زندگی نامه علی اشرف درویشیان داستان نویس سوسیالیست کرمانشاهی
خواندنی › زندگی نامه
- 99/05/05
علی اشرف درویشیان نویسنده، داستان نویس، عضو کانون نویسندگان ایران ، مبارز و پژوهشگر سوسیالیست و یکی از چهره های برجسته ادبیات واقع گرایانه بود.در سوم شهریور سال 1320 در خانواده‌ای کرد و فقیر در محله آبشوران کرمانشاه به دنیا آمد. تولدش با ورود نیروهای متفقین به کشور و برکناری «رضاشاه» از قدرت مصادف شد. پدرش «استاد سیف‌الله» آهنگر بود و با ازدست‌دادن دکانش مجبور به انجام کارهای دیگری شد.بی‌بی، مادربزرگش، اولین قصّه‌گوی زندگی‌اش بود. او بود که برای اولین بار علی اشرف را با قصّه‌گویی آشنا کرد. با اینکه بی‌سواد بود؛ اما راوی قصّه‌ها و افسانه‌های عامیانه بود. درویشیان از قصه‌های بی بی در کتاب «افسانه‌ها و متل‌های کردی»استفاده کرده است. تحصیلات و ازدواج علی اشرف درویشیان
تحصیلات ابتدایی خود را در کرمانشاه گذراند و بعد از اتمام دوره‌ی دبیرستان در سال 1337 به روستاهای اطراف کرمانشاه و گیلان‌غرب رفت و در آن‌جا به شغل معلمی پرداخت. علی اشرف درویشیان در سال 1345 به تهران آمد و در رشته‌ی زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه تهران مشغول به تحصیل شد.بعد از اتمام دوره کارشناسی ، در مقطع کارشناسی ارشد رشته‌ی خود را تغییر داد و در رشته‌ی روان‌شناسی تربیتی تحصیلات خود را تکمیل کرد و همزمان در دانش‌سرای عالی تهران در رشته مشاوره و راهنمای تحصیلی به تحصیل پرداخت. در اواخر سال 1352 بود که او علاوه بر کار در دانش‌سرای عالی تهران با شهناز دارابیان آشنا شد . و ازدواج کردند.
شیوه و سبک نوشتن علی اشرف درویشیان
او که از عمق مردم برخاسته و رنج‌کشیده بود، پیوندی دائمی با فراموش‌شدگان جامعه داشتدر داستان هایش از مردم و کودکان رنج کشیده، فقر، بی‌عدالتی، آزادی و عدالت اجتماعی سخن گفته است. در داستان‌هایش گاهی زندگی خودش را نیز تعریف می‌کند به خصوص در زمانی که در روستاهای کرمانشاه مشغول تدریس بوده و خاطراتی را که از مردم و دانش‌آموزان داشته است روایت می‌کند. نوشتن فرهنگ‌نامه‌ها و ترجمه‌هایی به زبان کردی یکی دیگر از آثار های شایانی است که این نویسنده برجسته انجام داده است.اما به دلیل محدودیت‌های آن زمان از ادامه‌ی این راه بازماند و نتواست راهش را ادامه دهد. کتاب داستان‌های کوتاه از نویسندگان معاصر کُرد یکی از کتاب‌های ترجمه شده توسط اوست.
صمد بهرنگی را اولین بار در منزل جلال آل احمد و سیمین دانشور می بیند و از طرفداران سرسخت بهرنگی بود، بعد از مرگ صمد بهرنگی در سال 1347 کوشید تا راه او را ادامه دهد. درویشیان در نویسندگی به جز صمد بهرنگی، تحت تاثیر نویسندگان بزرگ دیگری مانند بزرگ علوی، صادق هدایت، محمود دولت آبادی، ارنست همینگوی و ویلیام فاکنر هم بود. او سعی می‌کرد قلم خودش را با نگاهی به آثار و تکنیک های نویسندگی این بزرگان روی کاغذ بیاورد. در تابستان ۱۳۵۰ در كرمانشاه به خاطر فعالیت‌های سیاسی و نوشتن مجموعه داستان‌های «از این ولایت» دستگیر و 8 ماه در زندان ماند . دو ماه بعد دوباره در تهران دستگیر شد و به هفت ماه زندان محكوم. در پی این موضوع از شغل معلمی منفصل و از دانشگاه اخراج شد. سومین بار در اردیبهشت ۱۳۵۳ دستگیر و به یازده سال زندان محكوم شد، در حالی كه سه ماه بود ازدواج كرده بود اما سرانجام در آبان ماه ۱۳۵۷ با انقلاب مردم ایران از زندان بیرون آمد.
