کتیبه رازلیق در کوه زاغان آدربایجان شرقی
گردشگری › آثار تاریخی
- 98/01/11
سنگ نبشته رازليق
روستای رازلیق (در گویش محلی رازلِخ) که از شمال به كوه سبلان محدود مي شود یکی از روستاهای شهرستان سراب در استان آذربایجان شرقی ایران است. این روستا مرکز دهستان رازلیق در بخش مرکزی شهرستان سراب است.
سنگ نبشته رازليق ( Razligh ) در كوه زاغان در حدود 12 كيلومتري شمال سراب در ناحيه رازليق از دهستانهاي ششگانه بخش سراب پيدا شده كه از شمال به كوه سبلان و از جنوب به دهستان هريس و از شرق به آغميون واز مغرب به ينگچه محدود است كه راه آن از روستاي قلعه جوق به سمت راست به طرف روستاي رازليق جاده آسفالته اي امتداد ميابد ، و بر تارك صخره اي بلندي از سلسله كوههاي شمالي سراب و در دامنه هاي مرتفع جنوبي سبلان ، كتيبه اي به خط ميخي اورارتويي رازليق نقش شده است.
این کتیبه در کادری سنگی با ابعاد 80×120 سانتیمتر در 16 سطر مربوط به آرگیشتی دوم پسر روسای اول و با قدمتی به قرن هشتم قبل از میلاد نقر شده است . این کتیبه به خط میخی اورارتویی است و در زیر آن سکویی ایجاد کرده‌اند و برای رسیدن به کتیبه باید از آن بالا رفت. در کنار کتیبه آثار قلعه‌ای مخروبه به چشم می‌خورد و در گذشته در این محل دژ دفاعی اورارتویی قرار داشته‌است.
كتيبه رازليق بين دو روستاي ديزه حاجي طومار و ميرا كوه علي ميرزا بر بالاترين صخره طبيعي كنده شده است ، كوه صخره اي بلندي ميان اين دهكده و كوهي كه كتيبه بر آنست ، فاصله انداخته و براي رسيدن به كتيبه از كوه شرقي دهكده عبور نمود و دره رودخانه رازليق را پشت سر گذاشت و از صخره اي بنام كوه قلعه به ارتفاع 200 متر صعود نمود تا به سنگ نبشته رسيد.
بقاياي سنگهاي ساختماني كه از مجموعه قلوه سنگها وملاط ساروج است، ياد آور قلعه اي عظيم بوده كه امروزه ويران گرديده، به صورت تلي در پاي اين صخره عظيم پراكنده است.بقاياي ديوارهاي كوتاه در صخره مشهود است و نشان مي دهد كه اين محل يكي از قلاع پر اهميت سده هشتم قبل از ميلاد بوده است.
ترجمه متن كتيبه رازليق
« به حول و قوه خالدي ، آرگيشتي روساهيني مي گويد: من به سرزمين آرهو لشكر كشيدم . من سرزمين اولوشو و سرزمين بوقو را تسخير كردم . من تا كنار رودخانه مونا رسيدم و از آنجا بازگشتم . من سرزمين هاي گيردو ، گيتوهاني و توايشيدو را تسخير كردم . شهر روتومني را من گرفتم . سرزمين هايي را كه من تسخير كردم تحت باج خود قرار دادم . اين قلعه ها را كه من به زور گرفتم دوباره برقرار ساختم . من آن را آرگيشتي ايردو Argishti _ irdu ، ( يعني رعيت آرگيشتي ) ناميدم . بخاطر تقويت بياايني ( اورارتو ) ، براي مطيع ساختن سرزمين هاي دشمن ، به حول وعظمت خالدي و آرگيشتي ، سترگ شاه ، شاه جهان ، شاه شاهان ، خداوندگار شهر توشپا.
آرگيشتي مي گويد: هر كس نام مرا محو كند يا به اين كتيبه خسارتي وارد بياورد . اميدوارم خدايان ؛ خالدي ، ته اي شه با Te ishe ba ، شي او ايني Shiuini او را از زير خورشيد براندازند . ( محو سازند ) . »
