمولا بعد از مدتی برطرف می‌شود. اما گاهی ادامه این حساسیت، نیاز به درمان ریشه (عصب‌کشی) را موجب می‌شود.
جوش شیرین کاهش درد حساسیت
مینای آسیب‌دیده، دندانها را در معرض خطر حساسیت قرار می‌دهد. این مشکل اگر به مدت طولانی درمان نشود، بدتر می‌شود و باعث درد و همچنین ناراحتی می‌شود. علاوه بر این، اگر ترشح بزاق در دهان‌تان کم یا بیش از حد باشد، ممکن است دندانهایتان ضعیف شوند و مشکل حساسیت بدتر می‌شود. در این حالت، جوش شیرین بهترین انتخاب برای شما است.
جوش شیرین باید در فهرست داروهای خانگی برای رفع درد دندان‌های حساس قرار بگیرد به این دلیل که این پودر تولید بزاق را تحت کنترل نگه می‌دارد. علاوه بر این، جوش شیرین می‌تواند لکه‌های سطحی را از بین ببرد و دندان‌های شما را سفید کند. مسواک زدن دندانها با جوش شیرین به شما کمک می‌کند تا از تغییر رنگ دندان خلاص شوید. در نتیجه، نه تنها باعث کاهش درد ناشی از حساسیت دندان می‌شود، بلکه دندانهایتان را نیز روشن و سفید نگه می‌دارد.
ترکیب جوش شیرین و آب برای دندان حساس
ساده‌ترین شیوه، مخلوط کردن جوش شیرین با آب است. شما فقط باید یک چهارم قاشق چایخوری جوش شیرین را با یک چهارم لیتر آب مخلوط کنید. این ترکیب را خوب هم بزنید تا اطمینان حاصل کنید که جوش شیرین در آب حل شده‌است. سپس می‌توانید با استفاده از ترکیب آماده‌شده دهان خود را آبکشی کنید یا با آن دندانهایتان را مسواک بزنید. راه دیگر این است که برس را در آب تر کنید و سپس آن را در پودر جوش شیرین بزنید. باید مطمئن شوید که مسواک به طور کامل آغشته به جوش شیرین شده‌است. هنگامی که برس به طور کامل با پودر جوش شیرین آغشته شده‌است، دندان‌های خود را به مدت حدود 2 دقیقه مسواک کنید. در نهایت می‌توانید دهان خود را با آب گرم تمیز شستشو دهید تا باقی مانده‌ی پودر از دهان‌تان زدوده شود.
اما مهم است بدانید که مسواک زدن دندانها با جوش شیرین ممکن است منجر به گزگز و احساس سوزش شود. این ممکن است برای کسانی که دچار مشکل حساسیت دندان هستند، ناخوشایند باشد. بنابراین، اگر این حس سوزش و گزگز ناخوشایند را احساس کنید، باید دست از مسواک زدن بردارید و دهان خود را با مقدار زیادی آب شستشو دهید. شروع آرام و دقیق نکته‌ی مهمی در استفاده از این ماده است.
ترکیب جوش شیرین و سرکه برای دندان حساس
مخلوط جوش شیرین و سرکه نیز در درمان حساسیت دندان موثر است. اگر می‌خواهید این ترکیب را انتخاب کنید، باید جوش شیرین را با مقداری نمک، چند قطره سرکه و 1/4 لیوان آب مخلوط کنید. پس از آن، برس را به این ترکیب آغشته کنید و دندانهایتان را به مدت 2 دقیقه بشویید. توصیه می‌شود که دندان‌های خود را به طور منظم با استفاده از این ترکیب مسواک بزنید، اما نه بیش از دو بار در هفته.
ترکیب جوش شیرین، خمیر دندان و آب
روش دیگر این است که می‌توانید مقدار کافی جوش شیرین، خمیر دندان و آب را برای ایجاد یک خمیر سفت با هم ترکیب کنید. شما می‌توانید از این خمیر استفاده کنید تا دندانهایتان را به مدت 2 دقیقه بشویید. پس از آن، دهان خود را با آب گرم شستشو دهید تا خمیر داخل دهان‌تان کاملا خارج شود.
با این حال، اگر می‌خواهید از جوش شیرین به عنوان یکی از داروهای خانگی مناسب برای دندان‌های حساس استفاده کنید، مهم است برخی از هشدارها و معایب و همچنین برخی عوارض جانبی ناخواسته‌ی آن را بدانید. عیب اصلی پودر جوش شیرین این است که مینای دندان شما کاملا خشن است. بنابراین، اگر از این درمان به طور مکرر و برای مدت طولانی استفاده کنید، به مینای دندان شما آسیب خواهد زد و آن را تضعیف خواهد کرد. مینای آسیب‌دیده خطر حساسیت دندانها و کرم‌خوردگی دندان را افزایش می‌دهد. این آسیب غیر قابل برگشت است و اگر درمان نشود، بدتر می‌شود.
مشکل دیگری که در هنگام استفاده از جوش شیرین وجود دارد این است که این دارو به شما کمکی برای باکتری نمی‌کند و از بروز حساسیت دندان جلوگیری نمی‌کند. بنابراین، پس از استفاده از جوش شیرین، دندان‌های خود را با خمیر دندان تخصصی بشویید. علاوه بر این، اگر شما در دندانهایتان سیم دارید یا براکت دارید، نباید از جوش شیرین استفاده کنید، به این دلیل که احتمالا با آنها واکنش نشان خواهد داد؛ و در نتیجه، باعث می‌شود آنها کنده شوند و یا نقاط تیره‌ای روی دندانها ایجاد شود. اگر به طور ناخواسته کمی از جوش شیرین را ببلعید، لازم نیست نگران نباشید زیرا سبب بروز اثرات زیان‌بار روی سلامت شما نمی‌شود.
