شناخت کلسترول و راه های کنترل کلسترول از طریق تغذیه
پزشکی و سلامت › تغذیه
- 98/04/13
آیا می دانید كلسترول چیست؟
كلسترول ماده چربی است كه در خون و در تمام سلول‌های بدن یافت می‌شود.
در حقیقت كلسترول قسمت مهمی از بدن سالم است.
مثلا در ساختار دیواره سلولی شركت می‌كند. كلسترول برای بدن لازم است ولی مقادیر بالای آن یك عامل خطر برای بیماری عروق كرونر قلب و سكته قلبی محسوب می‌شود.
دو عامل عمده سطح كلسترول بدن را تعیین می‌كنند، ژنتیك و رژیم غذایی حاوی كلسترول یا چربی اشباع بالا. شما نمی‌توانید ژنتیك خود را دستكاری كنید ولی می‌توانید رژیم غذایی خود را تغییر دهید. بعضی از غذاها هم كلسترول بالایی دارند و هم چربی اشباع آنها زیاد است. بیشتر پزشكان توصیه می‌كنند هم غذاهای پركلسترول و هم غذاهای پرچرب را حذف كنید و یا به حداقل رسانده تا سطح كلسترول خود را به حد دلخواه برسانید.
بعضی از غذاها چربی اشباع بالایی دارند و اثر نامطلوبی روی سطح كلی كلسترول می‌گذارند به عنوان مثال سوسیس و كالباس، گوشت چهار پایان شامل گاو و گوسفند، روغن‌های گرمسیری مانند روغن نارگیل و روغن خرما، محصولات پرچرب مانند شیر پرچرب، كره، خامه، پنیر و كرم‌ها و نارگیل.
اگر مطمئن نیستید كه آیا غذایی حاوی چربی اشباع هست یا نه می‌توانید به برچسب روی آن مراجعه كنید. در ضمن غذاهای زیر حاوی كلسترول بالایی هستند. مقدار تقریبی كلسترول موجود در هر 100 گرم آنها داخل پرانتز ذكر شده است:
مغز گاو یا گوساله (هر یك حاوی mg 3100 كلسترول)، مغز گوسفند (mg 2500 كلسترول)، زرده تخم‌مرغ (mg 2300 1200 كلسترول) بسته به نوع پرنده، روغن ماهی (mg 700 كلسترول)،
خاویار( 600 mgكلسترول)، جگر مرغ، جگر غاز و اردك (همگی mg 600 - 500 كلسترول)، سنگدان گاو و گوساله (mg 700 كلسترول)، جگر گاو، گوساله و گوسفند (mg 500 كلسترول)،
سنگدان ماكیان (mg 350كلسترول)، دل و جگر بوقلمون (mg 300 كلسترول.).
توصیه هایی برای تنظیم كلسترول رژیم غذایی:
- از گوشت‌های احشایی پرهیز كنید. تقریبا گوشت احشای همه حیوانات حاوی كلسترول بالایی است، از غذاهایی كه حاوی روغن گرمسیری مانند روغن نارگیل یا خرما هستند دوری كنید.
- از غذاهایی استفاده كنید كه چربی اشباع كمتری دارند مانند گوشت سفید ماكیان بدون پوست و گوشت ماهی. از مصرف زیاد خرچنگ و میگو پرهیز كنید.
- برای پخت و پز از روغن زیتون یا كانولا استفاده كنید، از غذاهای حاوی روغن شیر مانند كره، خامه پرهیز كنید و از انواع كم چرب آنها استفاده كنید.
- از بین روغن‌های ماهی روغن قزل‌آلا استثنا است و می‌تواند اثر كاهنده كلسترول داشته باشد هر وقت در مورد محتوای كلسترول غذایی شك دارید می‌توانید به برچسب درج شده روی آن مراجعه كنید تا از ورود كلسترول اضافی به بدن پیشگیری كنید.
اگر کلسترول از حد طبیعی بیشتر باشد برای بدن زیان آور است و با رسوب در رگ ها (به ویژه رگ های قلب) سبب تنگ وبسته شدن رگ ها می شود و به مشکلات قلبی و سکته می انجامد. افزایش کلسترول خون یک بیماری به شمار نمی رود، بلکه عامل خطرناکی است که فرد را پس از گذشت زمان به سکته قلبی دچار می کند.
اگر اصول زیر را رعایت کنید می توانید کلسترول خود را کنترل و چه بسا کاهش دهید:
_در وعده های غذایی نباید زیاد از گوشت استفاده کرد. حبوبات و سبزیجات جایگزین خوبی برای گوشت اند.
از گوشت های کم چربی استفاده کنید.
حداقل هفته ای دوبار ماهی بخورید.
_در هفته فقط یک یا دو تخم مرغ بخورید.
سفیده تخم مرغ، چربی و کلسترول ندارد ، بنابراین می توانید آن را مصرف کنید.
در غذاها وشیرینی ها زیاد از تخم مرغ استفاده نکنید.
_شیر، پنیر و ماست کم چرب مصرف کنید.
_روغن های گیاهی کاهش دهنده ی کلسترول مصرف کنید، زیرا یک یا چند اسید چرب اشباع نشده دارند، مانند: روغن زیتون، روغن دانه انگور، روغن کنجد، روغن آفتابگردان و روغن ذرت.
زیاد شیرینی نخورید.
زیاد روغن مصرف نکنید، زیرا سرشار از کالری است.
_تا جایی که می توانید غذای سرخ کرده نخورید.
سعی کنید غذاها را بخارپز کنید تا نیازی به استفاده از روغن نداشته باشید.
_در رستوران غذاهای کم چرب سفارش دهید.
غذاهایی را امتحان کنید که در فر یا با بخار درست شده باشد.
سالادی بخورید که با سرکه و لیموترش درست شده باشد، نه با روغن و سس.
هرچقدر می خواهید سوپ بخورید.
_هموراه وزن متعادل خود را حفظ کنید.
اگر چاق هستید وزن خود را کم کنید.
با چاقی شکم مبارزه کنید.
_ورزش کنید زیرا ورزش کلسترول مفید خون را بالا برده کلسترول غیر مفید را پایین می آورد.
_به اندازه کافی آب بنوشید.
سه وعده غذا بخورید.
نمک به مقدار لازم مصرف کنید.
وعده های غذایی را متنوع کنید.
_سیگار نکشید.
از فشارهای روانی فاصله بگیرید.
_شیر و پنیر پرچرب نخورید.
چیپس نخورید.
روغن خرما و نارگیل نخورید.
گوشت چرب و کنسرو شده نخورید.
غذاهای آماده نخورید.
زیاد بستنی و شکلات نخورید.
