پولیپ رحم و راه های درمان آن
پزشکی و سلامت › پزشکی
- 98/05/17
پولیپ رحم چیست؟
تقریبا یک چهارم زنان دچار پولیپ رحم می شوند که در واقع رشد بیش از حد بافت رحم است. پولیپ رحم توده‌های نرم و قرمز رنگی هستند که در لایه درونی رحم یا همان آندومتریوم رشد می‌کنند و معمولا قطر آنها کمتر از یک سانتی متر است. پولیپ رحم اغلب مسطح می‌شوند تا در داخل فضای رحم جای بگیرند. پایه یا ساقه‌ی پولیپ معمولا کوتاه است اما گاهی این ساقه تا حدی رشد می‌کند که از دهانه (گردن) رحم که ورودی تحتانی رحم است، بیرون می‌زند. پولیپ‌ها بسیار مستعد خونریزی هستند و پولیپ‌هایی که در نزدیکی لوله‌های فلوپ شکل می‌گیرند می‌توانند دهانه‌ی لوله‌های فالوپ را مسدود کنند و در نتیجه در باردار شدن شخص اختلال ایجاد کنند. پولیپ‌های رحمی می‌توانند در زنان یائسه یا زنانی که در حال یائسه شدن هستند نیز ایجاد شوند. در موارد بسیار نادری ممکن است پولیپ‌ها سرطانی شوند.
علائم پولیپ رحم
هنگامی که پولیپ ها از خود علائم نشان می دهند بسیار شبیه بیماری های جدی همانند سرطان رحم یا آندومتر هستند. اگر علائمی که در ادامه به آنها اشاره می شود را دارید، حتما باید به پزشک برای بررسی مراجعه کنید. علائم پولیپ ها شامل انواع متفاوت خونریزی غیر طبیعی واژن است که شامل موارد زیر می شود:
- خونریزی شدید قاعدگی
- لکه بینی یا خونریزی بین دو پریود
- لکه بینی یا خونریزی بعد از نزدیکی
- لکه بینی یا خونریزی بعد از یائسگی
- پریودهای نامنظم (همه چیز درباره درمان اختلالات قاعدگی)
- دشواری در باردار شدن
علل ایجاد پولیپ رحم
پزشکان به درستی نمی دانند که چرا زنان به پولیپ مبتلا می شوند اما احتمالا ابتلا به پولیپ های رحمی با تغییر میزان هورمون ها مرتبط است. در هر چرخه قاعدگی، میزان هورمون استروژن کم و زیاد می شود که موجب ضخیم شدن مخاط رحم و شروع پریود می شود. افزایش بیش از حد ضخامت رحم موجب تشکیل پولیپ می شود.
عوامل خطر برای ایجاد پولیپ
1. افزایش استروژن چه به صورت داخلی و چه به صورت دارویی وارد بدن شود و افزایش فعالیت استروژن داخلی و یا خارجی.
2. مصرف تاموکسیفن در 36-2 درصد خانم های بعد از سن یائسگی که تاموکسیفن می خورند دیده می شود. در این افراد پولیپ درشت و بالای 2 سانتی متر است. معمولا متعدد و با تغییرات مولکولی داخل پولیپ می باشد.
3. چاقی BMI بالای 30؛ این افراد سه برابر بیشتر در معرض پولیپ رحم هستند.
4. هورمون درمانی بعد از یائسگی به ویژه کسانی که پروژسترون استفاده نمی کنند و یا پروستروژن مصرفی از انواع ضعیف است.
انواع پولیپ های رحم
پولیپ‌های رحم دارای انواع مختلفی هستند، از جمله:
پولیپ‌های پایک دار که با یک پایه یا دمک کوتاه به دیواره رحم متصل هستند. این نوع پولیپ بیشتر از پولیپ‌های بی پایه شایع هستند. این پولیپ‌ها ممکن است بسیار بلند باشند و از داخل رحم به سمت دهانه رحم یا واژن آویزان شوند.
پولیپ‌های بی‌پایه هیچ ساقه یا پایه‌ی باریکی ندارند و بافت آنها به همان صورت پهن و مسطح به دیواره رحم وصل است.
درمان پولیپ رحم
پولیپ‌هایی که موجب بروز علائم نمی‌شوند، ممکن است به خودی خود خوب شوند و یا هیچ تاثیری بر باروری نداشته باشند بنابراین این پولیپ های رحم نیازی به درمان ندارند. در موارد دیگر که نیاز به درمان باشد، از روش‌های زیر استفاده می‌شود.
- داروهای هورمونی
از داروهای خاصی مانند پروژستین می‌توان برای از بین بردن پولیپ‌ها و کاهش عوارض ناشی از آنها استفاده کرد. دارودرمانی معمولا برای مدت زمان کوتاهی موثر است و با قطع مصرف دارو، مجددا پولیپ‌ها رشد می‌کنند.
روش‌های جراحی برای از بین بردن پولیپ رحم عبارتند از:
- هیستروسکوپی
چند روش جراحی کم تهاجمی مختلف برای برداشتن پولیپ‌ها از داخل رحم وجود دارد و هیسترکتوپی روشی است که اغلب به سایر روش‌ها ترجیح داده می‌شود. در این روش یک لوله که یک دوربین به آن متصل است از طریق واژن و دهانه‌ی رحم وارد رحم می‌شود و بنابراین پزشک می‌تواند با دقت پولیپ‌ها را ببیند و آنها را خارج کند. در این روش هیچ برشی ایجاد نمی‌شود و به صورت سرپایی انجام می‌شود و به همین خاطر به زمان بسیار کمی نیز برای بهبودی و ریکاوری نیاز دارد.
- اتساع دهانه رحم و کورتاژ
این روش با نام D&C نیز شناخته می‌شود و در آن از یک وسیله‌ی بلند فلزی برای تراش دادن دیواره‌ی رحم استفاده می‌شود تا بتوان نمونه‌ای از پولیپ برای آزمایش و تشخیص تهیه کرد و یا این که تمامی پولیپ‌ها را از رحم خارج کرد. روش کورتاژ اولویت زیادی ندارد و تا جای ممکن انجام نمی‌شود چرا که ممکن است پولیپ‌ها به طور کامل برداشته نشوند و برداشتن ناکامل پولیپ رحم موجب بازگشت مجدد آن می‌شود. علاوه بر این روش کورتاژ موجب تشکیل بافت فیبروزی در جای زخم در رحم می‌شود که این مسئله نیز می‌تواند منجر به ناباروری شود.
پولیپ‌های استخراج شده تحت آزمایش قرار می‌گیرند تا مشخص شود که سرطانی هستند یا خیر و این که نیازی به انجام درمان‌های بیشتر هست یا نه. در صورتی که پولیپ به طور کامل بریده شود دیگر بازگشت نمی کند.
ممکن است پولیپ رحم دارای سلول‌های سرطانی باشد. در این صورت پزشک در مورد درمان‌های لازم در قدم‌های بعدی با شما صحبت می‌کند. البته کمتر از ۱ درصد از پولیپ ها سرطانی هستند. در برخی از موارد علائم پولیپ رحم مشابه با علائم سرطان دهانه رحم می‌باشد بنابراین بسیار مهم است که به محض بروز علائم به پزشک مراجعه کنید. به ندرت پیش می‌آید که پولیپ‌ها پس از درمان مجددا بازگشت کنند اما در صورت بروز این مسئله حتما نیاز به اقدامات درمانی بیشتر است.
