علائم و علت ایجاد بیماری پنجم یا اریتما اینفکتیوزوم
پزشکی و سلامت › پزشکی
- 98/11/20
بیماری پنجم نوعی بیماری ویروسی است که باعث بروز جوش قرمز در بازوها، پاها و گونه‌ها می‌شود. نام دیگر این بیماری اریتما اینفکتیوزوم بوده و در کودکان 5 تا 15 ساله رواج بیشتری داشته و خفیف است، اما برای زنان باردار یا افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیفی هستند، می تواند شدیدتر باشد. بیماری پنجم به راحتی از طریق بزاق و مخاط گسترش می‌یابد. این بیماری از این جهت بیماری پنجم نامیده می‌شود که پنجمین بیماری شایع از بین شایع ترین بیماری های ویروسی در کودکان است. نام این بیماری از یک نوع طبقه بندی کلاسیک که در سال ۱۸۹۰ انجام شده، گرفته شده و در حال حاضر دیگر مورد استفاده قرار نمی گیرد. بر اساس این طبقه بندی، بیماری پنجم، در واقع پنجمین بیماری در فهرست ضایعه های شایع در دوران کودکی بوده است.علت ایجاد بیماری پنجم یا اریتما اینفکتیوزوم
در سال ۱۹۷۵ مشخص شد که این بیماری از طریق آلودگی انسان به پاراویروس B19 به وجود می آید و علت بیماری پنجم این مسئله است. فصل بهار و زمستان دو ریسک فاکتور اصلی این بیماری هستند و حضور در محل هایی که احتمال وجود وجود ویروس زیاد است از جمله مراکز پیش دبستانی و مدارس باعث می شود که احتمال ابتلا به این بیماری افزایش پیدا کند. مهم ترین دوره ی انتقال این بیماری، زمانی است که کودک هیچ علامت خاصی ندارد و صرفا ناقل ویروس محسوب می شود. در ضمن اگر باردار هستید و فرزند بزرگتر شما به این بیماری دچار شده، احتمال ابتلای شما نیز وجود دارد. چون ویروس می تواند جفت و جنین را نیز آلوده کند و عوارضی را بر جای بگذارد. بنابراین لازم است که حتما با یک متخصص زنان و زایمان مشورت شود.
علائم بیماری پنجم یا اریتما اینفکتیوزوم
علائم اولیه بیماری پنجم بسیار عمومی بوده و ممکن است شبیه نشانه‌های آنفولانزا باشد. اغلب این علائم شامل موارد زیر می‌گردند:
- سر درد
- خستگی
- تب
- گلو درد
- حالت تهوع
- آبریزش بینی
- گرفتگی بینی
طبق نظر آکادمی پزشکان خانواده، علائم تقریبا 4 تا 14 روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس ظاهر شده و پس از گذشت چند روز، بثورات قرمزی بر روی گونه های کودکان ایجاد می شود. این بثورات و جوش های قرمز رنگ در عرض چند روز به پاها، بازوها و تمام بدن گسترش یافته و ممکن است هفته‌ها ادامه داشته باشد. بثورات در کودکان بیشتر از بزرگسالان ظاهر شده و درد معمولا عامل مشترک در همه بزرگسالان مبتلا به این بیماری است. درد ممکن است چند هفته طول بکشد و در مچ دست، مچ پا و زانو، شایع تر می باشد.
