لب شکری یا شکاف کام چیست و چه دلایلی منجر به شکاف کام می شوند
پزشکی و سلامت › دهان و دندان
- 97/08/26
شکاف کام چیست؟
شکاف کام نقصی مادرزادی است که روی سقف دهان (کام) نوزاد پدید می‌آید و ممکن است تا بینی او کشیده شود. این شکاف می‌تواند در هر نقطه‌ای از کام وجود داشته باشد و معمولا با دیگر نقایص مادرزادی از جمله شکاف لب یا نقایص صورت و جمجمه ایجاد مي‌شود. اگرچه شکاف کام را می‌توان با جراحی اصلاح كرد اما وجود آن سبب مشکلات تغذیه‌ای، تکلم و شنوایی در کودک می‌شود.
علت ایجاد شکاف کام
متخصصان و دانشمندان هنوز از علت تشکیل این شکاف اطلاعات کافی ندارند موارد زیر از علائم بارز منجر به شکاف کام در کودکان است:
استفاده از برخی داروهای خاص در دوران بارداری
استفاده از نوشیدنی‌های غیرحلال و مواد مخدر در دوران بارداری
استعمال سیگار در بارداری
قرار گرفتن در معرض پرتوهای رادیولوژی در دوران بارداری
ابتلا به عفونت‌های جدی در دوران بارداری
وجود سابقه خانوادگی شکاف کام
شکاف کام در نوزادان
بنابراین هر خانم باردار موظف است در دوران بارداری با توجه و دقت به وضعیت جسمی و روحی‌اش سلامت خود و فرزندش را تامین کند. در ضمن اگر یکی از اعضای خانواده شما یا همسرتان دچار شکاف کام است، پیشنهاد مي‌شود قبل از باردار شدن به یک متخصص ژنتیک مراجعه کنید و مشاوره‌های لازم را انجام دهید. این متخصص احتمال ابتلای فرزندتان به شکاف کام را برای شما محاسبه می‌کند.
علائم شکاف کام
برخی از موارد شکاف کام را می‌توان به راحتی تشخیص داد اما حتی اگر شکاف کام حالت صورت را هم تغییر نداده باشد با معاینه داخل دهان می‌توان از وجود آن با خبر شد. یادتان باشد که محل شکاف از شکل ظاهر آن مهم‌تر است. مثلا بعضی خانواده‌ها تصور می‌کنند همین که شکاف روی صورت فرزندشان نیست و داخل دهان او قرار گرفته و کسی آن را نمی‌بیند کافی است اما شکاف – هرچندکوچک –روی کام سبب اختلالات تکلمی، تغذیه‌ای و... می‌شود.
تشخیص شکاف کام
پزشک متخصص با معاینه فرزندتان در بدو تولد می‌تواند به وجود این نقص پی برد. سونوگرافی‌های دوران بارداری در هفته ۱۴-۱۶ معمولا شکاف‌های بارز را مشخص می‌کند خصوصا اگر شکاف کام به همراه شکاف لب باشد.
درمان شکاف کام
نوع درمان به شدت مشکل کودک بستگی دارد. جراحی معمول‌ترین روش درمان شکاف کام است که در ۱۲تا ۱۸ ماهگی انجام می‌شود. قبل از جراحی کودک نمی‌تواند خوب نفس بکشد یا غذا بخورد و به همین دلیل متخصص معالج برایش ساپورت‌های دهانی، قالب دندانی یا نوارهای پلاستیکی تجویز می‌کند که بتواند عمل بلع و تنفس را راحت‌تر انجام دهد. با بزرگ شدن کودک ممکن است لازم باشد جراحی‌های بیشتری روی او انجام شود اما معمولا تا سنین نوجوانی مشکل او کاملا برطرف می‌شود. برخی کودکان مبتلا به این مشکل به دیگر درمان‌های تکمیلی از جمله گفتاردرمانی، درمان‌های دندانی، عفونت گوش یا درمان مشکلات ناشی از جراحی نياز دارند.
مراقبت‌های خانگی از بیماران شکاف کام
اگر فرزند شما به این مشکل مبتلاست باید مراقب باشید که دچار عفونت گوش یا مشکلات دندانی نشود و روش‌های تغذیه‌ای مناسب را برای غذا دادن به او بیاموزید. به قدرت شنیداری، تکلم و سلامت دهان و دندان او توجه کنید و مشکل او را به زبانی ساده و شیرین برایش شرح دهید تا درباره آن اگاهی داشته باشد. می‌توانید دیگر مهارت‌های او را تقویت کنید تا از هم‌سن و سال‌هایش عقب نماند و اعتماد به نفسش متزلزل نشود. مراقبت و برخورد با کودک مبتلا به شکاف کام صبوری می‌طلبد و اگر احساس می‌کنید به کمک نیاز دارید حتما به روان‌شناس‌های کودک مراجعه کنید.
