بیوگرافی مهدی بازرگان اولین نخست وزیر ایران بعد از انقلاب اسلامی

خواندنیزندگی نامه

- 97/11/16
بیوگرافی مهدی بازرگان اولین نخست وزیر ایران بعد از انقلاب اسلامیمهدی بازرگان در سال‌های انقلاب مشروطه، در خانواده‌ای مذهبی آذربایجانی به دنیا آمد. پدرش، عباس‌قلی آقا تجارتی تبریزی، پس از چندی در تهران مقیم شد و به عنوان یکی از تاجران سرشناس میان بازارهای تبریز و تهران مطرح گردید و در تهران به نام «حاج عباس‌قلی‌آقا بازرگانِ تبریزی» نام‌آور شد و در همین اثر، نام خانوادگیِ «بازرگانِ تبریزی» برای او رسمی شد که دگرگون‌شدهٔ همان نامِ «تجارتی تبریزی» بود.
بیوگرافی مهدی بازرگان اولین نخست وزیر ایران بعد از انقلاب اسلامی

تحصیلات مهدی بازرگان


مهدی بازرگان تبریزی، تحصیلات ابتدایی را در مدرسه سلطانیه تهران و متوسطه را در دارالمعلمین مرکزی به پایان رساند و سپس در سال 1306 در میان نخستین گروه محصلان ممتاز اعزامی دولت پهلوی قرار گرفت و به کشور فرانسه رفت. او در مدرسه حرفه و فن شهر پاریس در رشتهٔ ترمودینامیک و نساجی تحصیل کرد و پس هفت سال در سال 1313 به ایران بازگشت. مهدی بازرگان جزو نخستین گروه از فارغ التحصیلانی است که در تاریخ ایران بورسیه تحصیلی دریافت پس از این که کودتای 28 مرداد پیش‌آمد و دولت مصدق، سقوط کرد، مهدی بازرگان به همراه شاپور بختیار و سید رضا زنجانی اولین افرادی بودند که به مخالفت با آن پرداختند و اقدام به تأسیس نهضت مقاومت ملی کردند

سمت های مهدی بازگان


- با روی کار آمدن محمد مصدق، وی کریم سنجابی را به عنوان وزیر فرهنگ انتخاب کرد. بعد از این که سنجابی، بازرگان را به عنوان معاون خود معرفی کرد، فعالیت سیاسی بازرگان شروع شد.
- مصدق ،مهدی بازرگان را به عنوان رئیس هیئت مدیره خلع ید از شرکت نفت ایران و انگلیس به آبادان فرستاد تا این تأسیسات را در کنترل بگیرد.
- ریاست شرکت آب و فاضلاب تهران را بر عهده گرفت و و موفق شد نخستین شبکه لوله‌کشی آب را در تهران احداث کند.

زندانی شدن مهدی بازرگان


در سوم بهمن 1341 نهضت آزادی اقدام به انتشار اعلامیه‌ای در اعتراض به انقلاب سفید نمود که با واکنش تند حکومت همراه شد و باعث دستگیری سران نهضت و عده دیگری از فعالان نهضت شد. محاکمه بازرگان و سران و فعالان نهضت آزادی در سال‌های 1342 و 1343 به اتهام اقدام بر ضد امنیت کشور، ضدیت با سلطنت مشروطه و اهانت‌های گستاخانه به مقام شامخ سلطنت در دادگاه نظامی برگزار شد. این دادگاه پس از 31 جلسه رای به محکومیت متهمان داد و اکثر افراد به حبس‌های طولانی مدت محکوم شدند. بازرگان نیز به 10 سال زندان محکوم شد. او پس از دوره کوتاهی در زندان قصر به زندان برازجان در استان بوشهر تبعید شد و در سال 1346، پس از پنج سال زندان و تبعید آزاد شد و فعالیت‌های علمی، مذهبی و اجتماعی خود را از سر گرفت.
مهندس بازرگان در این دوران در تشکیل کمیسیون ایرانی دفاع از حقوق بشر و زندانیان سیاسی نقش مؤثری ایفا کرد.

استعفاء مهدی بازرگان


در 14 آبان 1358 و درست یک روز بعد از آن که گروهی به نام دانشجویان پیرو خط امام ، سفارت آمریکا در تهران را اشغال کردند و دیپلمات‌ها و کارکنان را گروگان گرفتند، دولت موقت با نخست‌وزیری مهدی بازرگان استعفا داد. دولت موقت پیش از گروگانگیری هم با نزدیکان روح‌الله خمینی و حزب جمهوری اسلامی اختلاف نظر داشت. در 26 فروردین 58 کریم سنجابی، در اعتراض به «حکومت‌هایی که در حکومت به وجود آمده» از وزارت خارجه استعفا داد

دوران پس از برکناری مهدی بازرگان


بازرگان بعد از استعفاء از نخست‌وزیری در دوره اول مجلس شورای اسلامی به نمایندگی مردم تهران انتخاب شد. وی در کتاب «انقلاب ایران در دو حرکت» دلیل اصلی استعفایش را دخالت‌های روحانیون در امور مملکت داری و سیاسی بیان می‌کند مهندس بازرگان از جمله حامیان آیت‌الله‌منتظری بود.ودر دوره های بعدی چه برای مجلس و چه ریاست جمهوری شرکت کرد اما رد صلاحیت می شد
مسعود بهنود در کتاب 275 روز بازرگان از زاویه خاصی به 275 روز دولت موقت بازرگان می‌نگرد و 14 روایت مختلف از موضوع، و همچنین نقش عباس امیرانتظام را بیان می‌کند.

درگذشت مهدی بازرگان


مهدی بازرگان در 30 دی 1373 خورشیدی در ضمن سفر درمانی، در زوریخ درگذشت و بعد از انتقال پیکر او به تهران و تشییع از مقابل حسینیه ارشاد، در قم دفن شد
advertising