نحوه انتقال بیماری پنجم یا اریتما اینفکتیوزوم
پاروویروس B19 به طرق زیر قابل گسترش خواهد بود:
- با دست زدن به دست کسی که عفونت دارد
- با دست زدن به یک شی (مانند یک اسباب بازی یا یک بطری) آلوده به عفونت
- قرار گرفتن در محیطی که فرد مبتلا به این بیماری، سرفه یا عطسه کند
وقتی فرد آلوده به ویروس سرفه یا عطسه می کند ترشحات بینی و دهانش در هوا رها می شود و از این طریق هزاران ویروس ممکن است در هوا پخش شده، دیگران را نیز آلوده کند. البته خون افراد آلوده به این ویروس هم نیز می تواند عامل انتقال بیماری به دیگران باشد. این ویروس حتی از جفت هم عبور می کند و در صورت آلوده شدن مادر، جنین را آلوده می کند. این ویروس تا زمان بروز علایم بیماری واگیردار است و احتمالا پس از ایجاد ضایعه های پوستی دیگر واگیر ندارد و معمولا بین ۴ تا ۲۱ روز طول می کشد تا فرد آلوده شده علایم بیماری را نشان دهد. پاروویروس B19 چند روز قبل از شروع بثورات به بیمار منتقل می‌شود. این ویروس می‌تواند از یک زن باردار به کودک متولد نشده او گسترش یابد.
تشخیص بیماری پنجم یا اریتما اینفکتیوزوم
تشخیص بیماری پنجم بدین صورت است که پزشک بیماری پنجم را توسط بثورات به سادگی تشخیص خواهد داد. اگر احتمال عواقب جدی برای این بیماری وجود داشته باشد، پزشک ممکن است فرد را از نظر وجود آنتی بادی های خاص آزمایش کند، خصوصا اگر فرد دارای سیستم ایمنی ضعیفی باشد. اکثر افراد سالمی که به این بیماری مبتلا می‌باشند، نیازی به درمان ندارند. هیچ نوع واکسنی برای جلوگیری از عفونت وجود ندارد و هیچ دارویی نیز برای درمان این بیماری موجود نیست. اما اگر فرد مبتلا دچار آسیب دیدگی مفاصل، سر درد و یا تب باشد، ممکن است پزشک برای از بین بردن علائم، استامینوفن را به او توصیه کند، در غیر این صورت شما باید بدن خود را برای مبارزه با ویروس آماده کنید و این کار معمولا یک تا 3 هفته طول می کشد.
درمان بیماری پنجم یا اریتما اینفکتیوزوم
بیماری پنجم یک نوع عفونت ویروسی خود محدود شونده است که اغلب در دوران کودکی و اوایل نوجوانی بروز پیدا می کند و معمولا هم نیاز به درمان خاصی ندارد اما مشکل اصلی اینجاست که علایم این بیماری می تواند با دیگر بیماری های شایع این دوره که اتفاقا به درمان نیاز دارند، اشتباه گرفته شود. بنابراین اگر در مورد تشخیص بیماری فرزندتان شک و شبهه ای دارید بهتر است با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید. بد نیست بدانید که بیماری پنجم علایم مبهمی دارد و فقط در ۱۵ تا ۳۰ درصد موارد ممکن است باعث ایجاد تب در کودکان شود. از دیگر علایم این بیماری می توان به گرفتگی با آب ریزش بینی، گلو درد خفیف، خستگی، دردهای عضلانی و سر درد اشاره کرد که معمولا تا چند روز نیز باقی می ماند. هفت تا ده روز بعد، ضایعه ی قرمز رنگ روی صورت ایجاد می شود. این قرمزی معمولا براق و شبیه به این است که کسی به صورت کودک سیلی زده است. این وضعیت تقریبا تا چهار روز بعد ادامه دارد. با کم رنگ شدن راش قرمز روی صورت، ضایعات صورتی رنگ روی دست ها، تنه، باسن و ران ایجاد می شود و تا چهار روز بعد نیز ممکن است ادامه پیدا کند و به مرور محو می شود. برای درمان بیماری پنجم به کودکان مبتلا آب و مایعات فراوان بخورانید، برای کنترل تب می توانید به کودک استامینوفن بدهید، اما به دلیل احتمال بروز سندرم ری در کودک مبتلا به تب از دادن آسپرین به کودک خودداری کنید. از کودک بخواهید دست هایش را تا زمانی که قرمزی پوست باقی است هر چند ساعت یکبار بشوید و موقع سرفه یا عطسه، دهان و بینی اش را کاملا بپوشاند تا از انتقال بیماری جلوگیری شود.
