فواید اکسیژن
علمی و تکنولوژی › علمی
- 97/09/28
حیات بدون اکسیژن بر روی کره زمین امکان‌ناپذیر است. هیچ موجود زنده‌ای بدون اکسیژن نمی‌تواند به زندگی ادامه دهد. آیا می‌دانید اکسیژن چیست و چرا وجود آن تا این اندازه ضروری است؟اکسیژن عنصری گازی شکل است. «کارل شلی»، شیمیدان سوئدی، درس سال 1772 میلادی اکسیژن را کشف کرد. «جوزف پریستلی»، دانشمند انگلیسی، نیز دو سال بعد، مستقل از شلی موفق به کشف این ماده شد. اکسیژن گازی بی‌بو، بی‌مزه و بی‌رنگ است. 21درصد هوایی را که تنفس می‌کنیم اکسیژن، 78 درصد آن را نیتروژن و یک درصد بقیه را سایر گازها تشکیل داده است. این ماده در پوسته زمین به صورت اکسید فلزات یافت می‌شود. اکسیژن در دمای 9/182- درجه سانتی‌گراد تحت فشار مناسب به مایع تبدیل می‌شود. رنگ آن در حالت مایع، آبی روشن است. اگر دما تا 4/218- درجه سانتی‌گراد پایین بیاید، اکسیژن مایع به صورت جامد در می‌آید.
اکسیژن مایع در دمای معمولی فوراً به گاز تبدیل می‌شود؛ به همین دلیل آن را در ظروف دو جداره مخصوص نگه می‌‌دارند. از اکسیژن مایع به عنوان سوخت سفینه‌های فضایی استفاده می‌شود.
برخی از فواید اکسیژن عبارتند از:
1_از اکسیژن مایع به عنوان سوخت فضاپیماها (سفینه های فضایی) استفاده می شود.
2_تمام موجودات زنده برای تنفس به اکسیژن نیاز دارند. گیاهان نیز برای تنفس از اکسیژن استفاده می کنند. آنها در طول شب، اکسیژن جذب می کنند و در طول روز طی عمل فتوسنتز، اکسیژن آزاد می کنند.
3_مخلوط دوگانه اکسیژن و استیلن با حرارتی بسیار بالا می سوزد؛ به همین جهت از آن برای برش و جوشکاری فلزات استفاده می شود.
4_کوهنوردان، غواصان و همچنین بیمارانی که مشکلات ریوی و تنفسی دارند، برای تنفس از کپسول اکسیژن استفاده می کنند.
5_وجود اکسیژن برای اکسیداسیون مواد غذایی و تولید انرژی ضروری است.
تنفس اکسیژن خالص برای سلول های بدن مضر است و ایجاد مسمومیت می کند. علائم مسمومیت با اکسیژن عبارتند از: تهوع و استفراغ، انقباض ماهیچه ها، سرگیجه و بیهوشی که سرانجام منتهی به تشنج و مرگ می شود.
هوای پاک و تازه از میزان مناسبی اکسیژن و گازهای دیگر تشکیل شده است. 21 درصد هوایی را که تنفس می کنیم از اکسیژن، 78 درصد آن از نیتروژن و یک درصد مابقی از سایر گازها تشکیل می شود. تنفس در چنین هوایی باعث شادابی و نشاط می شود.
بهتر است هنگام خواب، درها و پنجره ها را باز بگذاریم تا هوا در اتاق جریان پیدا کند و اکسیژن لازم به بدن برسد. همچنین در فصل زمستان هرگز نباید در اتاق های بسته ای که بخاری در آن روشن است، خوابید. مواد سوختنی هنگام سوختن، اکسیژن هوا را مصرف کرده و دی اکسید کربن و مونوکسید کربن تولید می کنند. مونوکسید کربن گازی سمی است که باعث خفگی می شود.
