قلعه کنگلو سواد کوه استان مازندران

گردشگریآثار تاریخی

- 97/09/08
قلعه کنگلو سواد کوه استان مازندران

زیبایی های قلعه کنگلو


از جمله جذابیت های این دژ مستحکم می توان به وجود سازه‌های چهارگوش و بقایای اندودکاری اشاره نمود که نشان دهنده امکانات و محدودیت های ذخیره آب و مایعات به کمک این ابزار هاست. همچنین کاوشگری های باستانی منجر به کشف تعدادی گورهای باستانی شده که متعلق به عهد آهن و دوره ساسانی می باشد.
قلعه کنگلو سواد کوه استان مازندران
قلعه کنگلو مانند دژی مستحکم و استوار در میان یک استار طبیعی در بالای دره باستانی آرم و در شکاف بخشی از رشته‌کوه‌های البرز در سوادکوه قرار دارد و همین یکی از دلایلی بوده که از دستبرد و تجاوز بیگانگان و غارتگران در امان مانده است. این قلعه که با هسته مرکزی و 2 بازوی خود شکل یک عقاب را برای بینندگان تداعی می کند دارای یک پلان و نقشه بی نظیر است و این معماری خاص دفاعی آن را از در میان تمامی استحکامات دفاعی موجود در ایران متمایز می نماید.
وجود اندود گچ و خاکی که حاوی اکسید آهن است در مصالح این دژ باعث ایجاد نمایی سرخرنگ شده است که البته بنا به شرایط اقلیمی مقداری از این سرخی کاسته شده است.

معماری دژ کنگلو


دژ کنگلو با بهره گیری از تکنیک های معماری دوره ساسانی- اشکانی ساخته شده است. فرم طاق و ساختار ظاهری این دژ می تواند یاد آوری طراحی غار دژ اسپهبد خورشید در همین منطقه و قلعه‌دختر فیروزآباد، کاخ سروستان و مجموعه تخت سلیمان در دیگر نقاط ایران باشد.

نمای خارجی قلعه را یک باروی عظیم سنگی تشکیل می‌ دهد که در قسمت میانی و طرفین آن، برج‌ های دیده‌ بانی تعبیه شده‌ است. فضای داخلی این قلعه با توجه به بقایای آن، مدور و در دو طبقه ساخته شده‌ بود که قسمت عمده آن از بین رفته و در حال ویرانی است. عمده مصالحی که در ساختمان قلعه به کار رفته عبارتند از؛ سنگ لاشه با ملات آهک و سنگ ریزه. با توجه به وضعيت معمارى و سفال ها، مى شود احتمال داد كه اين قلعه در دوره ساسانى يا اوايل عهد اسلامى، به تقليد از شيوه معماری دوره ساسانى بنا شده است. هرچند اثبات اين مطلب نيار به بررسى و كاوش بيشتر دارد.

قلعه کنگلو زمانی در سه طبقه احداث شده‌ بود اما با توجه به از بین رفتن بخش اعظمی از معماری طبقه سوم، کار کاوش در فضاهای طبقه دوم به روش ارگانیک آغاز شد. در این طبقه سه فضا، یکی در وسط به شکل مستطیل و دو دیگر به شکل نیم دایره در دو طرف آن کشف شد و حفاری آن ها تا روی کفی از جنس ملات گچ که در نتیجه پر نمودن طبقه اول احداث شده‌ است، ادامه یافت. عناصر معماری مکشوف شامل دیوارهای جدا کننده، طاق و قوس پنجره، طاقچه و ورودی‌ها، با چسباندن شماره‌های لوکس و شناسه‌های عمق و لایه مستند‌سازی و سپس اطلاعات و شناسنامه هر یک از عناصر پس از برداشت‌های فنی، مرقوم شده در کنگلو نشانه‌هایی مانند اشیایی با علائم میتراییسمسی یافته‌ شده که نشان می‌ دهد این مکان نیایشگاه مهر (میترا) بوده‌ است.

بعضی نیز به علت یافته‌ شدن چربی در این مکان؛ عقیده دارند این قلعه نیایشگاه آناهیتا (الهه‌ آب) بوده‌است. قلعه با مساحتی حدود 3000 متر بر فراز تپه ای مخروطی و منفرد به صورت شمالی – جنوبی بنا شده است. ارتفاع این تپه در سمت شمال نسبت به دامنه خود با شیب 40 درجه حدود 100 متر و از جنوب با شیب 90 درجه و گاهی با شیب منفی منتهی به دره ای می شود که عمق آن حدود 350 متر است. از ضلع جنوبی قلعه به سبب اشرافی که بر کیلومترها چشم انداز خود دارد می توان منطقه را کنترل کرد. این دره راه صعب العبوری به شهمیرزاد و سمنان دارد. از این رو می توان پذیرفت که قلعه از موقعیت استراتژیک حساسی برخوردار بوده است. روبروی همین ضلع، آن سوی دره، کوه قدمگاه باارتفاعی حدود 1000 متر قد برافراشته که به صورت دیواره ای طبیعی ، منطقه را دربر گرفته است و حراست می کرد. دو سوی دیگر قلعه هم با شیب تند به دامنه های خود منتهی می شود.

مسیر دسترسی


قلعه کنگلو یکی از دور افتاده‌ترین و آبادترین قلعه‌های سواد کوه بوده و در 20 کیلومتری جنوب شرقی دوآب، شرق شهر پل سفید و در اراضی دهستان راستوپی و خطیرکوه، در مجاورت روستای کنگلو قرار دارد. قلعه کنگلو به فاصله تقریبی 20 کیلومتری در جنوب شرقی دوآب در شهرستان سوادکوه در نزدیکی روستای کنگلو روی صخره‌ای قرار دارد.
advertising