بهترین مسواک را انتخاب کنید.
هنگامی که از حساسیت دندان رنج می‌برید، توصیه می‌شود از مسواک نرم برای مسواک زدن دندانهایتان استفاده کنید. در کنار سایر داروهای موثر خانگی برای دندان‌های حساس، مهم است که مسواک خود را با دقت انتخاب کنید. مسواکی که برس سختی دارد، مینای دندان را تخریب کرده و عصب را تحریک می‌کند. بنابراین، به منظور محافظت از مینا و جلوگیری از بروز مشکلات بیشتر، باید از مسواک نرم استفاده کنید. هنگامی که از مسواک نرم استفاده می‌کنید، باید آن را در جهت بالا به پایین حرکت دهید تا از پلاک‌ها و لکه‌ها خلاص شوید.
زمانی که می‌خواهید بهترین مسواک را خریداری کنید اندازه‌ی مسواک نیز مهم است.
شما باید مسواکی را خریداری کنید که امکان دسترسی به تمام سطوح دندان‌های شما را فراهم می‌کند. بنابراین، توصیه می‌شود که بزرگسالان مسواکی را با سر دو و نیم سانتی‌متری بلندی و 1.2سانت عرض انتخاب کنید. اگر چه مسواک با سر بزرگ در دسترس است، اما کنترل آن برای تمیز کردن تمام سطوح مانند دندان‌های پشت و دندان‌های آسیاهای بزرگ دشوار است. مسواک باید به اندازه کافی بلند باشد تا بتوانید آن را در دست‌تان نگه دارید.
شما باید مطمئن باشید که مسواک با دقت توسط تست‌های کنترل کیفیت برای ایمنی و قدرت پاک‌سازی‌اش بررسی شده‌است. همچنین می‌توانید از دندانپزشک‌تان بخواهید که یک مسواک به شما پیشنهاد بدهد.
دندان های خود را با فلوراید شستشو بدهید.
اگر می‌خواهید داروهای خانگی مناسب برای دندان‌های حساس را بیابید، نباید شستشو با فلوراید را نادیده بگیرید. شستشوی دندانها با فلوراید به شما کمک می‌کند تا حساسیت آنها را کاهش دهید. این موضوع به ویژه زمانی درست است که حساسیت دندان به علت غذاهای شیرین و اسیدی ایجاد شده‌است. بنابراین، بعد از این‌که دندان‌های خود را با مسواک نرم و خمیر دندان تخصصی شستید، باید دهان‌تان را با فلوراید شستشو دهید. دهان‌شویه‌ی فلوراید برای کنترل پوسیدگی دندانها و حساسیت دندانها برای سنین مختلف استفاده می‌شود. بهتر است از غذاهای اسیدی و شیرین دور بمانید. با این حال، در بعضی موارد، هنگامی که از مصرف این غذاها پرهیز نمی‌کنید، لازم نیست دندان‌های خود را بلافاصله پس از خوردن مسواک بزنید. شما باید یک ساعت صبر کنید و دهان خود را با محلول فلوراید شستشو دهید. این کار به شما کمک می‌کند تا حساسیت دندن‌ها را به طور موثر کنترل کنید.
روش مسواک زدن تان را تغییر بدهید.
اگر دندانهایتان را بیش از اندازه بشویید به راحتی ممکن است دچار حساسیت شوند. احتمالا به این دلیل که مسواک زدن شدید به مینای دندان آسیب می‌زند یا سبب تحلیل رفتن آن می‌شود. اگر از حساسیت دندان رنج می‌برید، وضعیت شما بدتر می‌شود. علاوه بر این، مسواک زدن شدید، لثه‌ها را تخریب می‌کند. در نتیجه، ریشه‌ی دندان در معرض آسیب قرار می‌گیرد. شما همچنین ممکن است روی سمنتوم خراش ایجاد کنید. سمنتوم قسمت رویی ریشه‌ی دندان است؛ با این حال می‌تواند سریع‌تر از مینای دندان تحلیل برود. بنابراین، اگر می‌خواهید درباره‌ی درمان‌های خانگی برای رفع حساسیت دندانها اطلاع پیدا کنید، لازم است روش مسواک زدن‌تان را تغییر دهید. به هر روی تغییر شیوه‌ی مسواک زدن، گامی بزرگ برای جلوگیری از حساس شدن دندان است.
ترکیب آب گرم و نمک برای دندان حساس
اگر از حساسیت دندانها رنج می‌برید، یک لیوان ترکیب آب گرم و نمک به شما کمک زیادی می‌کند. تمام کاری که باید انجام دهید این است که یک قاشق چایخوری نمک را با یک لیوان آب گرم مخلوط کنید و دهان خود را با آن به طور کامل شستشو دهید. این روش به شما در مبارزه با باکتری‌هایی که سبب بروز حساسیت دندان می‌شوند، کمک می‌کند.
عصاره ی وانیلی کاهش حساسیت دندان
یکی دیگر از داروهای خانگی که به شما کمک می‌کند تا درد دندان‌های حساس را کاهش دهید، عصاره‌ی وانیل است. از آن‌جایی که عصاره‌ی وانیل اثر آرام‌بخش دارد؛ می‌تواند درد را از بین ببرد و حساسیت را کنترل کند.