آثار علی اشرف درویشیان
رمان ها و داستان های زیادی در کارنامه خود ثبت کرده است. پیش از انقلاب برخی آثارش را با نام مستعار «لطیف تلخستانی» منتشر می‌کرد.درویشیان درباره‌ی شروع نویسندگی خود می‌گوید: «خودم هم نمی‌دانم که واقعاً چگونه شروع کردم. آیا شما اولین نفسی را که کشیده‌اید به یاد دارید؟ می‌بینید که گفتنش مشکل است؛ اما می‌توانم بگویم که شروع به داستان‌نویسی برای من ادامه همان علاقه‌ام به مطالعه بوده است. آن سالها پر تب و تاب حکومت دکتر مصدق و رونق روزنامه‌ها و مجله‌ها، آزادی مطبوعات و دموکراسی بی‌نظیری که دراثر مبارزه مردم به وجود آمده بود، همه اینها در من و همسالان من، تحرک، امید و تکاپوی عجیبی پدید آورده بود. معلم‌های ادبیات ما، موضوع‌های زنده و پر جذبه‌ای برای زنگ انشا می‌دادند و ما با شوق و ذوق هر چه دلمان می خواست می نوشتیم. رقابت در خواندن، رقابت در نوشتن و رقابت در کسب بینش اجتماعی و سیاسی، اینها همه در رشد فکری ما در نهایت، در عشق و علاقه ما به ادبیات مؤثر بود».
درویشیان اولین داستان خود را که هرگز منتشر نشد در زندان دیزل آباد کرمانشاه نوشت. او در آثارش به شاگردان خود و نیز محیط فقرزد شهر کرمانشاه و روستاهای اطراف آن می‌پرداخت و بسیاری از ناملایمات و محرومیت‌های مردم را بیان می‌کرد. "آبشوران" ، "فصل نان" ،"همراه آهنگ‌های بابام"، "گل طلا وكلاش قرمز"، "ابر سیاه هزار چشم"، " روزنامه دیواری مدرسه ما"، "كی برمی‌گردی داداش جان"، "آتش در كتابخانه بچه‌ها"، "داستان‌های محبوب من (6 جلد)"، "افسانه‌ها و متل‌های كردی"، "سال‌های ابری (2 جلد)"، مجموعه 20 جلدی "فرهنگ افسانه‌های ایرانی" با همكاری «رضا خندان»، "واژه نامه گویش كرمانشاهی"، "از این ولایت" و "قصه‌های آن سالها" از جمله آثار این نویسنده هستند.
جوایز و افتخارات علی اشرف درویشیان
علی اشرف درویشیان در دسته‌ی نویسندگانی قرار می‌گیرد که خدمات ارزشمندش تا پیش از مرگ آشکار نشد. اما خوشبختانه در طول حیاتش از او تقدیراتی به عمل آمد. یکی از مهم‌ترین این تقدیرات در دهین دوره‌ی جایزه‌ی ادبی هوشنگ گلشیری بود. در این مراسم از علی اشرف درویشیان به دلیل تعهد بی‌چون و چرا به آزادی بیان و در امان نگاه داشتنِ حریم قلم از دستبردِ قدرت و تصویر صادقانه‌ای که از گذر دردناک جامعه‌ای روستایی به جامعه‌ای شهری به دست داده، تقدیر شد. او جوایزی از بنیاد هوشنگ گلشیری، «سازمان دیدبان حقوق بشر»، «جشنواره فرهنگی گلاویژ» و «شورای کتاب کودک ایران» دریافت کرد.
فوت علی اشرف درویشیان
درویشیان ۴آبان۱۳۹۶ بعد از پشت سر گذاشتن دوره ی بیماری بر اثر سکته مغزی در گذشت.او درباره‌ی علت بیماری خود گفته بود: «بیست و چهار ساعت قبل از بیماری صحنه اعدام کردهای عراق را دیدم که این جور شدم. اعدام‌هایی که به دستور صدام حسین بود.» گروه‌ها یی مانند کانون نویسندگان ایران، سازمان فداییان خلق ایران، سازمان کارگران انقلابی ایران (راه کارگر)، حزب توده ایران، کومله زحمت‌کشان کردستان، اتحادیه آزاد کارگران ایران، کانون مدافعان حقوق کارگر، انجمن نویسندگان کودک و نوجوان و... با انتشار بیانیه و همچنین نویسندگان و شاعرانی نظیر محمود دولت‌آبادی، شمس لنگرودی و جمال میرصادقی با انتشار پیام‌هایی درگذشت او را تسلیت گفتند.درویشیان تمایل داشت در کنار یارانش محمدجعفر پوینده و محمد مختاری در «امامزاده طاهر کرج» دفن شود اما به دلیل ممانعت از این کار ، سرانجام پیکر او در «بهشت سکینه کرج» آرام گرفت.
